La fonto de tiu dokumento legeblas jene,
kaj la ofteco-listo de radikoj jene.
La aventuroj de Pinokjo
Carlo Collodi
El la itala tradukis Giuseppe Croatini
Ilustraĵoj de Enrico Mazzanti el la unua libro
eldono ( 1883 )
Aranĝis : Franko Luin I S B N 91- 7303- 152- 6
http://www.omnibus.se/inko J U N I O 2002
1 Kiel okaz'is, ke majstr'o Ĉeriz'o, lign'aĵ'ist'o, trov'is lign'o'pec'o'n, kiu plor'is kaj rid'is kiel infan'o
Est'is iam... !
— Reĝ'o ! — cert'e tuj dir'os mi'a'j mal'grand'a'j leg'ant'o'j.
— Ne, ge'knab'o'j, vi erar'as. Est'is iam lign'o'pec'o.
Ĝi ne est'is io luks'a, sed simpl'a pec'o el stak'o, tia, kia'n vintr'e oni met'as en la forn'o'n aŭ kamen'o'n por brul'ig'i fajr'o'n kaj varm'ig'i la ĉambr'o'n.
Mi ne sci'as, kiel okaz'is, sed fakt'o est'as, ke iu'n tag'o'n tiu lign'o'pec'o ven'is en la labor'ej'o'n de mal'jun'a lign'aĵ'ist'o, kies nom'o est'is majstr'o Anton'o, kvankam ĉiu'j nom'is li'n nur Ĉeriz'o pro makul'o sur la naz'o'pint'o, ĉiam bril'a kaj ruĝ'a, simil'e al matur'a ĉeriz'o !
Kiam majstr'o Ĉeriz'o ek'vid'is la lign'o'pec'o'n, li tre ek'ĝoj'is, kontent'e kun'frot'is la man'o'j'n, kaj murmur'is du'on'laŭt'e :
— Ĉi tiu lign'o ven'is ĝust'a'temp'e : mi uz'os ĝi'n por far'i el ĝi pied'o'n por tabl'o.
Dir'it'e, far'it'e : sen'pli'e li pren'is akr'a'n adz'o'n por sen'ŝel'ig'i ĝi'n, sed kiam li ĝust'e pret'is far'i la unu'a'n frap'o'n, li'a brak'o rest'is en la aer'o, ĉar li ek'aŭd'is voĉ'et'o'n tre mal'laŭt'et'a'n, kiu dir'is pet'em'e :
— Ne bat'u mi'n tiel fort'e !
Vi pov'as imag'i, kia mir'o frap'is tiu'n bon'a'n mal'jun'ul'o'n majstr'o'n Ĉeriz'o'n.
Gap'e li ĉirkaŭ'okul'is en la ej'o por vid'i, de kie pov'is ven'i la voĉ'et'o, sed neniu'n li vid'is ! Li rigard'is sub la tabl'o'n — neni'u, rigard'is en la ŝrank'o'n ceter'e ĉiam ŝlos'it'a'n — sam'e neni'u, mal'ferm'is eĉ la pord'o'n de la labor'ej'o por el'rigard'i al la strat'o — ankaŭ neni'u ! Aŭ ebl'e ?
— Mi jam kompren'as, — li dir'is rid'et'ant'e, kaj grat'is si'a'n peruk'o'n, — est'as klar'e : mi ĝi'n nur imag'is. Ni re'ir'u al la labor'o.
Kaj li re'pren'is la adz'o'n, don'is fort'eg'a'n frap'o'n sur la lign'o'pec'o'n.
— Oj, vi kaŭz'as al mi dolor'o'n ! — kri'is plend'em'e la sam'a voĉ'et'o.
Ĉi- foj'e majstr'o Ĉeriz'o konstern'iĝ'is, li'a'j okul'o'j el'kav'iĝ'is pro terur'o, li'a buŝ'o mal'ferm'iĝ'is, la lang'o el'pend'iĝ'is ĝis la menton'o, simil'e al fontan'a monstr'o'kap'o. Kiam li re'akir'is la parol'pov'o'n, trem'ant'e kaj balbut'ant'e pro tim'o li demand'is :
— Sed de kie ven'is la voĉ'et'o, kiu dir'is ” oj ” ?... Ĉi tie ja eĉ anim'o unu'nur'a ne trov'iĝ'as. Se ne hazard'e ĉi tiu lign'o'pec'o lern'is plor'i kaj plend'i, kiel infan'o ? Tio'n mi ne pov'as kred'i. Ĉi tiu pec'o ja est'as lign'o ordinar'a por kamen'o, kiel ĉiu'j ceter'a'j, kiu'j, se ĵet'it'a'j sur fajr'o'n, bol'ig'as pot'o'n da fazeol'a sup'o... Aŭ ebl'e ? Ĉu iu kaŝ'is si'n en'e ? Se iu kaŝ'is si'n, des pli mal'bon'e por li. Mi regal'os li'n per bat'kuk'o !
Parol'ant'e tiel, li kapt'is ambaŭ'man'e tiu'n mal'feliĉ'a'n lign'o'pec'o'n, kaj komenc'is frap'i ĝi'n sen'kompat'e kontraŭ la mur'o'n de la ej'o. Post'e li ek'star'is atend'e por aŭd'i, ĉu la voĉ'et'o re'e plend'os. Li atend'is du minut'o'j'n — neni'o, kvin minut'o'j'n — re'e neni'o, dek minut'o'j'n — sam'e neni'o !
— Mi jam kompren'as, — li tiam dir'is, kaj klopod'is rid'i kaj re'aranĝ'i la peruk'o'n, — est'as klar'e, ke mi nur imag'is la voĉ'et'o'n, kiu dir'is ” oj ” ! Ni re'ir'u labor'i !
Kaj ĉar grand'a tim'o li'n ek'reg'is, li prov'is kant'et'i por si'n kuraĝ'ig'i.
Inter'temp'e li flank'e'n'met'is la adz'o'n, pren'is rabot'il'o'n por pri'labor'i kaj glat'ig'i la pec'o'n. Sed dum li ŝov'is - tir'is la instrument'o'n tra ĝi, re'foj'e li ek'aŭd'is la voĉ'et'o'n, kiu pet'is li'n rid'ant'e :
— Ĉes'u ! Vi ja mi'n tikl'as !
Ĉi- foj'e la kompat'ind'a majstr'o Ĉeriz'o fal'is sur la plank'o'n, kiel fulm'o'frap'it'o. Kiam li re'mal'ferm'is la okul'o'j'n, li trov'is si'n sid'ant'a sur la plank'o.
Li'a vizaĝ'o ŝajn'is ali'iĝ'int'a, kaj eĉ la naz'o'pint'o, kutim'e ruĝ'a, far'iĝ'is nun verd'e blu'a pro la grand'a tim'o.
2 Majstr'o Ĉeriz'o donac'as la lign'o'pec'o'n al si'a amik'o Ĝepeto, kiu vol'as skulpt'i el ĝi mirakl'a'n pup'o'n, kapabl'a'n danc'i, skerm'i kaj mort'o'salt'i
Ĉe tio iu frap'is ĉe la pord'o.
— Bon'vol'u en'ven'i ! — dir'is la lign'aĵ'ist'o, kiu ne hav'is fort'o'n por lev'i si'n.
Tiam en'paŝ'is en la labor'ej'o'n vigl'a mal'jun'ul'et'o, nom'at'a Ĝepeto ; sed la ge'knab'o'j de la ĉirkaŭ'aĵ'o, vol'ant'e li'n furioz'ig'i, mok'nom'is li'n Polent'o pro li'a flav'a peruk'o, kiu tre mult'e simil'is al maiz'kaĉ'o pro si'a kolor'o.
Ĝepeto kutim'e facil'e incit'iĝ'is. Ve al tiu, kiu aŭdac'is nom'i li'n Polent'o : li tuj ŝanĝ'iĝ'is en besti'o'n, kaj ne est'is rimed'o li'n re'ten'i.
— Bon'a'n tag'o'n, majstr'o Anton'o, — salut'is li'n Ĝepeto.
Kio'n vi far'as tie sur'plank'e ?
— Mi instru'as al la formik'o'j kalkul'i.
— Mult'a'n sukces'o'n !
— Kio port'is vi'n al mi, kamarad'o Ĝepeto ?
— La gamb'o'j. Sci'u, majstr'o Anton'o, ke mi ven'is al vi por pet'i komplez'et'o'n.
— Jen mi, por vi'a serv'o, — respond'is la lign'aĵ'ist'o, kaj star'iĝ'is sur la genu'o'j'n.
— Ĉi- maten'e ven'is subit'a ide'o en mi'a'n kap'o'n.
— Ni ĝi'n aŭd'u !
— Mi pens'is skulpt'i al mi bel'a'n pup'o'n el lign'o, ne'ordinar'a'n, kiu kapabl'as danc'i, skerm'i kaj mort'o'salt'i. Kun ĉi tiu pup'o mi vol'as migr'i tra mont'o'j kaj val'o'j por per'labor'i al mi iom da pan'o kaj glas'et'o'n da vin'o. Kio'n vi opini'as pri tio ?
— Brav'e, Polent'o ! — ek'kri'is la voĉ'et'o, pri kiu oni ne sci'as, de kie ĝi ven'as. Apenaŭ kamarad'o Ĝepeto aŭd'is nom'i si'n Polent'o, paprik'e li ruĝ'iĝ'is pro la koler'o, kaj turn'int'e si'n al la lign'aĵ'ist'o, demand'is furioz'e :
— Kial vi mi'n ofend'as ?
— Kiu vi'n ofend'as ?
— Vi dir'is al mi Polent'o !
— Ne est'is mi.
— Ĉu vi vol'as dir'i, ke est'is ebl'e mi ! ? Mi asert'as, ke tio est'is vi.
— Ne !
— Jes !
— Ne !
— Jes !
Kaj ĉiam pli ard'e, ili trans'ir'is de vort'o'j al ag'o'j, kaj kapt'int'e unu la ali'a'n je la har'o'j, ili skrap'is, mord'is kaj kned'is unu la ali'a'n. Kiam la inter'bat'iĝ'o fin'iĝ'is, majstr'o Anton'o trov'is la flav'a'n peruk'o'n de Ĝepeto en si'a'j man'o'j, kaj Ĝepeto rimark'is, ke li hav'as la griz'ec'a'n peruk'o'n de majstr'o Anton'o en la buŝ'o.
— Re'don'u mi'a'n peruk'o'n, — dir'is majstr'o Anton'o.
— Kaj vi la mi'a'n, kaj ni re'star'ig'u la pac'o'n.
Kiam ĉiu re'pren'is si'a'n propr'a'n peruk'o'n, la du mal'jun'ul'et'o'j prem'is la man'o'j'n unu al la ali'a, kaj ĵur'is rest'i bon'a'j amik'o'j por la tut'a viv'o.
— Do kamarad'o Ĝepeto, — dir'is la lign'aĵ'ist'o sign'e de la re'star'ig'it'a pac'o, — kia'n komplez'o'n vi dezir'as de mi ?
— Mi vol'us mal'grand'a'n lign'o'pec'o'n por far'i al mi pup'o'n, ĉu vi don'os al mi unu ?
Majstr'o Anton'o, kontent'a en si, ir'is tuj pren'i de la tabl'o la lign'o'pec'o'n, kiu kaŭz'is al li tiom da tim'o'j. Sed ĝust'e kiam li vol'is trans'don'i ĝi'n al la amik'o, la pec'o ek'sku'is si'n, per'fort'e el'glit'is el li'a'j man'o'j, kaj komenc'is sovaĝ'e frap'i la mal'gras'a'j'n krur'o'j'n de tiu mal'feliĉ'a Ĝepeto.
— Oj ! Ĉu vi hav'as la bel'a'n kutim'o'n, majstr'o Anton'o, tiel trans'don'i donac'o'j'n ? Vi mi'n preskaŭ lam'ig'is !
— Mi ĵur'as, ke ne est'is mi !
— Ĉu do mi ?
— La kulp'o est'as tut'e de ĉi tiu lign'o...
— Mi sci'as, ke ĝi est'as de lign'o : sed est'is vi, kiu frap'is al mi la krur'o'j'n.
— Mi vi'n ne bat'is !
— Mensog'ul'o !
— Ĝepeto, ne ofend'u mi'n, ali'e mi nom'os vi'n Polent'o !...
— Azen'o !
— Polent'o !
— Mul'eg'o !
— Polent'o !
— Simi'aĵ'o !
— Polent'o !
Aŭd'ant'e jam la tri'a'n foj'o'n, ke oni nom'as li'n Polent'o, Ĝepeto sent'is nebul'iĝ'i la okul'o'j'n, kaj ĵet'is si'n sur la lign'aĵ'ist'o'n.
Post la fin'iĝ'o de la batal'o trov'iĝ'is du pli'a'j skrap'o'j sur la naz'o de majstr'o Anton'o kaj du mal'pli'a'j buton'o'j sur la jak'o de li'a kontraŭ'ul'o. Aranĝ'int'e tia'manier'e la kont'o'j'n, ili reciprok'e prem'is la man'o'j'n, kaj ĵur'is rest'i bon'a'j amik'o'j por la tut'a viv'o.
Dum'e Ĝepeto pren'is al si la ne'ordinar'a'n lign'o'pec'o'n, dank'is majstr'o'n Anton'o, kaj lam'ant'e re'ir'is al si'a hejm'o.
3 Hejm'e'n'ir'int'e Ĝepeto tuj komenc'as skulpt'i la marionet'o'n. Li don'as al ĝi la nom'o'n Pinokjo. La unu'a'j bub'aĵ'o'j de la marionet'o
La hejm'o de Ĝepeto est'is ter'etaĝ'a ĉambr'et'o, kiu ricev'is la lum'o'n de sub'ŝtup'ar'ej'o. La mebl'ar'o ne pov'is est'i pli simpl'a : unu mal'bon'a seĝ'o, unu ne tre bon'a lit'o kaj unu tabl'et'o tut'e kaduk'a. En la fond'a mur'o vid'iĝ'is kamen'et'o kun brul'ig'it'a fajr'o ; sed la fajr'o est'is pentr'it'a, kaj super la fajr'o pend'is pot'o, sam'e pentr'it'a, kiu gaj'e bol'is kaj el'ig'is fum'o'nub'o'n ; ĝi aspekt'is ver'ver'a fum'o.
En'ir'int'e la dom'o'n, Ĝepeto sen'prokrast'e pren'is instrument'o'j'n, kaj komenc'is ĉiz'i kaj fajl'i la marionet'o'n.
— Kiu'n nom'o'n mi don'u al ĝi ? — li demand'is en si. — Mi nom'os ĝi'n Pinokjo. Ĉi tiu nom'o al'port'os feliĉ'o'n. Mi kon'is tut'a'n famili'o'n de Pinokjoj : patr'o'n Pinokjo, patr'in'o'n Pinokja kaj infan'o'j'n Pinokjo, kaj ĉiu'j viv'is tre bon'e.
La plej riĉ'a el ili pet'ad'is almoz'o'n.
Trov'int'e nom'o'n al si'a marionet'o, li re'komenc'is diligent'e labor'i ; post ne'long'e li el'ĉiz'is la har'o'j'n, post'e la frunt'o'n kaj la okul'o'j'n.
Imag'u li'a'n mir'o'n, kiam el'form'int'e la okul'o'j'n, li rimark'is, ke ili mov'iĝ'as kaj fiks'e - firm'e observ'as li'n.
Vid'ant'e, ke li est'as observ'at'a de tiu'j lign'o'okul'o'j, li preskaŭ ek'fart'is mal'bon'e, kaj dir'is kun ofend'iĝ'em'a voĉ'o :
— Lign'o'okul'aĉ'o'j, kial vi mi'n rigard'as ?
Neni'u respond'o.
Post la okul'o'j do li ĉiz'is la naz'o'n ; sed apenaŭ far'it'a, ĝi komenc'is kresk'i : kaj kresk'is, kresk'ad'is, kaj dum kelk'a'j minut'o'j ĝi far'iĝ'is naz'eg'o, neniel inklin'a ĉes'i.
La mal'feliĉ'a Ĝepeto klopod'is re'tranĉ'i ĝi'n ; sed ju pli li tranĉ'ad'is kaj mal'long'ig'ad'is ĝi'n, des pli impertinent'e ĝi kresk'is.
Post la naz'o li el'ĉiz'is la buŝ'o'n.
Li ankoraŭ ne fin'is, kiam ĝi subit'e ek'rid'is, kaj komenc'is li'n mok'i.
— Ĉes'u rid'i ! — dir'is Ĝepeto ofend'it'e, sed li parol'is kvazaŭ al mur'o.
— Ĉes'u rid'i, mi ripet'as ! — li kri'is per minac'a voĉ'o.
Tiam la buŝ'o ĉes'is rid'i, sed tut'long'e el'ŝov'is la lang'o'n.
Ĝepeto, por pov'i fin'i la afer'o'n, ŝajn'ig'is ne rimark'i ĝi'n, kaj labor'is plu.
Post la buŝ'o li el'ĉiz'is al ĝi menton'o'n, post'e kol'o'n, ŝultr'o'j'n, ventr'o'n, brak'o'j'n kaj man'o'j'n.
Apenaŭ li fin'is pri la man'o'j, li sent'is, ke la peruk'o pren'iĝ'as de sur li'a kap'o. Li rigard'is supr'e'n, kaj kio'n li vid'as ?
Li vid'as si'a'n flav'a'n peruk'o'n en la man'o'j de la pup'o.
— Pinokjo !... tuj re'don'u mi'a'n peruk'o'n !
Kaj anstataŭ re'don'i, Pinokjo met'is la peruk'o'n sur si'a'n kap'o'n, tiel ke preskaŭ li sufok'iĝ'is sub ĝi.
Pro tiu impertinent'a kaj mal'estim'a kondut'o Ĝepeto far'iĝ'is tiel mal'gaj'a kaj mis'humor'a, kiel neniam en la viv'o : kaj turn'ant'e si'n al Pinokjo, li dir'is al li :
— Fil'o bub'o ! Vi ankoraŭ eĉ ne pret'iĝ'is, kaj vi jam mal'hav'as respekt'o'n al vi'a patr'o ! Mal'bon'e, knab'et'o, mal'bon'e !
Kaj li for'viŝ'is larm'o'n.
Rest'is ankoraŭ far'end'a'j la krur'o'j kaj pied'o'j.
Kiam Ĝepeto fin'far'is la pied'o'j'n, li sent'is, ke pied'o don'as frap'o'n sur li'a'n naz'o'pint'o'n.
— Mi merit'as tio'n ! — li dir'is en si. Mi dev'us pens'i pli fru'e ! Nun jam est'as mal'fru'e.
Post tio li pren'is la marionet'o'n sub la aksel'o'j, met'is li'n sur la plank'o'n de la ĉambr'o por li'n marŝ'ig'i.
La gamb'o'j de Pinokjo est'is rigid'a'j, ne pov'is mov'iĝ'i, tial Ĝepeto konduk'is li'n je li'a man'o por instru'i li'n met'i regul'e pied'o'n post pied'o.
Kiam la gamb'o'j de Pinokjo fleks'iĝ'is, li komenc'is mem ir'i, eĉ kur'i tra la ĉambr'o, fin'e li trov'is la pord'o'n, el'salt'is sur la strat'o'n kaj ĵet'is si'n por for'kur'i.
Kaj la mal'feliĉ'a Ĝepeto ek post li, tamen sen esper'et'o ating'i li'n, ĉar tiu bub'et'o Pinokjo salt'ad'is kiel lepor'o, kaj frap'ant'e si'a'j'n lign'o'pied'o'j'n sur la pavim'o de la strat'o li far'is tia'n bru'o'n, kvazaŭ du'dek par'o'j da kamp'ar'an'a'j lign'o'ŝu'o'j marŝ'us.
— Kapt'u li'n ! Kapt'u li'n ! — kri'is Ĝepeto. Sed la pas'ant'o'j, kiam ili vid'is tiu'n lign'o'figur'o'n kur'ant'a'n kiel vent'o, halt'is rav'it'a'j por rigard'i li'n, kaj rid'is, rid'is tiel, ke imag'i mal'facil'as.
Fin'e la bon'a hazard'o ven'ig'is renkont'e ĝendarm'o'n, kiu aŭd'ant'e la bru'o'n kaj kred'ant'e, ke tem'as pri for'kur'int'a ĉeval'id'o, met'is si'n sur la voj'mez'o'n kun dis'streĉ'it'a'j krur'o'j kun la firm'a intenc'o, halt'ig'i ĝi'n kaj mal'help'i, ke okaz'u pli grand'a mal'feliĉ'o.
La ĝendarm'o, sen for'mov'i si'n de la lok'o, kapt'is li'n fiks'e - firm'e ĉe la naz'o ( ĝi est'is ekstrem'e grand'a naz'eg'o, ŝajn'e far'it'a por tio, ke ĝendarm'o'j kapt'u ĝi'n ), kaj trans'don'is li'n en la propr'a'j'n man'o'j'n de Ĝepeto, kiu, por re'bon'ig'i li'n, vol'is tuj tir'i li'a'j'n orel'o'j'n. Sed imag'u, kiel li ek'mir'is, kiam serĉ'ant'e la orel'o'j'n, li ne trov'is ili'n : kaj ĉu vi sci'as, kial ? Ĉar en la hast'o skulpt'i la marionet'o'n, li forges'is ili'n far'i.
Do li pren'is li'n ĉe la nuk'o, kaj dum li re'konduk'is li'n hejm'e'n, li dir'is al li kun minac'a kap'balanc'o :
— Ni ir'u hejm'e'n. Hejm'e, ne dub'u, ni aranĝ'os la kont'o'n !
Je tiu predik'o Pinokjo ĵet'is si'n sur la ter'o'n, kaj ne vol'is plu'ir'i. Dum'e gap'ul'o'j kaj neni'far'ul'o'j komenc'is halt'i kaj grup'iĝ'i ĉirkaŭ ili.
Iu dir'is tio'n, ali'a ali'o'n.
— Mal'feliĉ'a marionet'o ! — kompat'is kelk'a'j. — Li prav'as, ke li ne vol'as hejm'e'n'ir'i ! Kiu sci'as, kiel terur'e tra'bat'us li'n tiu fi'hom'o Ĝepeto !
Kaj ali'a'j malic'e al'don'is :
— Ĉi tiu Ĝepeto ŝajn'ig'as si'n ĝentil'hom'o ! Sed li est'as ver'a tiran'o al la knab'o'j ! Se oni las'as ĉi tiu'n kompat'ind'a'n marionet'o'n en li'a'j man'o'j, li kapabl'as dis'bat'i li'n en mil pec'o'j'n !
Sum'e : tiom oni babil'is, tiom oni parol'is, ke la ĝendarm'o las'is Pinokjon liber'a, kaj konduk'is en mal'liber'ej'o'n tiu'n mal'feliĉ'ul'o'n Ĝepeto, kiu apenaŭ trov'is vort'o'j'n por defend'i si'n, kaj nur plor'is, kiel infan'o, kaj proksim'iĝ'ant'e al la mal'liber'ej'o li singult'e balbut'is :
— Mal'feliĉ'a fil'et'o ! Kaj mi tiel'e'klopod'is far'i li'n bon'eg'a marionet'o ! Sed la respond'ec'o est'as mi'a ! Mi dev'us est'i pensi'int'a pli fru'e !
Kio post'e okaz'is, est'as ne'kred'ebl'a histori'o. Mi rakont'os ĝi'n en la sekv'a'j ĉapitr'o'j.
4 Aventur'o de Pinokjo kun la Parol'ant'a Gril'o ; el ĝi ni ek'sci'os, kiel ted'as mal'bon'a'j'n knab'o'j'n, se iu pli saĝ'a ili'n admon'as
Nun mi rakont'os al vi, ge'knab'o'j, ke dum oni konduk'is la kompat'ind'a'n, sen'kulp'a'n Ĝepeton al la mal'liber'ej'o, tiu knab'aĉ'o Pinokjo, post kiam li liber'iĝ'is el la ung'o'j de la ĝendarm'o, pel'is si'a'j'n pied'o'j'n tra la kamp'o'j, por kiel ebl'e plej baldaŭ re'est'i hejm'e ; kaj en la grand'a fervor'o de kur'ad'o li tra'salt'is super fojn'o'rak'o'j plej alt'a'j, heĝ'o'j el dorn'a'j arbust'o'j kaj fos'aĵ'o'j plen'a'j de akv'o, super kia'j kapabl'us tra'salt'i nur kapr'id'o'j aŭ lepor'et'o'j, kiu'j est'as tre persekut'at'a'j de ĉas'ist'o'j.
Ven'int'e antaŭ la dom'o'n, li trov'is la pord'o'n du'on'ferm'it'a. Li en'puŝ'is ĝi'n, en'ir'is kaj rigl'int'e la pord'o'n, li fal'sid'iĝ'is sur la plank'o'n, kaj el'ig'is suspir'eg'o'n de kontent'o.
Sed tiu kontent'o ne'long'e daŭr'is, ĉar li ek'aŭd'is iu'n en la ĉambr'o, kiu dir'ad'is :
— Ĉirp- ĉirp - ĉirp !
— Kiu est'as, kiu mi'n vok'as ? — demand'is Pinokjo plen'a de tim'o.
— Est'as mi !
Pinokjo turn'is si'n, kaj vid'is antaŭ si grand'a'n gril'o'n, kiu mal'rapid'e grimp'is sur la mur'o.
— Dir'u al mi, gril'o, kiu vi do est'as ?
— Mi est'as la Parol'ant'a Gril'o, kaj loĝ'as jam de pli ol cent jar'o'j en ĉi tiu ĉambr'o.
— Sed nun la ĉambr'o est'as mi'a, — respond'is la marionet'o, — kaj se vi vol'as far'i al mi ver'a'n komplez'o'n, for'ir'u tuj, kaj eĉ ne re'turn'u vi'n.
— Mi de ĉi tie ne for'ir'os, — respond'is la Gril'o, — se antaŭ'e mi ne dir'os al vi iu'n grand'a'n ver'o'n.
— Dir'u do kaj for'port'u vi'n !
— Ve al tiu'j ge'knab'o'j, kiu'j ribel'as kontraŭ si'a'j ge'patr'o'j kaj kapric'e for'las'as la ge'patr'a'n dom'o'n ! Neniam est'os bon'e al ili en ĉi tiu mond'o ; kaj pli aŭ mal'pli fru'e ili dev'os amar'e pent'i.
— Kant'u, Grilĉjo, laŭ'plaĉ'e, eĉ se aĉ'e : sed mi sci'as, ke fru'morgaŭ mi vol'as for'ir'i de ĉi tie, ĉar se mi rest'os, okaz'os kun mi, kiel kun la ceter'a'j ge'knab'o'j : oni send'os mi'n en lern'ej'o'n, kaj ĉu pro em'o aŭ trem'o mi trud'iĝ'os lern'i.
Kaj por lern'ad'o, konfidenc'e al vi mi mal'kaŝ'os, mi ĝust'e ne hav'as em'o'n, kaj mi'n pli amuz'as kur'i post papili'o'j, grimp'i sur arb'o'j'n kaj el'pren'i bird'id'o'j'n el nest'o'j.
— Kompat'ind'a mal'saĝ'ul'et'o ! Ĉu vi sci'as, ke se vi far'os tiel, plen'kresk'int'e vi far'iĝ'os bel'eg'a azen'o, pri kiu ĉiu'j ŝerc'os kaj rid'os ?
— Silent'u, Gril'aĉ'o fi'vol'a ! — kri'is Pinokjo.
Sed la gril'o, kiu est'is pacienc'a kaj saĝ'a, anstataŭ ofend'iĝ'i pro tiu impertinent'ec'o, daŭr'ig'is kun la sam'a trankvil'a voĉ'o :
— Se vi ne bon'vol'as vizit'i lern'ej'o'n, kial vi ne lern'as almenaŭ meti'o'n por gajn'i honest'e la ĉiu'tag'a'n pan'o'n ?
— Ĉu vi vol'as, ke mi dir'u ? — respond'is Pinokjo, kiu komenc'is perd'i la pacienc'o'n. — Inter ĉiu'j meti'o'j de la tut'a mond'o ekzist'as nur unu'sol'a, kiu ver'e est'as laŭ mi'a plaĉ'o.
— Kaj tiu est'us ?
— Tiu de manĝ'ad'o, trink'ad'o, dorm'ad'o, amuz'o'j kaj vagabond'a viv'o de maten'o ĝis vesper'o.
— Se oni sekv'as vi'a'n konsil'o'n, — dir'is la Parol'ant'a Gril'o kun si'a kutim'a trankvil'o, — ĉiu'j, kiu'j far'as ĉi tiu'n meti'o'n, fin'as si'a'n viv'o'n preskaŭ ĉiam en mal'san'ul'ej'o aŭ mal'liber'ej'o.
— Atent'u, Gril'aĉ'o fi'vol'a !... Se vi incit'os mi'n, ve al vi !
— Mal'feliĉ'a Pinokjo ! Propr'a'dir'e mi vi'n kompat'as !
— Kial vi mi'n kompat'as ?
— Ĉar vi est'as marionet'o, kaj kio est'as pli mal'bon'a, vi hav'as lign'a'n kap'o'n.
Je ĉi last'a'j vort'o'j Pinokjo salt'e lev'iĝ'is, eg'e furioz'a, kapt'is lign'o'martel'o'n de sur la benk'o kaj ĵet'is ĝi'n kontraŭ la Parol'ant'a'n Gril'o'n.
Ebl'e li ne pens'is, ke tiu traf'iĝ'os : sed mal'bon'ŝanc'e li traf'is li'n ĝust'e sur la kap'o, tiel ke al la mal'feliĉ'a Gril'o apenaŭ rest'is spir'o por el'ig'i kelk'a'j'n ĉirp'et'o'j'n, kaj li rest'is mort'e kned'it'a sur la mur'o.
5 Pinokjo mal'sat'as kaj serĉ'as ov'o'n por far'i frit'aĵ'o'n ; sed en la plej bel'a moment'o la frit'aĵ'o for'flug'as tra la fenestr'o
Inter'temp'e komenc'is nokt'iĝ'i kaj ek'memor'int'e, ke li neni'o'n manĝ'is, Pinokjo sent'is murmur'eg'o'n en la stomak'o, kio tre simil'is al apetit'o.
Sed apetit'o ĉe knab'o'j progres'as rapid'e ; kaj fakt'e : post kelk'a'j minut'o'j la apetit'o de Pinokjo far'iĝ'is mal'sat'o, kaj la mal'sat'o ŝanĝ'iĝ'is en lup'a'n mal'sat'eg'o'n, tiel ver'a'n, ke oni pov'us tranĉ'i ĝi'n per tranĉ'il'o.
La mal'feliĉ'a Pinokjo subit'e kur'is al la fajr'uj'o, kie pend'is pot'o bol'ant'a, kaj rapid'is mal'ferm'i ĝi'n por vid'i, kio en'est'as, sed la pot'o est'is... pentr'it'a sur la mur'o. Imag'u, kiel li sent'is si'n ! Li'a naz'o, jam ankaŭ sen tio sufiĉ'e oblong'a, far'iĝ'is almenaŭ kvar col'o'j'n pli long'a.
Tiam li komenc'is kur'ad'i tra la ĉambr'o, serĉ'ant'e en ĉiu'j tir'kest'o'j, en ĉiu'j rezerv'uj'o'j por trov'i iom da pan'o, eĉ se nur sek'a'n krust'et'o'n de ĝi, ost'o'n post'las'it'a'n de hund'o, iom da ŝim'a polent'o, fiŝ'ost'et'o'n, kern'o'n de ĉeriz'o, mal'long'e ĉio'n ajn por maĉ'i : sed li trov'is neni'o'n, grand'a'n neni'o'n, plej'a'n nul'o'n.
Kaj dum'e li'a mal'sat'o kresk'is kaj ĉiam pli : la mal'feliĉ'a Pinokjo trov'is neni'a'n mild'iĝ'o'n krom osced'i : kaj li el'ig'is osced'eg'o'j'n tiel long'a'j'n, ke foj'e - foj'e li'a buŝ'o tir'iĝ'eg'is ĝis la orel'o'j. Kaj post la osced'o'j li kraĉ'is ; kaj li sent'is, ke la stomak'o el'flug'as tra la buŝ'o.
Plor'ant'e kaj sen'esper'iĝ'ant'e, li tiam dir'is :
— La Parol'ant'a Gril'o prav'is. Mi far'is mal'bon'e, ke mi ribel'is kontraŭ mi'a pa'ĉj'o, kaj for'kur'is el la hejm'o... Se mi'a pa'ĉj'o est'us ĉi tie, nun mi ne trov'iĝ'us rand'e de mort'o pro osced'o'j ! Ho ! Kiel aĉ'a mal'san'o est'as la mal'sat'o !
Kaj jen tiam li ek'vid'is i'o'n rond'a'n kaj blank'a'n inter la amas'o de bala'aĵ'o'j, tre simil'a'n al kok'in'a ov'o. Far'i salt'o'n kaj ĵet'iĝ'i sur ĝi'n est'is afer'o de minut'et'o. Kaj tio est'is ver'e ov'o.
Ne ebl'as pri'skrib'i la ĝoj'o'n de la marionet'o : neces'as imag'i ĝi'n. Kred'ant'e tio'n preskaŭ sonĝ'o, li turn'ad'is la ov'o'n en la man'o'j, palp'ad'is kaj kis'ad'is ĝi'n, kaj inter kis'o'j li dir'is :
— Kaj nun kia'manier'e mi ĝi'n pret'ig'u ? Ĉu far'i el ĝi frit'aĵ'o'n ?... Ne, pli bon'e bol'ig'i ĝi'n en kaserol'o !... Aŭ ĉu ĝi ne est'us pli bon'gust'a, se mi frit'us ĝi'n en pat'o ? Aŭ mal'e, mi kuir'os ĝi'n mal'mol'a por el'trink'i ĝi'n. Ne, plej rapid'e est'as frit'i ĝi'n en kaserol'et'o aŭ pat'o : mi hav'as tro grand'a'n dezir'o'n ĝi'n manĝ'i !
Dir'it'e kaj far'it'e : li met'is pat'o'n sur la fajr'uj'o'n, plen'a'n de ard'aĵ'o'j : en'verŝ'is anstataŭ ole'o aŭ buter'o iom da akv'o ; kaj kiam la akv'o komenc'is vapor'iĝ'i, tak !... li romp'is la ŝel'o'n de la ov'o, kaj jam'is ĝi'n en'verŝ'i.
Sed anstataŭ blank'o kaj flav'o, salt'e el'ov'iĝ'is kok'id'o tre vigl'a kaj ĝentil'a, kiu far'is ĝentil'a'n klin'o'n dir'ant'e :
— Mi tre dank'as al vi, sinjor'o Pinokjo, ke vi ŝpar'is al mi la pen'o'n romp'i la ŝel'o'n ! Ĝis re'vid'o, est'u bon'a kaj salut'u la hejm'an'o'j'n !
Dir'int'e tio'n, ĝi dis'etend'is la flug'il'o'j'n, flug'is sur la fenestr'o'n, ĝust'e mal'ferm'it'a'n, kaj mal'aper'is tra ĝi el la vid'o.
La mal'feliĉ'a knab'o Pinokjo rest'is sen'mov'a kiel rok'o, kun okul'o'j fiks'it'a'j, buŝ'o mal'ferm'it'a kaj ov'o'ŝel'o'j en la man'o'j. Re'konsci'iĝ'int'e ceter'e de la unu'a konstern'o li ek'plor'is, ŝrik'is, pied'bat'is la plank'o'n pro sen'esper'iĝ'o, kaj dir'is inter larm'o'j :
— Jen, la Parol'ant'a Gril'o prav'is ! Se mi ne est'us for'kur'int'a el la hejm'o, kaj se mi'a pa'ĉj'o est'us ĉi tie, nun mi ne est'us mort'ont'a pro mal'sat'o ! Ho, kiel aĉ'a mal'san'o est'as la mal'sat'o !
Kaj ĉar la stomak'o daŭr'e murmur'is al li, eĉ pli ol iam, kaj li ne sci'is, kiel mild'ig'i ĝi'n, li decid'is el'ir'i kaj far'i ekskurs'o'n al la najbar'a vilaĝ'o, ĉar li esper'is trov'i bon'kor'ul'o'n, kiu regal'os li'n per iom da pan'o.
6 Pinokjo ek'dorm'as kun pied'o'j sur braĝ'uj'o, kaj la sekv'a'n maten'o'n vek'iĝ'as kun tut'e for'brul'int'a'j pied'o'j
Furioz'is ĝust'e vintr'a nokt'aĉ'o. Tondr'is tambur'eg'e, kaj fulm'is kvazaŭ incendi'o glut'us la ĉiel'o'n, kaj mal'varm'a, ŝir'a vent'aĉ'o fajf'is furioz'e, kaj lev'is sen'fin'a'n polv'o'nub'o'n, sibl'ig'is kaj grinc'ig'is ĉiu'j'n arb'o'j'n de la kamp'ar'o.
Pinokjo tim'eg'is fulm'o'tondr'o'n... se mal'sat'o ne super'is li'a'n tim'o'n : kaj tiu est'is sufiĉ'a kaŭz'o al li por mal'ferm'i la pord'o'n kaj ek'ir'i ; per kelk'cent salt'o'j, kun lang'o pend'ant'a kaj spir'eg'ant'e kiel ĉas'hund'o li ating'is la fin'o'n de la vilaĝ'o.
Sed li trov'is ĉio'n mal'lum'a kaj sen'hom'a. La butik'o'j est'is ŝlos'it'a'j, la fenestr'o'j ferm'it'a'j : eĉ hund'o ne vid'iĝ'is sur la strat'o'j. Neni'u sign'o de viv'o.
Pinokjo, kapt'it'a de mal'esper'o kaj mal'sat'o, pend'ig'is si'n tut'fort'e sur la ŝnur'o de pord'sonor'il'o kaj tint'ig'is, esper'ig'ant'e si'n :
— Iu cert'e el'met'os la kap'o'n.
Ver'e aper'is mal'jun'ul'et'o kun nokt'o'ĉap'o sur la kap'o, kaj tre koler'e mal'supr'e'n'kri'is al li :
— Kio'n vi vol'as en tia hor'o ?
— Ĉu vi bon'vol'us don'i al mi pec'o'n da pan'o ?
— Atend'u tie, mi tuj re'ven'os, — respond'is la mal'jun'ul'o, kiu kred'is, ke li hav'as afer'o'n kun iu el knab'aĉ'o'j, kiu'j amuz'as si'n nokt'e per tint'ig'ad'o ĉe fremd'a'j pord'o'j por ĝen'i honest'a'j'n civit'an'o'j'n.
Post du'on'minut'o la fenestr'o re'mal'ferm'iĝ'is, kaj li aŭd'is la voĉ'o'n de la mal'jun'ul'o :
— Sub'star'ig'u vi'n, kaj etend'u la ĉapel'o'n !
Pinokjo, kiu ankoraŭ ne hav'is ĉapel'o'n, paŝ'is pli proksim'e'n, kaj subit'e sent'is si'n inund'iĝ'i per sitel'eg'o da rub'akv'o, kiu mal'sek'ig'is li'n de la kap'o ĝis la pland'o'j, kvazaŭ li est'us flor'pot'o de sek'eg'a gerani'o.
Li hejm'e'n'ir'is, mal'sek'a ĝis'haŭt'e kaj du'on'mort'a pro lac'o kaj mal'sat'o : kaj ĉar li mal'hav'is fort'o'n eĉ por si'n rekt'ig'i, li sid'iĝ'is, met'is la mal'sek'a'j'n kaj kot'ŝmir'it'a'j'n pied'o'j'n sur braĝ'uj'o'n plen'a'n de ard'aĵ'o.
Kaj li ek'dorm'is kaj dum la dorm'ad'o li'a'j pied'o'j, kiu'j est'is el lign'o, ek'brul'is, kaj iom post iom karb'iĝ'is, cindr'iĝ'is.
Kaj Pinokjo daŭr'e nur dorm'is, eĉ ronk'is, kvazaŭ li'a'j pied'o'j est'us tiu'j de iu ali'a. Fin'e, post tag'iĝ'o li vek'iĝ'is, ĉar iu frap'is ĉe la pord'o.
— Kiu est'as ? — li demand'is osced'ant'e kaj frot'ant'e la okul'o'j'n.
— Est'as mi, — respond'is voĉ'o.
La voĉ'o est'is tiu de Ĝepeto.
7 Ĝepeto re'ven'as hejm'e'n kaj la kompat'ind'ul'o don'as si'a'n kun'port'it'a'n maten'manĝ'et'o'n al la marionet'o
La mal'feliĉ'a Pinokjo, kies okul'o'j'n la sonĝ'o ankoraŭ vual'is, ne rimark'is la pied'o'j'n, kiu'j sen'rest'e for'brul'is ; kaj tial apenaŭ li ek'aŭd'is la voĉ'o'n de si'a pa'ĉj'o, li ek'salt'is de sur la taburet'o por for'tir'i la rigl'il'o'n ; sed anstataŭ tio, post du aŭ tri stumbl'o'j li fal'stern'iĝ'is sur la plank'o.
Kaj fal'ant'e sur la plank'o'n li far'is bru'o'n, kvazaŭ sak'o da kuler'o'j pluv'us de sur la kvin'a etaĝ'o.
— Mal'ferm'u ! — kri'is Ĝepeto dum'e el la strat'o.
— Pa'ĉj'o, mi ne pov'as, — respond'is la marionet'o plor'ant'e kaj rul'iĝ'ant'e sur la plank'o.
— Kial vi ne pov'as ?
— Ĉar oni for'manĝ'is mi'a'j'n pied'o'j'n.
— Kiu ili'n for'manĝ'is ?
— La kat'o, — dir'is Pinokjo, ek'vid'int'e la kat'o'n, kiu amuz'is si'n, pel'ant'e lign'er'o'j'n antaŭ si.
— Mal'ferm'u, mi dir'as, — ripet'is Ĝepeto, — ĉar se ne, mi amar'e memor'ig'os al vi tiu'n kat'o'n.
— Mi ne pov'as star'iĝ'i, kred'u mi'n ! Oj, mi mal'feliĉ'ul'o, oj mi mal'feliĉ'ul'o ! Mi dev'os ir'i sur'genu'e dum mi'a tut'a viv'o !...
Kred'ant'e, ke tiu'j lament'o'j est'as nur pli'a bub'aĵ'o de la marionet'o, Ĝepeto pens'is fin'i kun ĝi rapid'e, kaj li grimp'is sur la mur'o'n kaj paŝ'is en la dom'o'n tra la fenestr'o.
Komenc'e li vol'is far'i, kio'n li decid'is, sed kiam li vid'is si'a'n Pinokjon kuŝ'i sur la plank'o kaj ver'e sen pied'o'j, li sent'is si'a'n kor'o'n mild'iĝ'i, kaj li pren'is li'n en la sin'o'n, kis'is, kares'is kaj kaĵol'is li'n kaj kun larm'eg'o'j flu'ant'a'j sur la vang'o'j, li dir'is al li inter plor'singult'o'j :
— Pinokjo mi'a ! Kiel okaz'is, ke vi'a'j pied'o'j for'brul'is ?
— Mi ne sci'as, pa'ĉj'o, sed kred'u, ke tio est'is infer'a nokt'o kaj mi memor'os ĝi'n, dum mi viv'os. Tondr'is, fulm'is, kaj mi est'is tre mal'sat'a, kaj tiam la Parol'ant'a Gril'o dir'is al mi : ” Bon'e tiel, vi est'is mal'bon'a, vi merit'as tio'n ”, kaj mi respond'is al li : ” Atent'u, Gril'o !... ”, kaj li dir'is al mi : ” Vi est'as marionet'o, vi hav'as lign'o'kap'o'n ”, kaj mi ĵet'is lign'a'n martel'o'n kontraŭ li'n, kaj li mort'is, sed tio est'is li'a kulp'o, ĉar mi ne vol'is mort'ig'i li'n, kio'n pruv'as, ke mi met'is kaserol'o'n sur la fajr'o'n, sed la kok'id'o el'flug'is kaj dir'is :
” ĝis re'vid'o... trans'don'u mi'a'j'n salut'o'j'n al la hejm'an'o'j ”, kaj la mal'sat'o ĉiam pli'iĝ'is, pro kio tiu mal'jun'ul'o en nokt'o'ĉap'o el'met'is la kap'o'n tra la fenestr'o kaj dir'is : ” Sub'star'ig'u vi'n kaj etend'u la ĉapel'o'n ”, kaj mi ricev'is tiu'n sitel'eg'o'n da akv'o sur la kap'o'n, pet'o de pan'o ja ne est'as hont'o, ĉu ne ? Mi tuj re'ir'is hejm'e'n, kaj ĉar mi daŭr'e hav'is grand'a'n mal'sat'o'n, mi met'is la pied'o'j'n sur la braĝ'uj'o'n por sek'ig'i ili'n, kaj vi re'ven'is, kaj mi trov'is ili'n for'brul'int'a'j, kaj dum'e mi daŭr'e hav'as mal'sat'eg'o'n, kaj mal'hav'as pied'o'j'n ! Ih !... ih !... ih !... ih !
Kaj la mal'feliĉ'a Pinokjo komenc'is plor'i kaj blek'i tiel fort'e, ke oni aŭd'is li'n el kvin'kilo'metr'a distanc'o.
Ĝepeto, kiu kompren'is el tiu konfuz'a rakont'o nur unu afer'o'n, ke la marionet'o sent'as grand'a'n mal'sat'o'n, el'pren'is tri pir'o'j'n el la poŝ'o kaj trans'don'ant'e ili'n, li dir'is al Pinokjo :
— Ĉi tri pir'o'j'n mi ricev'is por maten'manĝ'o : sed mi don'os ili'n volont'e al vi. Manĝ'u ili'n, ili serv'u je vi'a san'o !
— Se vi vol'as, ke mi manĝ'u, bon'vol'u ili'n sen'ŝel'ig'i.
— Ĉu sen'ŝel'ig'i ? — mir'is Ĝepeto. — Neniam mi kred'us, fil'o mi'a, ke vi est'as tiel elekt'em'a kaj delikat'buŝ'a. En ĉi tiu mond'o oni dev'as al'kutim'i manĝ'i ĉio'n, kaj ankaŭ knab'et'o'j, ĉar oni ne pov'as sci'i, kio rest'os al ni. Ĉio pov'as okaz'i !
— Cert'e vi prav'as, — re'dir'is Pinokjo, — sed mi neniam manĝ'as frukt'o'n, kiu ne est'as sen'ŝel'ig'it'a. Mi mal'ŝat'as ŝel'o'j'n.
Kaj tiam tiu bon'a hom'o Ĝepeto el'poŝ'ig'is tranĉ'il'et'o'n, kaj kun sen'fin'a pacienc'o sen'ŝel'ig'is la tri pir'o'j'n ; la ŝel'o'j'n li kolekt'is sur la tabl'o'rand'o.
Kiam Pinokjo per du glut'o'j manĝ'is la unu'a'n pir'o'n, li vol'is for'ĵet'i la stump'o'n, sed Ĝepeto re'ten'is li'a'n brak'o'n, dir'ant'e :
— Ne for'ĵet'u ĝi'n : ĉio en ĉi tiu mond'o pov'as util'i por io.
— Sed stump'o'n mi ja ne manĝ'os ! — ek'kri'is la marionet'o, kaj re'turn'is si'n kiel vipur'o.
— Kiu tut'cert'e sci'as ? Ĉio pov'as okaz'i !... — ripet'is Ĝepeto sen ekscit'iĝ'i.
Fakt'o est'as, ke la tri stump'o'j — anstataŭ for'ĵet'iĝ'i tra la fenestr'o — al'vic'iĝ'is unu post ali'a al la ŝel'o'j sur la tabl'o'rand'o.
Kiam Pinokjo for'manĝ'is, pli preciz'e glut'eg'is la tri pir'o'j'n, osced'is long'eg'e kaj dir'is plor'em'e :
— Mi ankoraŭ mal'sat'as !
— Sed, fil'et'o mi'a, mi hav'as neni'o'n por don'i al vi.
— Ĉu ver'e neni'o'n ? Absolut'e neni'o'n ?
— Se ne parol'i pri ĉi tiu'j stump'o'j kaj ŝel'o'j.
— Nu, kio'n far'i, — konsent'is Pinokjo, — se ne trov'iĝ'as io ali'a, unu ŝel'o'n mi pov'as manĝ'i.
Kaj li komenc'is maĉ'aĉ'i ĝi'n. Unu'e li iom for'tir'is la buŝ'o'n, sed dum spir'et'o li mal'aper'ig'is ĉiu'j'n ŝel'o'j'n, post'e ankaŭ la stump'o'j'n, kaj kiam li manĝ'is ĉio'n, kontent'e li palp'is si'a'n ventr'o'n kaj dir'is ĝoj'e - gaj'e :
— Jen, fin'e mi sent'as mi'n bon'e !
— Ĉu vi nun vid'as, — rimark'ig'is Ĝepeto, — ke mi prav'is, kiam mi dir'is, ke oni ne est'u tro elekt'em'a, nek tro delikat'buŝ'a. Kar'a mi'a, oni ne sci'as, kio rest'as al ni en ĉi tiu mond'o. Ja ĉio pov'as okaz'i !
8 Ĝepeto re'far'as la pied'o'j'n al Pinokjo, kaj vend'as si'a'n mantel'o'n por aĉet'i al li aboc'o'libr'o'n
Apenaŭ li sat'iĝ'is, la marionet'o komenc'is plend'i kaj plor'i, ĉar li vol'is hav'i par'o'n da nov'a'j pied'o'j.
Sed por pun'i li'n pro la bub'aĵ'o far'it'a, Ĝepeto las'is li'n plor'i kaj sen'esper'ad'i dum du'on'tag'o : post'e li dir'is al li :
— Kial mi dev'us re'far'i al vi la pied'o'j'n ? Ĉu por vid'i, kiel vi de'nov'e for'kur'os el la dom'o ?
— Mi promes'as, — dir'is Pinokjo inter plor'singult'o'j, — ke ek'de nun mi re'bon'iĝ'os...
— Ĉiu'j infan'o'j ripet'as la sam'a'n fabel'o'n, kiam ili vol'as i'o'n ating'i, — respond'is Ĝepeto.
— Sed mi ne est'as kiel la ceter'a'j infan'o'j ! Mi est'as pli bon'a ol ĉiu'j, kaj ĉiam dir'as nur la ver'o'n. Mi promes'as al vi, pa'ĉj'o, ke mi el'lern'os meti'o'n, kaj est'os vi'a konsol'o kaj apog'o dum vi'a mal'jun'ec'o.
Kvankam Ĝepeto montr'is si'n ne'fleks'ebl'a, plen'iĝ'is li'a'j okul'o'j de larm'o'j, kaj li'a grand'a kor'o de kompat'o, kiam li vid'is la mal'feliĉ'a'n Pinokjon en tiel mizer'a stat'o, li respond'is neni'o'n : sed pren'is instrument'o'j'n plus du rekt'a'j'n lign'o'pec'et'o'j'n, kaj met'is si'n al labor'o kun fervor'o plej grand'a.
Post hor'et'o la pied'o'j komplet'e pret'is, du pied'o'j svelt'a'j, bel'form'a'j, plen'a'j de viv'o, kvazaŭ model'it'a'j de geni'a art'ist'o.
Tiam Ĝepeto dir'is al la marionet'o :
— Ferm'u la okul'o'j'n kaj dorm'u !
Kaj Pinokjo ferm'is la okul'o'j'n, kaj ŝajn'ig'is, ke li dorm'as. Dum li kvazaŭ'dorm'is, Ĝepeto al'fiks'is ambaŭ pied'o'j'n al ili'a'j lok'o'j per glu'o, solv'it'a en pec'o de ov'o'ŝel'o. Li al'glu'is ili'n tiel perfekt'e, ke neni'a sign'o de kun'ig'o vid'iĝ'is.
Apenaŭ la marionet'o rimark'is, ke li re'e hav'as pied'o'j'n, li ek'salt'is de sur la tabl'o, kie li kuŝ'is etend'it'a, kaj far'is mil salt'o'j'n kaj kapriol'o'j'n, kvazaŭ frenez'iĝ'int'a pro la grand'a ĝoj'o.
— Rekompenc'e por tio, kio'n vi far'is al mi, — dir'is Pinokjo al si'a pa'ĉj'o, — mi vol'as tuj vizit'i la lern'ej'o'n.
— Brav'a knab'o !
— Sed por vizit'i lern'ej'o'n, mi bezon'as iom da vest'o'j.
Ĝepeto, kiu est'is mal'riĉ'a kaj ne for'met'is eĉ groŝ'o'n en la poŝ'o'n, far'is al li vest'et'o'n el bunt'a paper'o, par'o'n da ŝu'o'j el arb'o'ŝel'o kaj beret'o'n el pan'mol'aĵ'o.
Pinokjo tuj kur'is rigard'i si'n en la akv'o de sitel'o, kaj far'iĝ'is tiel kontent'a, ke pav'um'ant'e li anonc'is :
— Mi aspekt'as kvazaŭ sinjor'o !
— Ver'e, — atent'ig'is Ĝepeto, — tamen ten'u en la mens'o : valor'as ne la vest'o, sed la en'est'o.
— Tio ig'as mi'n memor'i, — al'don'is la marionet'o, — ke io ankoraŭ mank'as al mi por ir'i en lern'ej'o'n, io plej grav'a kaj neces'a.
— Kaj tio est'as ?
— Aboc'o'libr'o.
— Vi prav'as, sed kiel hav'ig'i ĝi'n ?
— Tre facil'e : ir'i al butik'o kaj aĉet'i ĝi'n.
— Kaj la mon'o'n ?
— Mi ne hav'as.
— Mi ankaŭ ne, — al'don'is la bon'a mal'jun'ul'o sen'humor'e.
Kaj Pinokjo, kvankam li est'is laŭ'natur'e gaj'a infan'o, sam'e sen'esper'iĝ'is : ĉar mizer'o, se ĝi ven'as, ĝi'n kompren'as ĉiu'j : ankaŭ infan'o'j.
— Atend'u moment'o'n ! — ek'kri'is Ĝepeto subit'e, kaj salt'is sur la pied'o'j'n ; li sur'met'is la mal'nov'a'n mantel'o'n plen'a'n de flik'aĵ'o'j kaj ripar'o'j, kaj rapid'is el la dom'o. Post moment'o li re'ven'is kun aboc'o'libr'o en la man'o, sed la mantel'o mank'is sur li. La kompat'ind'a hom'o rest'is en nur'a ĉemiz'o, dum ekster'e neĝ'is.
— Kaj la mantel'o, pa'ĉj'o ?
— Mi ĝi'n vend'is.
— Kial vi ĝi'n vend'is ?
— Ĉar est'is varm'e al mi.
Pinokjo flug'rapid'e kompren'is tiu'n respond'o'n, kaj ne pov'is brems'i la impet'o'n de si'a bon'a kor'o, salt'is sur la kol'o'n de Ĝepeto, kaj kovr'is li'a'n vizaĝ'o'n per mil'o'j da kis'o'j.
9 Pinokjo vend'as la aboc'o'libr'o'n por vizit'i pup'teatr'o'n
Apenaŭ ĉes'is neĝ'i, Pinokjo ek'ir'is kun si'a nov'a, bel'a aboc'o'libr'o sub la brak'o sur la voj'o al la lern'ej'o.
Dum'voj'e li turn'ad'is mil fantazi'aĵ'o'j'n en la kap'o, konstru'is aer'kastel'o'j'n, unu pli bel'a'n ol la ali'a. Kaj konversaci'ant'e kun si, li dir'is :
— Hodiaŭ mi rapid'e el'lern'os leg'i en la lern'ej'o, morgaŭ skrib'i kaj post'morgaŭ mi al'propr'ig'os la kalkul'ad'o'n. Post tio mi gajn'os mult'a'n mon'o'n per mi'a sci'o, kaj por la mon'o unu'a'foj'e ricev'it'a mi aĉet'os al mi'a pa'ĉj'o bel'a'n mantel'o'n el bon'a ŝtof'o. Sed kio'n mi dir'as, ĉu el bon'a ŝtof'o ?
Tut'e or'a'n kaj arĝent'a'n mi far'ig'os al li, kun briliant'a'j buton'o'j. Ja tiu kompat'ind'ul'o ver'e merit'as tio'n, ĉar por aĉet'i al mi libr'o'n kaj instru'ig'i mi'n, li rest'is en nur'a ĉemiz'o... en tia frost'o ! Nur pa'ĉj'o'j kapabl'as je tia'j ofer'o'j !
Dum tiel kor'tuŝ'it'e li parol'is en si, ŝajn'is al li aŭd'i de mal'proksim'e flaĝolet'a'n muzik'o'n kaj tambur'frap'o'j'n : pip'i - pi, pi- pi- pi, bum - bum - bum.
Li halt'is, streĉ'e ek'aŭskult'is. La son'o'j ven'is el fund'o de long'eg'a kruc'o'strat'o, kiu konduk'is al mal'grand'a vilaĝ'et'o sur la mar'bord'o.
— Kio est'as tiu muzik'o ? Bedaŭr'ind'e, mi dev'as ir'i en la lern'ej'o'n, se ne...
Kaj tiam li embaras'iĝ'is. Tamen neces'is iel decid'i : aŭ en la lern'ej'o'n, aŭ aŭskult'i la flaĝolet'o'j'n.
— Hodiaŭ mi ir'os aŭskult'i la flaĝolet'o'j'n kaj morgaŭ en la lern'ej'o'n : por ir'i en lern'ej'o'n ja ĉiam temp'as, — dir'is fin'e tiu bub'o, kaj lev'is la ŝultr'o'j'n.
Dir'it'e, far'it'e : li turn'is si'n en la kruc'o'strat'o'n kaj ek, kur'e li impet'is. Ju pli li kur'is, des pli disting'e li aŭd'is la flaĝolet'a'j'n fajf'o'j'n kaj tambur'a'j'n tondr'o'j'n : pi- pi- pi, pip'i - pi, bum - bum, bum - bum.
Kaj jen, subit'e li trov'is si'n mez'e de plac'o plen'a de hom'o'j, kiu'j tumult'is ĉirkaŭ grand'a barak'o kun bunt'e farb'it'a tegment'o.
— Kio est'as tiu barak'eg'o ? — demand'is Pinokjo, turn'ant'e si'n al knab'et'o el la vilaĝ'et'o.
— Leg'u la afiŝ'o'n, kaj vi ek'sci'os.
— Mi volont'e ĝi'n leg'us, sed ĝust'e hodiaŭ mi ne sci'as leg'i.
— Brav'e, bov'o ! Do mi leg'os ĝi'n por vi. Do ek'sci'u, ke sur tiu afiŝ'o est'as skrib'it'e per fajr'e'ruĝ'a'j liter'o'j : Grand'a Pup'teatr'o...
— Ĉu la prezent'ad'o jam de'long'e komenc'iĝ'is ?
— Nun ĝi komenc'iĝ'as.
— Kaj kiom kost'as bilet'o ?
— Kvar groŝ'o'j'n.
Pinokjo, kiu'n kapt'is sci'vol'em'o, perd'is ĉiu'j'n konsider'o'j'n, kaj demand'is sen hont'o al la knab'et'o, kun kiu li parol'is :
— Ĉu vi prunt'e'don'us al mi kvar groŝ'o'j'n ĝis morgaŭ ?
— Volont'e mi don'us, — respond'is mok'e la ali'a, — sed ĝust'e hodiaŭ mi ne pov'as prunt'i.
— Por kvar groŝ'o'j mi vend'os al vi mi'a'n jak'o'n, — propon'is al li tiam la marionet'o.
— Kio'n mi far'u per jak'et'o el bunt'a paper'o ? Se pluv'os, neniel mi pov'os de'pren'i ĝi'n.
— Ĉu vi vol'as aĉet'i mi'a'j'n ŝu'o'j'n ?
— Ili taŭg'as nur por brul'ig'i fajr'o'n.
— Kiom vi don'os por mi'a beret'o ?
— Bel'a var'o, ver'e ! Beret'o el pan'mol'aĵ'o ! Mus'o'j for'manĝ'os ĝi'n de sur mi'a kap'o !
Pinokjon pinĉ'is - puŝ'is sen'pacienc'o. Li pret'is far'i la last'a'n ofert'o'n : sed li ne kuraĝ'is, hezit'is, ŝancel'iĝ'is, sufer'is.
Fin'e li el'buŝ'ig'is :
— Ĉu vi don'us al mi kvar groŝ'o'j'n por ĉi tiu nov'a aboc'o'libr'o ?
— Mi est'as knab'o, kaj aĉet'as neni'o'n de knab'o'j, — dir'is li'a mal'grand'a inter'parol'ant'o, kiu est'is mult'e pli saĝ'a ol li.
— Por kvar groŝ'o'j mi aĉet'os la aboc'o'libr'o'n, — propon'is brokant'ist'o de vest'o'j, kiu kun'aŭd'is la konversaci'o'n.
Kaj la libr'o vend'iĝ'is pli fru'e ol dir'ebl'e. Eĉ pens'i terur'e : tiu kompat'ind'a hom'o Ĝepeto rest'is hejm'e, trem'ant'e pro frost'o en nur'a ĉemiz'o, nur ĉar li aĉet'is aboc'o'libr'o'n al si'a fil'o !
10 La marionet'o'j re'kon'as si'a'n frat'o'n Pinokjo, kaj aranĝ'as por li grandioz'a'n fest'o'n, sed ĝust'e kiam est'as plej amuz'e, aper'as la teatr'estr'o. Fajr'o'manĝ'ul'o kaj Pinokjo risk'as hav'i aĉ'a'n fin'o'n
Kiam Pinokjo paŝ'is en la pup'teatr'o'n, okaz'is io, kio sekv'ig'is preskaŭ revoluci'o'n.
Neces'as sci'i, ke oni jam lev'is la kurten'o'n, kaj la komedi'o komenc'iĝ'is.
Sur la scen'ej'o vid'iĝ'is Arleken'o kaj Pulĉinel'o, kiu'j ĝust'e kverel'is unu kun la ali'a, kaj la situaci'o, kiel kutim'e, minac'is per tio, ke ili regal'os unu la ali'a'n per pluv'eg'o da vang'o - kaj baston'frap'o'j.
La publik'o tre atent'is kaj sku'iĝ'is de rid'eg'o'j aŭskult'ant'e la akr'a'n kverel'ad'o'n de la du marionet'o'j, kiu'j gest'ad'is kaj trakt'is unu la ali'a'n per insult'o'j tiel ver'simil'e, kvazaŭ ili est'us du raci'a'j est'aĵ'o'j, simil'a'j al ni.
Kaj tiam ne'atend'it'e, pro ia aŭ ali'a kaŭz'o, Arleken'o ĉes'is recit'i, kaj turn'is si'n al la publik'o, montr'is al iu en la fund'o de la spekt'ej'o, kaj ek'kri'is kun dram'ec'a voĉ'o :
— Je ĉiu'j di'o'j ! Ĉu mi sonĝ'as aŭ mal'dorm'as ? Ĉu tie mal'supr'e mi vid'as Pinokjon ?
— Prav'e - ver'e, est'as Pinokjo ! — kri'as Pulĉinel'o.
— Est'as li mem ! — ŝrik'as sinjor'in'o Rozaŭra, kaj el'ig'as la kap'o'n en la fond'o de la scen'ej'o.
— Pinokjo, est'as Pinokjo ! — ĥor'as per laŭt'a eĥ'o ĉiu'j marionet'o'j, kaj el'salt'ad'as unu post ali'a el post la kulis'o'j.
— Tio est'as Pinokjo ! Ni'a frat'o Pinokjo ! Viv'u Pinokjo !
— Pinokjo, ven'u supr'e'n al mi, — vok'as Arleken'o, — ven'u por ĵet'i vi'n inter la brak'o'j'n de vi'a'j lign'o'frat'o'j !
Je tiu ĉi afabl'a invit'o Pinokjo far'as ek'salt'o'n en la fund'o de la parter'o, impet'as al la fotel'o'j, kaj per ali'a salt'eg'o li jam sving'iĝ'as sur la kap'o'n de la direkt'ist'o de la orkestr'o, kaj de tie sur la scen'ej'o'n.
Ne imag'ebl'as tiu'j brak'um'o'j, kol'ĉirkaŭ'prem'o'j, amik'a'j pinĉ'o'j kaj kap'o'frap'o'j de ver'a kaj sincer'a frat'ec'o, kiu'j'n Pinokjo ricev'is mez'e de tia tumult'o de la aktor'o'j kaj aktor'in'o'j de tiu dram'a trup'o.
La spektakl'o est'is emoci'ig'a, sen'dub'e : sed la publik'o, kiu vid'is, ke la komedi'o ne plu'ir'as, perd'is la pacienc'o'n kaj komenc'is kri'ad'i :
— Ni vol'as la komedi'o'n, ni vol'as la komedi'o'n !
Van'e oni uz'is la buŝ'o'j'n : ĉar la marionet'o'j, anstataŭ daŭr'ig'i la prezent'ad'o'n, du'obl'ig'is la vok'o'j'n kaj jubil'o'j'n, kaj lev'int'e Pinokjon sur la ŝultr'o'n, port'is li'n triumf'ir'e en la lum'o'n de la antaŭ'scen'ej'o.
En tiu moment'o el'ir'is la marionet'ist'o, hom'o tiel mal'bel'a, ke eĉ rigard'et'o al li el'vok'is terur'o'n. Li hav'is peĉ'e nigr'a'n barb'o'n, tiel long'a'n, ke ĝi torent'is de la menton'o ĝis la ter'o : sufiĉ'as dir'i, ke kiam li marŝ'is, daŭr'e - ad'e li tret'is ĝi'n per la pied'o'j. Li'a buŝ'o larĝ'is kiel apertur'o de forn'o, li'a'j okul'o'j ŝajn'is lantern'o'j kun ruĝ'a'j vitr'o'j kaj flam'ant'a fajr'o en'e, kaj per la man'o li klak'ig'is vip'o'n, kun'plekt'it'a'n el serpent'o'j kaj vulp'o'vost'o'j.
Ĉe li'a aper'o halt'is en ĉiu'j la spir'o. Oni pov'is aŭd'i muŝ'o'flug'o'n. Tiu'j mal'feliĉ'a'j marionet'o'j, in'a'j kaj vir'a'j, trem'is kiel foli'o'j de arb'o'j.
— Kial vi ven'is perturb'i mi'a'n teatr'o'n ? — pri'blek'is la marionet'ist'o Pinokjon per voĉ'o simil'a al tiu de grav'e mal'varm'um'int'a gigant'o.
— Kred'u mi'n, estim'at'a sinjor'o, ne mi'a kulp'o.
— Nun sufiĉ'as ! Hodiaŭ vesper'e ni aranĝ'os la kont'o'n.
Kaj fakt'e, kiam la komedi'o fin'iĝ'is, la marionet'ist'o ir'is en la kuir'ej'o'n, kie por vesper'manĝ'o li prepar'is al si bel'a'n ŝaf'o'n tra'pik'it'a'n per rost'o'stang'o, kiu'n li mal'rapid'e turn'ad'is super la fajr'o. Kaj ĉar mank'is lign'o por tra'rost'i kaj ruĝ'ec'ig'i ĝi'n, li al'vok'is Arleken'o'n kaj Pulĉinel'o'n, kaj ordon'is al ili :
— Port'u al mi la marionet'o'n, kiu'n vi vid'os pend'i sur najl'o. Ŝajn'as al mi, ĝi est'as far'it'a el tre sek'a lign'o, kaj mi cert'as, ke se mi ĵet'os ĝi'n sur fajr'o'n, ĝi don'os bel'eg'a'j'n flam'o'j'n por la rost'ad'o.
Arleken'o kaj Pulĉinel'o komenc'e hezit'is, sed terur'it'e de oblikv'a al'rigard'aĉ'o de si'a mastr'o, ili obe'is : post moment'o ili re'ir'is en la kuir'ej'o'n, port'ant'e sur'brak'e la mal'feliĉ'a'n Pinokjon, kiu el'glit'int'e el ili'a'j brak'o'j, kiel fiŝ'o el akv'o, ŝrik'is sen'esper'e :
— Pa'ĉj'o mi'a, sav'u mi'n ! Mi ne vol'as mort'i, mi ne vol'as mort'i !
11 Fajr'o'manĝ'ul'o tern'as kaj indulg'as Pinokjon, kiu si'a'vic'e sav'as si'a'n amik'o'n Arleken'o'n de la mort'o
La marionet'ist'o Fajr'o'manĝ'ul'o ( ĉar tiel oni nom'is li'n ) aspekt'is terur'e, mi ne kuraĝ'us asert'i mal'o'n, ĉef'e pro si'a nigr'a barb'aĉ'o, kiu, kiel antaŭ'tuk'o, plen'e kovr'is li'a'n brust'o'n ; tamen ver'e kaj fakt'e li ne est'is mal'bon'ul'o. Kio'n pruv'as ankaŭ, ke kiam li vid'is al'port'i tiu'n mal'feliĉ'a'n Pinokjon, kiu barakt'is en ĉiu'j direkt'o'j kaj kri'ad'is ” Mi ne vol'as mort'i, mi ne vol'as mort'i ! ”, li subit'e komenc'is kor'tuŝ'iĝ'i kaj mild'iĝ'i, kaj post moment'o da rezist'ad'o, li ne pov'is plu, kaj el'las'is sonor'a'n tern'eg'o'n.
Je tiu tern'o la vizaĝ'o de Arleken'o, ĝis tiam aflikt'it'a kaj mal'ĝoj'a kiel plor'salik'o, ek'seren'is de ĝoj'o, kaj klin'ant'e si'n al Pinokjo, li flustr'is al li :
— Bon'a nov'aĵ'o, frat'et'o. La marionet'ist'o tern'is, kio est'as sign'o, ke li'n kapt'is kompat'o, vi do est'as sav'it'a.
Neces'as ja sci'i, ke dum iu'j hom'o'j, sent'ant'e kompat'o'n al iu aŭ plor'as aŭ almenaŭ ŝajn'ig'as viŝ'i la larm'o'j'n, Fajr'o'manĝ'ul'o ag'is mal'e : ĉiu'foj'e, kiam li profund'e emoci'iĝ'is, li ek'hav'is la strang'a'n em'o'n tern'i.
Tio est'is la kutim'a manier'o, montr'i la sent'em'o'n de li'a kor'o.
Tern'int'e, la marionet'ist'o daŭr'ig'is montr'i si'n sever'a, kri'is al Pinokjo :
— Ĉes'u plor'i !... Vi'a'j lament'o'j tikl'as mi'n ĉi tie, en la fund'o de mi'a stomak'o... mi sent'as tia'n tikl'o'n, ke mi preskaŭ... Et - ĉi ! Et - ĉi ! — kaj li el'las'is du pli'a'j'n tern'o'j'n.
— Rest'u san'a ! — dir'is Pinokjo.
— Dank'o'n ! Ĉu vi'a pa'ĉj'o kaj vi'a pa'nj'o ankoraŭ viv'as ?
— demand'is li'n Fajr'o'manĝ'ul'o.
— Pa'ĉj'o jes, pa'nj'o'n mi neniam kon'is.
— Kiu sci'as, kiel mal'plaĉ'us al vi'a mal'jun'a patr'o, se mi ĵet'ig'us vi'n sur tiu'j'n ard'ant'a'j'n karb'o'j'n ! Mal'feliĉ'a mal'jun'ul'o ! Mi kompat'as li'n !... Eĥ - ĉi, eĥ - ĉi, eĥ - ĉi, — kaj li far'is tri ali'a'j'n tern'o'j'n.
— Rest'u san'a ! — bon'dezir'is Pinokjo.
— Dank'o'n ! Ceter'e oni dev'as kompat'i ankaŭ mi'n, ĉar kiel vi vid'as, mi ne plu hav'as lign'o'n por tra'rost'ig'i tiu'n ŝaf'aĵ'o'n, kaj vi, mi dev'as dir'i al vi la ver'o'n, pov'us far'i al mi grand'a'n serv'o'n ! Sed nun mi kompat'em'as : kio'n far'i ?
Anstataŭ vi'n mi ĵet'os iu'n ali'a'n pup'o'n el la grup'o sub la rost'o'stang'o'n... He, ĝendarm'o'j !
Je tiu komand'o ek'aper'is du lign'a'j ĝendarm'o'j, alt'eg'a'j kaj tre sek'a'j, kun tri'korn'a ĉapel'o sur la kap'o kaj el'tir'it'a glav'o en la man'o.
Pen'e spirant'e la marionet'ist'o ordon'is al ili :
— Kapt'u al mi Arleken'o'n, zorg'e lig'u kaj ĵet'u li'n sur la fajr'o'n. Mi vol'as, ke mi'a ŝaf'aĵ'o bon'e tra'rost'iĝ'u.
Imag'u la mal'feliĉ'a'n Arleken'o'n ! Li'n kapt'is tia terur'o, ke la gamb'o'j fleks'iĝ'is al li, kaj li fal'is kun vizaĝ'o sur la ter'o'n.
Vid'ant'e tiu'n kor'ŝir'a'n scen'o'n, Pinokjo ĵet'is si'n antaŭ la pied'o'j'n de la marionet'ist'o, torent'e ek'plor'is, ban'is per larm'o'j ĉiu'j'n har'o'j'n de la long'eg'a barb'o de la marionet'ist'o, kaj komenc'is pet'eg'i li'n kun humil'a voĉ'o :
— Indulg'o'n, sinjor'o Fajr'o'manĝ'ul'o !
— Ĉi tie ne est'as sinjor'o'j !... — krud'e respond'is la marionet'ist'o.
— Indulg'o'n, sinjor'o Kavalir'o !
— Ĉi tie ne est'as kavalir'o'j !
— Indulg'o'n, sinjor'o Komand'ant'o !
— Ĉi tie ne est'as komand'ant'o'j !
— Indulg'o'n, Ekscelenc'o !
Aŭd'ant'e nom'i si'n ekscelenc'o, la marionet'ist'o rond'ig'is la buŝ'o'n je rid'et'o, kaj far'iĝ'int'e subit'e pli bon'kor'a kaj mild'a ol iam, li dir'is al Pinokjo :
— Kio'n do vi vol'as de mi ?
— Mi pet'as pardon'o'n por la mal'feliĉ'a Arleken'o !
— Ĉi tie ne tem'as pri pardon'o. Se mi vi'n ŝpar'is, li'n mi dev'as ĵet'i sur fajr'o'n, ĉar mi vol'as, ke mi'a ŝaf'o bon'e tra'rost'iĝ'u.
— En tia kaz'o, — kri'is Pinokjo fier'e, kaj rekt'ig'is si'n, for'ĵet'is si'a'n beret'o'n el pan'mol'aĵ'o, — en tia kaz'o mi kon'as mi'a'n dev'o'n. Ek, sinjor'o'j ĝendarm'o'j ! Lig'u kaj ĵet'u mi'n inter tiu'j'n flam'o'j'n. Ne est'as just'e, ke la mal'feliĉ'a Arleken'o, mi'a ver'a amik'o, mort'u anstataŭ mi !
Ĉi tiu'j vort'o'j, el'parol'it'a'j kun alt'a voĉ'o kaj hero'a akcent'o mov'is al plor'o ĉiu'j'n marionet'o'j'n, kiu'j ĉe'est'is la scen'o'n. Eĉ la ĝendarm'o'j, kvankam far'it'a'j el lign'o, plor'is kiel du ĵus'nask'it'a'j ŝaf'id'o'j.
Fajr'o'manĝ'ul'o rest'is komenc'e mal'mol'a kaj ne'ŝancel'ebl'a kiel rok'o, sed post moment'o iom post iom ankaŭ li emoci'iĝ'is kaj ek'tern'is. Kaj tern'int'e kvar - aŭ kvin'foj'e, kor'tuŝ'it'e li dis'etend'is la brak'o'j'n, kaj dir'is al Pinokjo :
— Vi est'as knab'o tre brav'a ! Ven'u al mi, don'u kis'o'n.
Pinokjo tuj al'kur'is, kaj grimp'ant'e sciur'e tra la barb'o de la marionet'ist'o, met'is bel'eg'a'n kis'o'n sur li'a'n naz'o'pint'o'n.
— Ĉu mi est'as indulg'it'a ? — demand'is la kompat'ind'a Arleken'o kun voĉ'et'o apenaŭ aŭd'ebl'a.
— Vi est'as indulg'it'a ! — respond'is Fajr'o'manĝ'ul'o : post'e al'don'is suspir'ant'e kaj balanc'ant'e la kap'o'n : — En ord'o !
Ĉi tiu'n vesper'o'n mi rezign'as kaj manĝ'os du'on'krud'a'n ŝaf'o'n, sed ali'a'n foj'o'n ve al tiu, kiu koler'ig'os mi'n !
Sci'iĝ'int'e pri la indulg'o, ĉiu'j marionet'o'j el'kur'is sur la scen'ej'o'n, brul'ig'is lamp'o'j'n kaj lampion'o'j'n, kiel en fest'a vesper'o, kaj komenc'is salt'ad'i, danc'ad'i. Ven'is maten'krepusk'o, ili ankoraŭ ne ĉes'is.
12 Fajr'o'manĝ'ul'o donac'as kvin or'a'j'n mon'er'o'j'n al Pinokjo, por ke li port'u ili'n al si'a pa'ĉj'o Ĝepeto ; sed anstataŭ'e, Pinokjo las'as si'n super'ruz'i de la Vulp'o kaj Kat'o, kaj for'ir'as kun ili
La sekv'a'n tag'o'n Fajr'o'manĝ'ul'o flank'e'n'vok'is Pinokjon, kaj demand'is li'n :
— Kiel nom'iĝ'as vi'a patr'o ?
— Ĝepeto.
— Kiu'n meti'o'n li praktik'as ?
— Tiu'n de mal'riĉ'ul'o.
— Ĉu li mult'o'n per'labor'as ?
— Li per'labor'as tiom, kiom sufiĉ'as, por ke ne rest'u al li eĉ groŝ'o en la poŝ'o. Imag'u, por aĉet'i al mi la aboc'o'libr'o'n, li dev'is vend'i si'a'n unu'nur'a'n mantel'o'n, kiu'n li sur'hav'is : mantel'o'n flik'it'a'n kaj ripar'it'a'n, tut'e ĉifon'a'n.
— Kompat'ind'a mizer'ul'o ! Li preskaŭ ig'as mi'n kompat'i li'n. Jen kvin or'a'j mon'er'o'j. Ek'ir'u tuj, port'u ili'n al li, kaj salut'u li'n en mi'a nom'o.
Pinokjo, oni pov'as facil'e imag'i, mult'foj'e dank'is la marionet'ist'o'n, brak'um'is ĉiu'j'n marionet'o'j'n de la trup'o unu post ali'a, ankaŭ la ĝendarm'o'j'n, kaj ekster si pro la ĝoj'o, li ek'ir'is al si'a hejm'o.
Sed li ankoraŭ ne post'las'is du'on'kilo'metr'o'n, kiam sur la voj'o li renkont'iĝ'is kun Vulp'o, lam'a je unu pied'o, kaj kun Kat'o, blind'a je ambaŭ okul'o'j, kiu'j tie marŝ'is help'ant'e unu la ali'a'n, kiel bon'a'j kamarad'o'j en mal'feliĉ'o. La Vulp'o, kiu est'is lam'a, apog'is si'n sur la kat'o'n : kaj la Kat'o, kiu est'is blind'a, las'is si'n gvid'i de la Vulp'o.
— Bon'a'n tag'o'n, Pinokjo ! — al'parol'is li'n la Vulp'o per ĝentil'a salut'o.
— Kiel vi kon'as mi'a'n nom'o'n ? — demand'is la marionet'o.
— Mi bon'e kon'as vi'a'n patr'o'n.
— Kie vi li'n vid'is ?
— Hieraŭ mi vid'is li'n antaŭ li'a dom'o.
— Kaj kio'n li far'is ?
— Star'is en nur'a ĉemiz'o, kaj trem'is pro frost'o.
— Mal'feliĉ'a pa'ĉj'o ! Sed ek'de nun, se Di'o vol'as, li ne plu trem'os !
— Kial ?
— Ĉar mi far'iĝ'is grand'a sinjor'o.
— Grand'a sinjor'o, ĉu vi ? — mir'is la Vulp'o kaj komenc'is rid'i per rid'o akr'a kaj mok'a ; ankaŭ la Kat'o rid'is, sed por ne montr'i, li antaŭ'komb'is la lip'har'o'j'n per la pied'o'j.
— Vi rid'as sen kial'o, — kri'is Pinokjo ofend'it'e. — Mi ver'e bedaŭr'as, ke mi dev'as kun'flu'ig'i la saliv'o'n en vi'a buŝ'o, sed jen vid'u, se vi kompren'as pri la afer'o : kvin plej bel'a'j or'a'j mon'er'o'j.
Kaj li el'poŝ'ig'is la mon'er'o'j'n, donac'it'a'j'n de Fajr'o'manĝ'ul'o.
Je la simpati'a tint'ad'o de la mon'er'o'j, la Vulp'o, per kontraŭ'vol'a mov'o, al'ŝov'is la pied'o'n ŝajn'e paraliz'it'a'n, kaj la Kat'o mal'ferm'eg'is ambaŭ okul'o'j'n, simil'a'j'n al du verd'a'j lantern'o'j, sed post'e li tuj re'ferm'is ili'n, tiel ke Pinokjo rimark'is neni'o'n.
— Kaj nun, — demand'is li'n la Vulp'o, — kio'n vi vol'as far'i kun tiu'j mon'er'o'j ?
— Antaŭ ĉio, — respond'is la marionet'o, — mi vol'as aĉet'i al mi'a pa'ĉj'o bel'a'n nov'a'n mantel'o'n el or'o kaj arĝent'o kaj buton'o'j el briliant'o : post'e mi vol'as aĉet'i aboc'o'libr'o'n al mi.
— Al vi ?
— Jes ja : mi vol'as ir'i en lern'ej'o'n, kaj diligent'e lern'i.
— Rigard'u mi'n, — dir'is la Vulp'o, — pro la stult'a em'o al lern'ad'o mi perd'is unu gamb'o'n.
— Rigard'u mi'n, — dir'is la Kat'o, — pro la stult'a em'o al lern'ad'o mi perd'is ambaŭ okul'o'j'n.
En tiu moment'o ek'ĉirp'is blank'a merl'o, kiu kaŭr'is sur arbust'o ĉe la voj'rand'o, kaj dir'is :
— Pinokjo, ne sekv'u la konsil'o'j'n de mal'bon'a'j kamarad'o'j : ali'e vi pent'os !
Mal'feliĉ'a Merl'o, se nur neniam li dir'us tio'n ! La Kat'o per grand'a salt'o ĵet'is si'n sur ĝi'n, kaj ne don'ant'e al li eĉ minut'et'o'n por dir'i ” oj ”, manĝ'is li'n per unu glut'o, kun'e kun plum'o'j kaj ĉio ceter'a.
Kiam la Kat'o manĝ'is li'n kaj viŝ'is la buŝ'o'n, li re'ferm'is la okul'o'j'n, kaj de'nov'e ŝajn'is blind'ul'o, kiel antaŭ'e.
— Mal'feliĉ'a Merl'o ! — dir'is Pinokjo al la Kat'o, — kial vi trakt'is li'n tiel mal'bon'e ?
— Mi vol'is don'i al li lecion'o'n. Tia'manier'e li lern'os, ke ali'foj'e li ne inter'miks'iĝ'u en la inter'parol'ad'o'n de ali'ul'o'j.
Ili far'is pli ol la du'on'o'n de la voj'o, kiam la Vulp'o subit'e halt'is, kaj demand'is la marionet'o'n :
— Ĉu vi vol'us du'obl'ig'i vi'a'j'n or'a'j'n mon'er'o'j'n ?
— Pardon'o'n ?
— Ĉu vi vol'as far'i el kvin mizer'a'j zekin'o'j cent, mil, du'mil ?
— Ja cert'e ! Sed kia'manier'e ?
— La manier'o est'as simpl'eg'a. Anstataŭ re'ir'i hejm'e'n, vi dev'us ven'i kun ni.
— Kaj kie'n vi vol'as konduk'i mi'n ?
— En la land'o'n Azenio.
Pinokjo iom en'pens'iĝ'is, post'e dir'is decid'em'e :
— Ne, mi ne vol'as ir'i tie'n. Nun mi est'as proksim'e al mi'a hejm'o, kie trov'iĝ'as mi'a pa'ĉj'o, kiu atend'as mi'n. Kiu sci'as, kiel mult'e li suspir'ad'is hieraŭ, ne vid'ant'e mi'n re'ven'i. Bedaŭr'ind'e mi est'is mal'bon'a fil'o, kaj la Parol'ant'a Gril'o prav'is, kiam li dir'is : ” Al ne'obe'em'a'j knab'o'j ne pov'as est'i bon'e en ĉi tiu mond'o ”. Kaj mi spert'is tio'n sur la propr'a haŭt'o, ĉar al mi okaz'is mult'a'j mal'feliĉ'o'j, kaj ankaŭ hieraŭ vesper'e en la dom'o de Fajr'o'manĝ'ul'o mi kur'is en danĝer'o'n... Brrr ! Frost'o'trem'o tra'kur'as mi'a'n dors'o'n, se mi nur pens'as pri tio !
— Do, — dir'is la Vulp'o, — ĉu ver'e vi vol'as hejm'e'n'ir'i ?
— Nu ir'u, sed vi pent'os !
— Sed vi pent'os ! — ripet'is la Kat'o.
— Pri'pens'u, Pinokjo, kial vi de'puŝ'as vi'a'n bon'ŝanc'o'n ?
— Vi'a'n bon'ŝanc'o'n, — ripet'is la Kat'o.
— Vi'a'j kvin zekin'o'j far'iĝ'us de hodiaŭ al morgaŭ du'mil.
— Du'mil ! — ripet'is la Kat'o.
— Sed kiel ebl'as, ke ili tiom op'iĝ'as ? — demand'is Pinokjo, forges'ant'e ferm'i la buŝ'o'n pro la mir'o.
— Tuj mi al vi klar'ig'os, — dir'is la Vulp'o. — Oni dev'as sci'i, ke en la land'o Azenio trov'iĝ'as ben'it'a kamp'o, nom'at'a de ĉiu'j Kamp'o de Mirakl'o'j. Vi fos'os mal'grand'a'n tru'o'n sur tiu kamp'o, kaj en'met'os ekzempl'e unu zekin'o'n.
Post'e vi kovr'os la tru'o'n per iom'a ter'o : pri'ŝpruc'ig'os ĝi'n per du sitel'o'j da font'akv'o, sur'ŝut'os pinĉ'o'n da sal'o, kaj vesper'e vi ir'os trankvil'e dorm'i. Dum'e, nokt'e la zekin'o ek'ĝerm'os kaj ek'flor'os kaj la sekv'a'n maten'o'n, re'ir'ant'e ĉe sun'aper'o al la kamp'o, kio'n vi trov'os ? Vi trov'os bel'a'n arb'o'n, kovr'e plen'a'n de tiom da or'a'j zekin'o'j, kiom matur'a spik'o hav'as grajn'o'j'n en juni'o.
— Tiel do, — dir'is Pinokjo ĉiam pli mir'e, — se mi sem'us sur tiu kamp'o mi'a'j'n kvin zekin'o'j'n, kiom mi trov'us sekv'a'maten'e ?
— Facil'eg'e el'kalkul'i, — respond'is la Vulp'o, — uz'u nur la fingr'o'j'n. Ni supoz'u, ke ĉiu zekin'o frukt'os al vi grapol'o'n da kvin'cent zekin'o'j : obl'ig'u do kvin'cent per kvin, kaj sekv'a'maten'e tint'os du'mil kvin'cent zekin'o'j en vi'a poŝ'o.
— Ho, kiel bel'e ! — suspir'is Pinokjo, danc'ant'e pro ĝoj'o.
— Se mi rikolt'os ĉi tiu'j'n zekin'o'j'n, mi pren'os al mi du'mil, kaj la rest'int'a'j'n kvin'cent mi donac'os al vi.
— Donac'os al ni ? — kri'is la Vulp'o indign'it'e kaj ofend'it'e. Di'o gard'u vi'n de tio !
— Di'o gard'u vi'n de tio ! — ripet'is la Kat'o.
— Ni labor'as, — re'parol'is la Vulp'o, — ne por fi'a interes'o : ni labor'as nur por riĉ'ig'i ali'ul'o'j'n.
— Ali'ul'o'j'n ! — ripet'is la Kat'o.
— Kia'j brav'a'j hom'o'j ! — pens'is en si Pinokjo : kaj forges'ant'e pli ol tuj pri si'a pa'ĉj'o, la nov'a mantel'o, aboc'o'libr'o kaj pri ĉiu'j bon'a'j decid'o'j far'it'a'j, dir'is al la Vulp'o kaj Kat'o :
— Do ek, ni ir'u ! Mi sekv'as vi'n.
13 La gast'ej'o ” La Ruĝ'a Krab'o ”
Ili marŝ'is, marŝ'ad'is, kaj fin'e ĉe vesper - krepusk'o, mort'e lac'a'j, ili ven'is al la gast'ej'o ” La Ruĝ'a Krab'o ”.
— Ni halt'u ĉi tie moment'o'n, — dir'is la Vulp'o, — por manĝ'i iom kaj ripoz'i kelk'a'j'n hor'et'o'j'n. Kaj nokt'o'mez'e ni ek'ir'os por ating'i fru'morgaŭ la Kamp'o'n de Mirakl'o'j.
En'ir'int'e la gast'ej'o'n, ili ĉiu'j sid'iĝ'is al tabl'o, sed neni'u el ili hav'is apetit'o'n.
La mal'feliĉ'a Kat'o, sent'ant'e la stomak'o'n difekt'it'a, pov'is manĝ'i neni'o'n ali'a'n, nur tri'dek'kvin trigl'o'j'n en tomat'a saŭc'et'o kaj kvar porci'o'j'n da trip'o'j kun Parm'a fromaĝ'et'o : kaj ĉar la trip'o'j ne ŝajn'is al li sufiĉ'e kondiment'it'a'j, tri'foj'e li port'ig'is al si buter'o'n kaj rasp'it'a'n fromaĝ'o'n.
Ankaŭ la Vulp'o volont'e sen'plum'ig'us i'o'n : sed ĉar la kurac'ist'o preskrib'is al li sever'a'n diet'o'n, li dev'is kontent'iĝ'i per unu simpl'a lepor'o kun plej mal'pez'a garn'aĵ'et'o el gras'ig'it'a'j koket'o'j kaj vir'kok'o'j sam'e jun'a'j.
Post la lepor'aĵ'o li mend'is, — por re'vigl'ig'i la apetit'o'n — frikas'aĵ'o'n el perdrik'o'j, kunikl'o'j, ran'o'j, lacert'o'j kaj paradiz'a'j vin'ber'o'j ; plu'e li vol'is neni'o'n ali'a'n. Li tiel naŭz'iĝ'is de la nutr'aĵ'o, li dir'is, ke li pov'is met'i neni'o'n en la buŝ'o'n.
Kiu plej mal'mult'e manĝ'is, est'is Pinokjo. Li mend'is unu kvar'on'nuks'o'n kaj unu pan'angul'o'n, kaj las'is ĉio'n sur la teler'o. La mal'feliĉ'a'n fil'et'o'n, kiu kun si'a'j pens'o'j rest'ad'is daŭr'e sur la Kamp'o de Mirakl'o'j, traf'is antaŭ'a mis'digest'o pro la or'a'j mon'er'o'j.
Kiam ili fin'is la vesper'manĝ'o'n, la Vulp'o dir'is al la gast'ej'estr'o :
— Don'u al ni du bon'a'j'n ĉambr'o'j'n, unu por sinjor'o Pinokjo kaj unu por mi kaj mi'a kamarad'o. Antaŭ ol ek'ir'i, ni bezon'as dorm'et'o'n. Sed ne forges'u vek'i ni'n nokt'o'mez'e, ĉar ni vol'as daŭr'ig'i la vojaĝ'o'n.
— Jes, sinjor'o'j, — respond'is la gast'ej'estr'o kaj okul'um'is al la Vulp'o kaj Kat'o kvazaŭ dir'ant'e : ” Mi sci'as, kio'n vi vol'as dir'i, ni bon'e kompren'as unu la ali'a'n. ” En'lit'iĝ'int'e Pinokjo ek'dorm'is dum palpebr'um'et'o kaj komenc'is sonĝ'i. Kaj sonĝ'ant'e ŝajn'is al li trov'iĝ'i mez'e de kamp'o : kaj tiu kamp'o plen'is de arb'et'o'j, ŝarĝ'it'a'j de grapol'o'j, kaj tiu'j plen'plen'is de or'a'j zekin'o'j, kaj kiam la vent'o balanc'is ili'n, aŭd'iĝ'is tin, tin tin, kvazaŭ ili vol'us dir'i : ” Kiu vol'as ni'n, ven'u pren'i ni'n ! ” Sed ĝust'e kiam Pinokjo etend'is la man'o'n por pluk'i man'plen'o'n da tiu'j bel'a'j mon'er'o'j kaj en'poŝ'ig'i ili'n, li abrupt'e vek'iĝ'is pro tri potenc'a'j frap'o'j sur la pord'o de si'a ĉambr'o.
Ven'is la gast'ej'estr'o por dir'i al li, ke la horloĝ'o sonor'is je nokt'o'mez'o.
— Ĉu mi'a'j kamarad'o'j jam pret'as ? — demand'is li'n la marionet'o.
— Pli ol pret'as ! Ili ek'ir'is antaŭ du hor'o'j.
— Kial ili tiel rapid'is ?
— Ĉar la Kat'o ricev'is mesaĝ'o'n, ke la plej grand'a kat'id'o, mal'san'a je frost'o'ŝvel'o sur la pied'o'j, trov'iĝ'as en viv'danĝer'o.
— Kaj ĉu ili pag'is la vesper'manĝ'o'n ?
— Kiel vi pens'as ? Ili est'as tro bon'e eduk'it'a'j por tiel ofend'i vi'a'n moŝt'o'n.
— Domaĝ'e ! Tia ofend'o tre plaĉ'us al mi ! — dir'is Pinokjo grat'ant'e al si la kap'o'n.
Post'e li demand'is :
— Kaj ĉu tiu'j bon'a'j amik'o'j dir'is al vi, kie ili mi'n atend'os ?
— Sur la Kamp'o de Mirakl'o'j, morgaŭ ĉe sun'lev'iĝ'o.
Pinokjo pag'is unu zekin'o'n por si'a vesper'manĝ'o kaj tiu'j de si'a'j kamarad'o'j, kaj ek'ir'is.
Sed oni pov'as dir'i, ke li ir'is palp'e, ĉar ekster la gast'ej'o est'is tiel mal'lum'e, ke oni ne vid'is de paŝ'o al paŝ'o. En la kamp'ar'o ĉirkaŭ'e ne aŭd'iĝ'is eĉ susur'ad'o de foli'o'j. Nur kelk'a'j nokt'a'j bird'aĉ'o'j — tra'flug'ant'e la voj'o'n de unu arbed'o al la ali'a — tuŝ'is per la flug'il'o'j la naz'o'n de Pinokjo, kiu retro'ced'is pro tim'o, kaj kri'ad'is : Kiu est'as tie ? — kaj la eĥ'o de la ĉirkaŭ'a'j mont'et'o'j ripet'is mal'proksim'e : ” Kiu est'as tie ? kiu est'as tie ? kiu est'as tie ? ” Inter'temp'e, dum la marŝ'ad'o li ek'vid'is sur arb'o'trunk'o best'et'o'n, el'ig'ant'a'n pal'a'n kaj ne'fort'a'n lum'o'n, simil'e al nokt'o'lamp'et'o kun diafan'a porcelan'a uj'o.
— Kiu vi est'as ? — demand'is Pinokjo.
— Mi est'as la ombr'o de la Parol'ant'a Gril'o, — respond'is la best'et'o kun apenaŭ aŭd'ebl'a voĉ'et'o, kiu ŝajn'is ven'i el la trans'mond'o.
— Kio'n vi vol'as de mi ? — demand'is la marionet'o.
— Mi vol'as don'i al vi konsil'o'n. Re'turn'u vi'n, kaj port'u la rest'int'a'j'n kvar zekin'o'j'n al vi'a mal'feliĉ'a patr'o, kiu plor'as kaj perd'as la esper'o'n pro tio, ke li vi'n ne plu vid'as.
— Morgaŭ mi'a pa'ĉj'o far'iĝ'os grand'a sinjor'o, ĉar ĉi kvar zekin'o'j pli'obl'iĝ'os al du'mil.
— Ne fid'u, fil'o mi'a, al tiu'j, kiu'j promes'as riĉ'ig'i vi'n de maten'o ĝis vesper'o. Kutim'e ili est'as aŭ frenez'ul'o'j aŭ tromp'ist'o'j ! Kred'u al mi, re'turn'u vi'n !
— Sed mi vol'as ir'i ĝust'e antaŭ'e'n.
— Est'as mal'fru'a hor'o.
— Mi vol'as ir'i plu.
— La nokt'o est'as mal'lum'a...
— Mi vol'as ir'i plu.
— La strat'o est'as danĝer'a...
— Mi vol'as ir'i plu.
— Ne forges'u, ke knab'o'j, kiu'j vol'as ag'i laŭ propr'a kap'o kaj kapric'o'j, pli aŭ mal'pli fru'e pent'os.
— Kant'o kutim'a. Bon'a'n nokt'o'n, Gril'o.
— Bon'a'n nokt'o'n, Pinokjo, ke la ĉiel'o sav'u vi'n de ros'eg'o kaj murd'ist'o'j !
Apenaŭ li el'parol'is ĉi tiu'j'n last'a'j'n vort'o'j'n, la Parol'ant'a Gril'o subit'e esting'iĝ'is, kiel pri'blov'it'a kandel'o, kaj la voj'o rest'is pli mal'lum'a ol antaŭ'e.
14 Pinokjo, ĉar li ne obe'is la bon'a'j'n konsil'o'j'n de la Parol'ant'a Gril'o, traf'as bandit'o'j'n
Ver'e, — dir'is al si la marionet'o, daŭr'ig'ant'e si'a'n voj'o'n, — kiel mal'feliĉ'a'j ni est'as, kompat'ind'a'j knab'o'j.
Ĉiu'j riproĉ'ad'as ni'n, ĉiu'j admon'ad'as ni'n, ĉiu'j don'ad'as al ni konsil'o'j'n. Se ni permes'us, ĉiu'j plen'kresk'ul'o'j patr'um'us super ni, ĉiu'j instru'ist'um'us al ni, sen'escept'e : ankaŭ la parol'ant'a'j gril'o'j. Jen kial mi ne vol'as obe'i tiu'n ĝen'a'n Gril'o'n ; kiu sci'as, kiom da mal'feliĉ'o'j mi'n traf'us laŭ li ! Mi dev'us traf'i ankaŭ bandit'o'j'n !
Bon'e, ke mi ne kred'as pri murd'ist'o'j, kaj neniam mi kred'is. Laŭ mi la murd'ist'o'j'n intenc'e el'pens'is la pa'ĉj'o'j por tim'ig'i la knab'o'j'n, kiu'j vol'as el'ir'i nokt'e. Nu kaj se mi renkont'iĝ'us kun ili ĉi tie sur la voj'o, ĉu ili mi'n tim'ig'us ?
Eĉ en sonĝ'o ne ! Mi ir'us renkont'e al ili kri'ant'e : ” Sinjor'o'j murd'ist'o'j, kio'n vi vol'as de mi ? Amar'e pent'os, kiu ŝerc'as kun mi ! For'ir'u do por vi'a'j afer'o'j, kaj eĉ vort'o'n ne plu ! ” Je ĉi tiu serioz'a parol'ad'et'o, ŝajn'as al mi, tiu'j mal'feliĉ'a'j murd'ist'o'j for'port'us si'n kiel vent'o. Kaj se ili est'us tiel mal'bon'e eduk'it'a'j, ke ili ne vol'us for'kur'i, tiam for'kur'us mi, kaj tiel mi met'us fin'o'n al la afer'o...
Sed Pinokjo ne pov'is fin'i si'a'n rezon'ad'o'n, ĉar en tiu moment'o ŝajn'is al li aŭd'i, ke ek'susur'as la foli'o'j post li.
Li turn'is si'n por rigard'i, kaj en la mal'lum'o li ek'vid'is du nigr'a'j'n figur'aĉ'o'j'n tut'e en'volv'it'a'j'n en karb'o'sak'o'j, kiu'j kur'is post li salt'ant'e sur la pied'pint'o'j, kvazaŭ ili est'us du fantom'o'j.
— Jen ili fakt'e ! — li flustr'is al si, kaj ne sci'ant'e, kie'n kaŝ'i si'a'j'n kvar zekin'o'j'n, li met'is ili'n en la buŝ'o'n, sub la lang'o'n.
Post'e li prov'is for'kur'i. Sed antaŭ ol far'i la unu'a'n paŝ'o'n, li jam sent'is si'a'j'n brak'o'j'n kapt'it'a'j, kaj aŭd'is du terur'a'j'n voĉ'o'j'n ordon'ant'a'j'n :
— Mon'o'n aŭ viv'o'n !
Ne pov'ant'e respond'i pro la mon'er'o'j en la buŝ'o, Pinokjo far'is mil klin'o'j'n kaj mien'o'j'n por kompren'ig'i al tiu'j du en'volv'it'o'j, de kiu'j vid'iĝ'is nur la okul'o'j tra la tru'o'j de la sak'o'j, ke li est'as mal'riĉ'a marionet'o, kaj eĉ groŝ'o fals'a ne trov'iĝ'as en li'a poŝ'o.
— Ek do, ek ! Mal'pli babil'u, kaj pli rapid'e el'met'u la mon'o'n ! — kri'is minac'e la du bandit'o'j.
Kaj la marionet'o gest'is per la kap'o kaj la man'o'j, kvazaŭ li dir'us : ” Mi ne hav'as ”.
— El'met'u la mon'o'n aŭ vi mort'os ! — dir'is la bandit'o pli alt'statur'a.
— Aŭ vi mort'os ! — ripet'is la ali'a.
— Kaj se ni mort'ig'is vi'n, ni mort'ig'os ankaŭ vi'a'n patr'o'n !
— Ne, ne, ne, mi'a'n kompat'ind'a'n pa'ĉj'o'n ne ! — kri'is Pinokjo per sen'esper'a voĉ'o : kaj pro la kri'o la zekin'o'j ek'tint'is en li'a buŝ'o.
— Ha, ruz'ul'o ! Do vi kaŝ'is la mon'er'o'j'n sub la lang'o ?
Tuj el'kraĉ'u ili'n !
Sed Pinokjo ne mov'is si'n !
— Ha, ĉu vi ŝajn'ig'as surd'ul'o'n ? Nu atend'u, amik'et'o, ni mem zorg'os, ke vi el'kraĉ'u ili'n !
Kaj fakt'e, unu el ili pren'is la marionet'o'n ĉe la naz'o'pint'o, kaj la ali'a ĉe la menton'o, kaj ili komenc'is tir'i li'n unu ĉi- flank'e'n, la ali'a ali'flank'e'n por tiel ig'i li'n mal'ferm'i la buŝ'o'n : sed okaz'is neni'o. La buŝ'o de la marionet'o ŝajn'is kun'najl'it'a kaj kun'kudr'it'a.
Tiam la pli mal'alt'a bandit'o el'tir'is tranĉ'il'eg'o'n, kaj prov'is ĝi'n per'fort'e prem'i inter la lip'o'j'n de Pinokjo, kvazaŭ ĝi est'us ĉiz'il'o aŭ lev'il'o : sed tiu fulm'o'rapid'e kapt'is li'a'n man'o'n per la dent'o'j, kaj de'mord'is, post'e el'kraĉ'is ĝi'n.
Kaj imag'u li'a'n mir'o'n, kiam li rimark'is, ke anstataŭ man'o li el'kraĉ'is kat'pied'o'n.
Kuraĝ'ig'it'a de ĉi unu'a venk'o, Pinokjo liber'ig'is si'n per'fort'e el la ung'o'j de la bandit'o'j, trans'salt'is la arb'et'o'j'n sur la voj'rand'o, kaj ĵet'is si'n kur'e tra la kamp'o'j. Kaj la bandit'o'j ĉiam sekv'e al li, kiel du hund'o'j post lepor'o : kaj tiu, kiu perd'is unu pied'o'n, kur'is per unu gamb'o, oni ne sci'as, kia'manier'e.
Post tra'kur'o de dek'kvin kilo'metr'o'j, Pinokjo ne plu pov'is. Vid'ant'e si'n perd'it'a, li grimp'is sur trunk'o'n de alt'eg'a pin'o, kaj sid'iĝ'is sur branĉ'o. La murd'ist'o'j prov'is sam'e supr'e'n'grimp'i, sed kiam ili ating'is la du'on'o'n de la trunk'o, ili re'glit'is, kaj re'fal'is sur la ter'o'n, vund'is al si la man'o'j'n kaj la pied'o'j'n.
Sed ili ne konsider'is si'n venk'it'a'j : sed kolekt'is fask'o'n da sek'a'j branĉ'o'j sub la arb'o, kaj brul'ig'is ĝi'n. Pli rapid'e ol el'parol'i, la pin'o ek'brul'is kaj flam'is, kiel kandel'o agit'at'a de vent'o.
Vid'ant'e, ke la flam'o'j ĉiam pli alt'iĝ'as, kaj ne vol'ant'e fin'i kiel rost'it'a kolomb'o, Pinokjo puŝ'is si'n per salt'eg'o de sur la arb'o, kaj re'e li ek'kur'eg'is tra kamp'o'j kaj val'o'j. Kaj la bandit'o'j ek, post li, ĉiam post'e, sen plej et'a sign'o de lac'iĝ'o.
Dum'e komenc'is tag'iĝ'i, kaj ili daŭr'e kur'is ; kiam Pinokjo trov'is subit'e la voj'o'n barit'a de larĝ'a kaj profund'eg'a fos'aĵ'o, plen'plen'a de mal'pur'a akv'aĉ'o simil'a al kaf'o'lakt'o. Kio'n far'i ? ” Unu, du, tri ! ” — kri'is la marionet'o, ek'puŝ'is si'n kun grand'a elan'o, kaj trans'salt'is sur la ali'a'n flank'o'n. Kaj ankaŭ la murd'ist'o'j post'salt'is, sed ne bon'e pren'is la mezur'o'n, pum !... ili fal'is en la mez'o'n de la fos'aĵ'o. Pinokjo, kiu aŭd'is la fal'bru'o'n kaj la akv'o'ŝpruc'o'j'n, ek'kri'is rid'ant'e kaj plu'kur'ant'e :
— Bon'a'n ban'iĝ'o'n, sinjor'o'j murd'ist'o'j !
Kaj li jam imag'is, ke ili est'as bel'e dron'int'a'j, kiam li re'turn'is si'n por rigard'i, kaj rimark'is, ke anstataŭ tio ili ambaŭ kur'as post li, en'volv'it'a'j en si'a'j sak'o'j kaj gut'eg'ant'a'j kiel du sen'fund'a'j korb'o'j.
15 La bandit'o'j persekut'as Pinokjon kaj ating'int'e, pend'ig'as li'n sur branĉ'o'n de la Grand'a Kverk'o
La marionet'o, tut'e sen esper'o, jam pret'is ĵet'i si'n sur la ter'o'n por trans'don'i si'n al si'a'j persekut'ant'o'j, kiam tra la arb'ar'a verd'o, en la for'o li ek'vid'is blank'i dom'et'o'n, neĝ'e bril'a'n.
— Se mi hav'us sufiĉ'a'n spir'o'n por ating'i tiu'n dom'o'n, ebl'e mi est'us sav'it'a, — li dir'is al si.
Kaj sen hezit'i pli, li re'komenc'is kur'i tra la arb'ar'o kun gamb'o'j larĝ'e etend'it'a'j. Kaj la bandit'o'j daŭr'e post li.
Kaj post preskaŭ du'hor'a, sen'esper'a kur'ad'o, fin'fin'e li al'ven'is spir'mank'e al la pord'o de la dom'et'o, kaj frap'is.
Neni'u respond'o.
Li re'e frap'is, pli fort'e, ĉar li aŭd'is proksim'iĝ'i paŝ'o'bru'o'j'n kaj la pen'a'n spir'eg'o'n de si'a'j persekut'ant'o'j.
De'nov'e silent'o.
Vid'ant'e, ke la frap'ad'o neniel util'as, en si'a sen'esper'iĝ'o li komenc'is pied'bat'ad'i, puŝ'ad'i la pord'o'n. Tiam aper'is en la fenestr'o bel'a knab'in'o kun blu'a har'ar'o kaj vizaĝ'o blank'a kiel ebur'o, ferm'it'a'j okul'o'j kaj man'o'j kruc'ig'it'a'j sur la brust'o, kaj apenaŭ mov'ant'e la lip'o'j'n ŝi dir'is per voĉ'et'o, kiu ŝajn'e ven'is el trans la mond'o :
— En ĉi tiu dom'o neni'u loĝ'as. Ĉiu'j mort'is.
— Mal'ferm'u al mi almenaŭ vi ! — kri'is Pinokjo plor'ant'e kaj pet'ant'e.
— Ankaŭ mi mort'is.
— Mort'is ? Do kio'n vi far'as tie en la fenestr'o ?
— Mi atend'as la ĉerk'o'n, en kiu oni mi'n for'port'os.
Apenaŭ ŝi dir'is tio'n, la knab'in'o mal'aper'is, kaj la fenestr'o sen'bru'e ferm'iĝ'is.
— Ho, bel'a Knab'in'o Blu'har'a, — kri'is Pinokjo, — mal'ferm'u al mi, mi pet'eg'as vi'n ! Kompat'u mal'feliĉ'a'n knab'o'n, kiu'n persekut'as band'i...
Li ne pov'is fin'i la vort'o'n, li jam sent'is si'n kapt'it'a ĉe la kol'o, kaj aŭd'is la kon'at'a'j'n voĉ'aĉ'o'j'n, murmur'ant'a'j'n minac'e :
— Nun vi ne for'kur'os de ni !
La marionet'o'n, kiu vid'is ek'fulm'i la mort'o'n antaŭ si'a'j okul'o'j, kapt'is tiel fort'a'j trem'o'j, ke pro la trem'ad'o aŭd'iĝ'is la kun'ig'il'o'j de li'a'j lign'o'gamb'o'j kaj la kvar zekin'o'j, kiu'j'n li ten'is sub la lang'o.
— Do ? — demand'is li'n la murd'ist'o'j, — ĉu vi bon'vol'as mal'ferm'i la buŝ'o'n aŭ ne ? Ha, vi ne respond'as ?... Ne zorg'u : ĉi- foj'e mal'ferm'os ĝi'n ni anstataŭ vi !
Kaj ili el'tir'is long'a'j'n, long'eg'a'j'n tranĉ'il'o'j'n, akr'a'j'n kiel raz'il'o, kaj pum... puŝ'is ili'n en la mez'o'n de li'a ventr'o.
Sed feliĉ'e, la marionet'o est'is far'it'a el plej mal'mol'a lign'o, pro kio la kling'o'j dis'salt'is en mil pec'o'j'n, kaj la murd'ist'o'j rest'is tie kun nur'a'j ten'il'o'j en la man'o'j. Ili mir'e gap'is unu al la ali'a.
— Mi kompren'as, — dir'is tiam unu, — ni dev'as li'n pend'ig'i ! Ni li'n pend'ig'u !
— Ni li'n pend'ig'u ! — ripet'is la ali'a.
Dir'it'e, far'it'e : ili kun'lig'is li'a'j'n man'o'j'n sur la dors'o, kaj ŝov'int'e ŝnur'maŝ'o'n ĉirkaŭ li'a'n kol'o'n, pend'ig'is li'n sur branĉ'o'n de dik'a kverk'o, nom'at'a la Grand'a Kverk'o.
Post tio ili sid'iĝ'is sur la herb'o, kaj atend'is, ke la marionet'o far'u la last'a'n pied'frap'o'n ; sed post tri hor'o'j la marionet'o ankoraŭ ten'is la okul'o'j'n mal'ferm'it'a'j, la buŝ'o'n ferm'it'a, kaj pied'barakt'is pli ol iam.
Fin'e ili ted'iĝ'is de tiom'a atend'ad'o, kaj turn'iĝ'int'e al Pinokjo dir'is rikan'e :
— Adiaŭ ĝis morgaŭ. Kiam maten'e ni re'ir'os, esper'ebl'e vi far'os al ni la komplez'o'n mort'i bel'e kaj mal'ferm'eg'i vi'a'n buŝ'o'n.
Kaj ili mal'aper'is.
Dum'e lev'iĝ'is impet'a vent'o el trans la mont'o'j, kiu furioz'e blov'is kaj muĝ'is, frap'eg'is la mal'feliĉ'a'n pend'ig'it'o'n jen de unu, jen de la ali'a flank'o, kaj pendol'ig'is li'n tiel frenez'e, kvazaŭ sonor'il'o'n sving'at'a'n por fest'a okaz'o. Tiu balanc'iĝ'o kaŭz'is al li akut'a'j'n dolor'o'j'n, kaj la maŝ'o, kiu ĉiam pli streĉ'iĝ'is ĉirkaŭ li'a kol'o, pren'is de li la spir'o'n.
Iom post iom li'a'j okul'o'j nebul'iĝ'is ; kaj kvankam li sent'is proksim'iĝ'i la mort'o'n, li tamen esper'is, ke hazard'e preter'pas'os kompat'em'ul'o, kaj don'os al li help'o'n. Sed post kiam li atend'is, atend'ad'is long'e kaj vid'is, ke neni'u preter'pas'as, neni'u viv'a, li ek'memor'is si'a'n kompat'ind'a'n patr'o'n... kaj balbut'is kiel mort'ant'o :
— Ho, pa'ĉj'o mi'a ! se vi est'us ĉi tie !
Kaj li mal'hav'is spir'o'n por dir'i ali'o'n. Li ferm'is la okul'o'j'n, mal'ferm'is la buŝ'o'n, etend'is la gamb'o'j'n, kaj post sku'iĝ'o li rest'is rigid'e sen'mov'a.
16 La bel'a Blu'har'a Knab'in'o ordon'as de'pren'i la marionet'o'n, met'as li'n en lit'o'n, kaj vok'as tri kurac'ist'o'j'n por ek'sci'i, ĉu li viv'as aŭ mort'is
Dum la kompat'ind'a Pinokjo, kiu'n la bandit'o'j pend'ig'is sur branĉ'o'n de la Grand'a Kverk'o, jam ŝajn'is pli mort'a ol viv'a, la bel'a Blu'har'a Knab'in'o de'nov'e aper'is en la fenestr'o, kaj tuŝ'it'e de la vid'aĵ'o de tiu mal'feliĉ'ul'o, kiu pend'ig'it'a ĉe la kol'o balanc'iĝ'is laŭ la kapric'o'j de la nord'a'j vent'o'j, klak'ig'is tri'foj'e per la man'o'j kaj frap'et'is tri'foj'e.
Je tiu signal'o aŭd'iĝ'is laŭt'a susur'o de flug'il'o'j impet'e proksim'iĝ'ant'a'j, kaj grand'a falk'o mal'supr'e'n'iĝ'is sur la fenestr'o'bret'o'n.
— Kio'n vi ordon'as, mi'a ĉarm'a Fe'in'o ? — demand'is la Falk'o, kaj mal'lev'is la bek'o'n por honor'salut'i ŝi'n ( ĉar neces'as sci'i, ke la Blu'har'a Knab'in'o est'is propr'a'dir'e neni'u ali'a ol tre bon'a fe'in'o, kiu loĝ'is ek'de mil jar'o'j apud tiu arb'ar'o ).
— Ĉu vi vid'as tiu'n marionet'o'n, kiu pend'e balanc'iĝ'as sur branĉ'o de la Grand'a Kverk'o ?
— Jes, mi vid'as.
— Al'flug'u do rapid'e, per vi'a fortik'a bek'o ŝir'u la pend'ig'a'n nod'o'n, kaj delikat'e kuŝ'ig'u li'n sur la herb'o'n ĉe la Kverk'o.
La Falk'o for'flug'is, kaj post du minut'o'j re'ven'is anonc'ant'e :
— Mi far'is ĉio'n laŭ vi'a ordon'o.
— Kaj kia vi trov'is li'n, ĉu viv'a aŭ mort'a ?
— Ĉe la unu'a al'rigard'o li ŝajn'is mort'a, sed li ne mort'is komplet'e, ĉar apenaŭ mi mal'lig'is la nod'o'n, kiu ĉirkaŭ'prem'is li'a'n gorĝ'o'n, li el'las'is suspir'o'n kaj balbut'is du'on'laŭt'e : ” Nun mi pli bon'e fart'as ! ” Tiam la Fe'in'o klak'ig'is per la man'o'j, far'is du frap'et'o'j'n, je kio aper'is pomp'a Barb'a Hund'o, kiu marŝ'is sur la post'a'j pied'o'j, kvazaŭ li est'us hom'o. Li hav'is sur la kap'o tri'korn'a'n ĉapel'o'n kun or'a galon'aĵ'o, blank'a'n peruk'o'n kun krisp'o'j fal'ant'a'j tut'e ĝis la kol'o, ĉokolad'kolor'a'n jak'o'n kun briliant'a'j buton'o'j kaj du grand'a'j poŝ'o'j por la ost'o'j, kiu'j'n la mastr'in'o don'is al li por maten'manĝ'o, mal'long'a'n, krem'kolor'a'n velur'pantalon'o'n, silk'a'j'n ŝtrump'o'j'n, leĝer'a'j'n ŝu'et'o'j'n, kaj mal'antaŭ'e i'o'n simil'a'n al ombrel'o el blu'a saten'o, por ke li pov'u en'met'i la vost'o'n, se ek'pluv'as.
La Barb'a Hund'o est'is vest'it'a kiel koĉer'o en parad'a livre'o.
— Ek brav'e, Medoro, — dir'is la Fe'in'o al la Barb'a Hund'o, — ekip'u la plej bel'a'n kaleŝ'o'n en mi'a stal'o, kaj ek'vetur'u al la arb'ar'o. Kiam vi ating'os la Grand'a'n Kverk'o'n, vi trov'os mal'feliĉ'a'n marionet'o'n, kiu kuŝ'as du'on'e mort'a sur la herb'o. Lev'u li'n delikat'e, met'u si'n'gard'e sur la kusen'o'j'n de la kaleŝ'o kaj al'port'u al mi. Ĉu vi kompren'is mi'n ?
La Barb'a Hund'o balanc'is tri- aŭ kvar'foj'e la blu'a'n ombrel'aĵ'o'n ĉe la post'aĵ'o por montr'i, ke li kompren'is ĉio'n, kaj ek'ir'is kvazaŭ el'paf'it'a.
Post moment'o vid'iĝ'is el'rul'iĝ'i bel'a, hel'blu'a kaleŝ'o, rembur'it'a per kanariaj plum'o'j kaj en'e teg'it'a per kirl'it'a krem'o kaj ceter'a'j fajn'aĵ'o'j. ĝi'n tir'is cent par'o'j da blank'a'j mus'et'o'j ; la Barb'a hund'o sid'is sur la konduk'ist'a benk'o, kaj krak'ig'is la vip'o'n dekstr'e'n kaj mal'e'n, kiel vetur'ig'ist'o, kiu tim'as mal'fru'i.
Ne pas'is pli ol kvar'on'hor'o, kiam la kaleŝ'o re'ven'is. La Fe'in'o, kiu star'is atend'e sur la sojl'o de la dom'o, pren'is la kompat'ind'a'n marionet'o'n al la brust'o, port'is li'n en ĉambr'et'o'n kun perlamot'a'j mur'o'j, kaj ordon'is tuj vok'i la plej fam'a'j'n kurac'ist'o'j'n de la ĉirkaŭ'aĵ'o.
La kurac'ist'o'j baldaŭ al'ven'is, unu post ali'a : unu'e la Korv'o, post'e la Noktu'o kaj fin'e la Parol'ant'a Gril'o.
— Mi vol'us ek'sci'i de vi'a'j moŝt'o'j, — turn'is si'n la Fe'in'o al la tri kurac'ist'o'j, kiu'j ar'iĝ'is ĉirkaŭ la lit'o de Pinokjo, — mi vol'us ek'sci'i, ĉu tiu ĉi kompat'ind'a marionet'o est'as viv'a aŭ mort'a !
Post tiu invit'o la Korv'o paŝ'is antaŭ'e'n kiel unu'a, palp'is la puls'o'n de Pinokjo, post'e la naz'o'n, la et'fingr'o'j'n de la pied'o'j, kaj kiam li ĉio'n sufiĉ'e tra'palp'is, solen'e li prononc'is la sekv'a'j'n vort'o'j'n :
— Laŭ mi'a opini'o la marionet'o est'as jam mort'a : sed se pro mis'fortun'o li ne est'us mort'int'a, tiam vid'iĝ'us sign'o de tio, ke li ankoraŭ viv'as !
— Mi bedaŭr'as, — dir'is la Noktu'o, — ke mi dev'as kontraŭ'dir'i al sinjor'o Korv'o, mi'a el'star'a amik'o kaj koleg'o :
por mi mal'e, la marionet'o ankoraŭ est'as viv'a, sed se pro mis'fortun'o li ne viv'us, ekzist'us sign'o de tio, ke li ver'e mort'is !
— Ĉu vi dir'as neni'o'n ? — demand'is la Fe'in'o la Parol'ant'a'n Gril'o'n.
— Mi opini'as, ke prudent'a kurac'ist'o, se li ne sci'as, kio'n dir'i, plej bon'e far'as, se li rest'as silent'a. Ceter'e tiu marionet'o ne est'as al mi figur'o nov'a, mi kon'as li'n ek'de cert'a temp'o !
Pinokjo, kiu ĝis tiam kuŝ'is sen'mov'a, kiel ver'a pec'o de lign'o, ek'hav'is ia'spec'a'n trem'o'n konvulsi'a'n, kiu ig'is sku'iĝ'i la tut'a'n lit'o'n.
— Ĉi tiu marionet'o est'as super'fripon'o de fripon'o'j...
Je tio Pinokjo mal'ferm'is la okul'o'j'n, sed tuj ankaŭ re'ferm'is ili'n.
— Est'as bub'aĉ'o, sen'far'ul'o, vagabond'o...
Pinokjo kaŝ'is la vizaĝ'o'n sub la kovr'il'o.
— Ĉi tiu marionet'o est'as mal'obe'em'a fil'o, kiu krev'ig'as la kor'o'n de si'a kompat'ind'a patr'o !
En tiu moment'o ek'aŭd'iĝ'is sufok'at'a'j plor'o kaj singult'o'j en la ĉambr'o. Imag'u la mir'o'n, kiam oni lev'et'is la kovr'il'o'n, kaj konstat'is, ke tiu, kiu plor'is kaj singult'is, est'as Pinokjo.
— Kiam mort'int'o plor'as, tio est'as sign'o de tio, ke li komenc'as re'san'iĝ'i, — solen'e anonc'is la Korv'o.
— Bedaŭr'ant'e mi kontraŭ'dir'as al mi'a el'star'a amik'o kaj koleg'o, — al'don'is la Noktu'o, — ĉar laŭ mi, se mort'int'o plor'as, tio est'as sign'o de tio, ke al li ne plaĉ'as mort'i.
17 Pinokjo manĝ'as la bombon'o'j'n, sed ne vol'as pren'i laks'ig'il'o'n ; sed kiam li vid'as la en'ter'ig'ist'o'j'n, kiu'j ven'as for'port'i li'n, li tamen ĝi'n glut'as. Post'e li mensog'as, kaj pun'e pro tio li'a naz'o komenc'as kresk'i
Apenaŭ la tri kurac'ist'o'j for'las'is la ĉambr'o'n, la Fe'in'o sid'iĝ'is apud Pinokjo, tuŝ'is li'a'n frunt'o'n, kaj rimark'is, ke li'n turment'as ne'dir'ebl'e alt'a febr'o.
Tiam ŝi solv'is blank'a'n pulvor'o'n en du'on'glas'o da akv'o, don'is ĝi'n al la marionet'o, kaj dir'is al li am'em'e :
— Trink'u ĝi'n, kaj post kelk'a'j tag'o'j vi re'san'iĝ'os.
Pinokjo rigard'is la glas'o'n, iom for'tir'is la lip'o'j'n kaj demand'is :
— Ĉu dolĉ'a aŭ amar'a ?
— Amar'a, sed ĝi util'os al vi.
— Se amar'a, mi ĝi'n ne vol'as !
— Aŭskult'u mi'n : trink'u ĝi'n !
— Amar'aĵ'o'j al mi ne plaĉ'as.
— Trink'u ĝi'n, se vi ĝi'n trink'os, mi don'os al vi pec'o'n da bombon'o'j por re'dolĉ'ig'i al vi la buŝ'o'n.
— Kie est'as la bombon'o ?
— Jen ĉi tie, — dir'is la Fe'in'o, kaj el'pren'is unu el or'a bombon'uj'o.
— Unu'e mi vol'as la bombon'o'n, post'e mi trink'os tiu'n amar'a'n suk'aĉ'o'n...
La Fe'in'o don'is al li la bombon'o'n. Pinokjo dis'krak'ig'is kaj glut'is ĝi'n dum minut'et'o, kaj dir'is lekant'e la lip'o'j'n :
— Kiel bel'e est'us, se ankaŭ la bombon'o'j est'us medikament'o !... Mi kurac'us mi'n ĉiu'tag'e.
— Nun plen'um'u vi'a'n promes'o'n, kaj el'trink'u ĉi kelk'a'j'n gut'o'j'n da akv'o, ili re'san'ig'os vi'n.
Pinokjo pren'is mal'em'e la glas'o'n, en'ŝov'is la naz'o'n, post'e met'is ĝi'n al la buŝ'o, kaj de'nov'e en'ŝov'is la naz'o'pint'o'n, kaj fin'e li dir'is :
— Est'as tro amar'a, tro amar'a ! Mi ne pov'as ĝi'n trink'i.
— Kial vi dir'as tio'n, kiam vi ĝi'n eĉ ne gust'um'is ?
— Mi pov'as ĝi'n imag'i ! Mi sent'is ĝi'n je la odor'o. Unu'e mi vol'as ali'a'n bombon'o'n... post'e mi ĝi'n trink'os !
Tiam la Fe'in'o — kun grand'a pacienc'o de bon'a patr'in'o — met'is al li ali'a'n bombon'o'n en la buŝ'o'n ; post'e ŝi de'nov'e etend'is al li la glas'o'n.
— Tiel mi ne pov'as ĝi'n trink'i ! — dir'is la marionet'o, far'ant'e mil grimac'o'j'n.
— Kial ?
— Mi'n ĝen'as la kusen'o ĉe la pied'o'j.
La Fe'in'o for'pren'is la kusen'o'n.
— Van'e, ankaŭ tiel mi ne pov'as ĝi'n trink'i...
— Kio vi'n ankoraŭ ĝen'as ?
— Mi'n ĝen'as la pord'o de la ĉambr'o, est'as du'on'e mal'ferm'it'a.
La Fe'in'o al'ir'is, kaj ferm'is tut'e la pord'o'n.
— Por dir'i la ver'o'n, — ek'kri'is Pinokjo erupci'ant'e en plor'o'n, — mi ne vol'as trink'iĝ'i tiu'n amar'a'n suk'aĉ'o'n : ne, ne, ne !
— Knab'et'o mi'a, vi pent'os tio'n...
— Al mi ne grav'as...
— Vi'a mal'san'o est'as grav'a...
— Al mi ne grav'as...
— La febr'o vi'n pren'os en kelk'a'j hor'o'j en la trans'mond'o'n.
— Al mi ne grav'as.
— Ĉu vi ne tim'as mort'i ?
— Tut'e ne !... Prefer'e mi mort'os, ol trink'os ĉi tiu'n medikament'o'n.
En tiu moment'o la pord'o de la ĉambr'o mal'ferm'iĝ'is, kaj en'paŝ'is kvar peĉ'e nigr'a'j kunikl'o'j, kiu'j port'is mal'grand'a'n ĉerk'o'n sur la ŝultr'o'j.
— Kio'n vi vol'as de mi ? — ek'kri'is Pinokjo terur'it'e, kaj ek'sid'is en la lit'o.
— Ni ven'is por pren'i vi'n, — respond'is la plej grand'a kunikl'o.
— Ĉu pren'i mi'n ? Sed mi ja ankoraŭ ne mort'is !
— Ankoraŭ ne : sed rest'is al vi nur kelk'a'j minut'o'j da viv'o, ĉar vi rifuz'is trink'i la medikament'o'n, kiu re'san'ig'us vi'n el la febr'o !
— Ho Fe'in'o mi'a, Fe'in'et'o, — komenc'is ve'kri'i la marionet'o, — tuj don'u al mi tiu'n glas'o'n... For'ir'u, mi pet'as vi'n, ĉar mi ne vol'as mort'i, ne... mi ne vol'as mort'i...
Kaj li kapt'is la glas'o'n per ambaŭ man'o'j, kaj mal'plen'ig'is ĝi'n en unu glut'o.
— Ne grav'as ! — dir'is la kunikl'o'j. Ĉi- foj'e ni far'is la voj'o'n por ne pli ol nul'o.
Kaj ili re'lev'is la mal'grand'a'n ĉerk'o'n sur la ŝultr'o'j'n, kaj grumbl'ant'e kaj murmur'ant'e tra la dent'o'j ili for'las'is la ĉambr'o'n.
Fakt'as, ke kelk'a'j'n minut'o'j'n post'e Pinokjo salt'is san'a kaj vigl'a el la lit'o ; ĉar neces'as sci'i, ke lign'o'pup'o'j hav'as la bon'ŝanc'o'n mal'oft'e mal'san'iĝ'i kaj rapid'eg'e re'san'iĝ'i.
Kiam la Fe'in'o vid'is li'n kur'ad'i kaj petol'i vigl'e kaj gaj'e, simil'e al jun'a kok'id'o tra la ĉambr'o, ŝi li'n demand'is :
— Do est'is util'a al vi mi'a medikament'o ?
— Ĉu util'a ? Ĝi re'vok'is mi'n en la viv'o'n !
— Do kial vi las'is vi'n tiom pet'i ?
— Ni infan'o'j ĉiu'j est'as tia'j ! Ni pli tim'as la medikament'o'n ol la mal'san'o'n.
— Hont'u ! La ge'knab'o'j dev'us sci'i, ke ĝust'a'temp'e en'pren'it'a medikament'o pov'as sav'i vi'n de grav'a mal'san'o, ebl'e eĉ de la mort'o...
— Nu, ali'a'n foj'o'n mi ne las'os mi'n tiom pet'i ! Mi re'memor'os tiu'j'n nigr'a'j'n kunikl'o'j'n kun la ĉerk'o sur la ŝultr'o'j... kaj tiam tuj mi pren'os la glas'o'n, kaj ek, glug !
— Kaj nun ven'u al mi, kaj rakont'u, kiel okaz'is, ke vi fal'is en la man'o'j'n de la bandit'o'j.
— Okaz'is tiel, ke la marionet'ist'o Fajr'o'manĝ'ul'o don'is al mi kelk'a'j'n or'a'j'n mon'er'o'j'n kaj dir'is : ” Pren'u, port'u ili'n al vi'a pa'ĉj'o ! ” Kaj mi anstataŭ tio traf'is sur la voj'o la Vulp'o'n kaj Kat'o'n, du brav'a'j'n person'o'j'n, kiu'j dir'is al mi :
” Ĉu vi vol'as, ke ĉi tiu'j mon'er'o'j far'iĝ'u mil kaj du'mil ?
Ven'u kun ni, ni konduk'os vi'n al la Kamp'o de Mirakl'o'j. ” Kaj mi dir'is : ” Ni ir'u ! ”, kaj ili propon'is : ” Ni halt'u ĉi tie, en la gast'ej'o ” La Ruĝ'a Krab'o ” kaj post nokt'o'mez'o ni ek'ir'os. ” Kaj kiam mi vek'iĝ'is, ili ne plu trov'iĝ'is tie, ĉar inter'temp'e ili jam ek'ir'is. Do ankaŭ mi ek'ir'is nokt'e en komplet'a mal'lum'o, ŝajn'e ne'ebl'a, kaj dum'voj'e mi traf'is du bandit'o'j'n, ambaŭ en karb'o'sak'o'j, kiu'j dir'is al mi : ” El'met'u la mon'er'o'j'n ” ; kaj mi dir'is : ” Mi ne hav'as ” ; ĉar la kvar or'a'j'n mon'er'o'j'n mi kaŝ'is en la buŝ'o, kaj unu el la murd'ist'o'j prov'is met'i la man'o'n en mi'a'n buŝ'o'n, kaj mi per ek'mord'o for'manĝ'is li'a'n man'o'n, kaj el'kraĉ'is ĝi'n, sed anstataŭ man'o mi el'kraĉ'is kat'pied'o'n. Kaj la murd'ist'o'j ĵet'is si'n post mi, kaj mi kur'is, kur'eg'is, ĝis ili ating'is mi'n, lig'is mi'n ĉe la kol'o sur branĉ'o en ĉi tiu arb'ar'o, kaj dir'is al mi : ” Morgaŭ ni re'ven'os, ĝis tiam vi mort'os kaj mal'ferm'os la buŝ'o'n, kaj tiel ni for'pren'os vi'a'j'n or'mon'er'o'j'n, kiu'j'n vi kaŝ'is sub la lang'o ”.
— Kaj nun kie'n vi met'is la kvar mon'er'o'j'n ?
— Mi perd'is ili'n ! — respond'is Pinokjo ; sed li mensog'is, li ja hav'is ili'n en la poŝ'o.
Apenaŭ li el'buŝ'ig'is tiu'n mensog'o'n, li'a naz'o, jam sen tio ne mal'long'a, pli'long'iĝ'is je du fingr'o'j.
— Kaj kie vi ili'n perd'is ?
— En la arb'ar'o ĉi- proksim'e.
Je ĉi du'a mensog'o la naz'o ek'kresk'is plu.
— Se vi perd'is ili'n en la proksim'a arb'ar'o, — dir'is la Fe'in'o, — ni serĉ'os kaj re'trov'os ili'n : ĉar ĉio, kio perd'iĝ'as en la proksim'a arb'ar'o, ĉiam re'trov'iĝ'as.
— Ho ! nun ke mi bon'e ek'memor'as, — respond'is la marionet'o embaras'it'e, — mi ne perd'is la kvar mon'er'o'j'n, sed pro ne'atent'o hazard'e mi glut'is ili'n, dum mi trink'is vi'a'n medikament'o'n.
Je ĉi tri'a mensog'o li'a naz'o komenc'is long'iĝ'i kun tiel frenez'a rapid'o, ke la kompat'ind'a Pinokjo pov'is turn'i si'n al neni'u flank'o. Se li turn'is si'n ĉi- flank'e'n, li bat'is la naz'o'n kontraŭ la lit'o'n aŭ la fenestr'o'vitr'o'j'n, se li turn'is si'n ali'flank'e'n, li bat'is ĝi'n kontraŭ la mur'o'j'n aŭ la pord'o'n de la ĉambr'o, kaj se li iom lev'is la kap'o'n, li risk'is puŝ'i ĝi'n en la okul'o'j'n de la Fe'in'o.
Kaj la Fe'in'o rigard'is li'n kaj rid'is.
— Kial vi rid'as ? — demand'is ŝi'n la marionet'o, tut'e konfuz'it'a kaj zorg'eg'a pro si'a naz'o, kiu bon'e vid'ebl'e kresk'ad'is.
— Mi rid'as pro la mensog'o, kiu'n vi el'teks'is.
— De kie vi ja sci'as, ke mi mensog'is ?
— Mensog'o'j tuj re'kon'iĝ'as, mi'a knab'et'o, ĉar da ili est'as du spec'o'j : kiu'j hav'as mal'long'a'j'n krur'o'j'n, kaj kiu'j hav'as long'a'n naz'o'n.
Pinokjo ne sci'is, kie kaŝ'i si'n pro la hont'o, kaj li prov'is for'kur'i el la ĉambr'o ; sed li ne sukces'is. Li'a naz'o tiom'grad'e kresk'is, ke ĝi ne tra'pas'is la pord'o'n.
18 Pinokjo re'trov'as la Vulp'o'n kaj la Kat'o'n, kaj ir'as kun ili sem'i la kvar mon'er'o'j'n sur la Kamp'o de Mirakl'o'j
Kiel vi pov'as imag'i, la Fe'in'o las'is la marionet'o'n plor'i kaj ĝoj'i bon'a'n du'on'hor'o'n pro tio, ke li'a naz'o ne pas'is tra la pord'o ; kaj ŝi far'is tio'n por don'i al li sever'a'n lecion'o'n, kaj por ke li re'bon'iĝ'u de la mal'bon'a kutim'o mensog'i, plej mal'bon'a kutim'o, kiu'n ge'knab'o'j pov'as nur hav'i. Sed kiam ŝi vid'is li'n en tiel mizer'a stat'o, kun okul'o'j tra'plor'it'a'j pro la sen'esper'iĝ'o, ŝi ek'kompat'is li'n, kun'frap'is la man'o'j'n, kaj je tiu sign'o tra la fenestr'o en'flug'is ar'eg'o da grand'a'j bird'o'j nom'at'a'j Peg'o'j, kiu'j sid'iĝ'is sur la naz'eg'o de Pinokjo, kaj komenc'is ĝi'n bek'o'frap'i tiel lert'e - spert'e, ke post kelk'a'j minut'o'j la naz'o mal'grand'iĝ'is al si'a natur'a long'o.
— Kiel bon'a vi est'as, mi'a Fe'in'o, — dir'is la marionet'o, viŝ'ant'e la larm'o'j'n, — kiel mi vi'n am'as.
— Ankaŭ mi vi'n am'as, — respond'is la Fe'in'o, — kaj se vi vol'as rest'i kun mi, vi pov'os iĝ'i mi'a frat'et'o, kaj mi vi'a bon'a frat'in'o...
— Mi volont'e rest'us... sed mi'a kompat'ind'a pa'ĉj'o ?
— Mi pens'is pri io. Mi jam sci'ig'is vi'a'n pa'ĉj'o'n : antaŭ nokt'iĝ'o li est'os ĉi tie.
— Ĉu ver'e ? — kri'is Pinokjo, kaj ek'salt'is pro la ĝoj'o. — Tiam, se vi hav'as neni'o'n kontraŭ'e, mi'a Fe'in'et'o, mi vol'us ir'i renkont'e al li ! Apenaŭ mi pov'as ĝis'atend'i la moment'o'n, kiam mi pov'os kis'i tiu'n mal'feliĉ'a'n mal'jun'ul'o'n, kiu tiom sufer'is pro mi.
— Do ir'u, sed atent'u, ne perd'iĝ'u ! Ir'u tra la arb'ar'o, kaj mi cert'eg'as, ke vi li'n traf'os.
Pinokjo ek'ir'is : kaj apenaŭ li en'ir'is la arb'ar'o'n, li ek'kur'is kiel kapr'id'o. Sed kiam li ating'is cert'a'n lok'o'n, preskaŭ vid'al'vid'e al la Grand'a Kverk'o, li subit'e halt'is, ĉar ŝajn'is al li aŭd'i iu'j'n inter la arb'o'j. Kaj fakt'e li vid'is, ke sur la voj'o aper'as, el'trov'u, kiu'j ?... la Vulp'o kaj la Kat'o, kun kiu'j li vesper'manĝ'is en la gast'ej'o ” La Ruĝ'a Krab'o ”.
— Jen ni'a kar'a amik'o Pinokjo ! — ek'kri'is la Vulp'o, kaj brak'um'is kaj kis'is li'n. — Kia'manier'e vi ven'is ĉi tie'n ?
— Kia'manier'e vi ven'is ĉi tie'n ? — ripet'is la Kat'o.
— Long'a histori'o, — respond'is la marionet'o, — en konven'a okaz'o mi rakont'os ĝi'n al vi. Sed ek'sci'u, ke la pas'int'a'n nokt'o'n, kiam vi las'is mi'n sol'a en la gast'ej'o, mi traf'is murd'ist'o'j'n sur'voj'e...
— Murd'ist'o'j'n ? Ho, mal'feliĉ'a amik'o. Kaj kio'n ili vol'is ?
— Ili vol'is for'rab'i mi'a'j'n or'a'j'n mon'er'o'j'n.
— Fripon'o'j ! — indign'is la Vulp'o.
— Fripon'eg'o'j, — re'son'is la Kat'o.
— Sed mi komenc'is kur'i, — daŭr'ig'is la marionet'o, — kaj ili ĉiam post mi, fin'e ili ating'is kaj pend'ig'is mi'n sur branĉ'o de tiu kverk'o...
Kaj Pinokjo montr'is la Grand'a'n Kverk'o'n, kiu star'is apenaŭ du paŝ'o'j'n for de ili.
— Ĉu oni pov'as aŭd'i i'o'n pli mal'bon'a'n ? — rimark'ig'is la Vulp'o. En kia mond'o ni dev'as viv'i ? Kie ni, ĝentil'hom'o'j trov'as sekur'a'n lok'o'n ?
Dum ili tiel inter'parol'is, Pinokjo rimark'is, ke al la Kat'o mank'as la tut'a antaŭ'pied'o kun'e kun la ung'o'j : do li demand'is :
— Kio'n vi far'is per vi'a pied'o ?
La Kat'o vol'is respond'i, sed embaras'iĝ'is. Tial subit'e ek'parol'is la Vulp'o :
— Mi'a amik'o est'as tro modest'a, kaj pro tio li ne respond'as. Anstataŭ li respond'os mi. Sci'u do, ke antaŭ unu hor'o sur la voj'o ni renkont'iĝ'is kun mal'jun'a lup'o, kiu preskaŭ sven'is de mal'sat'o, kaj pet'is iom da almoz'o. Ĉar ni ne pov'is don'i al li eĉ fiŝ'ost'et'o'n, kio'n far'is mi'a amik'o, kiu ver'e hav'as bon'eg'a'n kor'o'n ?... Li de'ŝir'is per la dent'o'j unu pied'o'n de si'a'j antaŭ'gamb'o'j, kaj ĵet'is ĝi'n al tiu mal'feliĉ'a best'o, por ke li pov'u ĉes'ig'i la fast'ad'o'n.
Kaj dir'int'e tio'n la Vulp'o for'viŝ'is si'a'j'n larm'o'j'n.
Ankaŭ Pinokjo kor'tuŝ'iĝ'is, paŝ'is al la kat'o, kaj flustr'is en ĝi'a'n orel'o'n :
— Se ĉiu'j kat'o'j simil'us al vi, la mus'o'j est'us feliĉ'a'j !
— Kaj vi, kio'n nun vi far'as ĉi tie ? — demand'is la Vulp'o la marionet'o'n.
— Mi atend'as mi'a'n pa'ĉj'o'n, kiu baldaŭ dev'as al'ven'i.
— Kaj vi'a'j or'a'j mon'er'o'j ?
— Mi hav'as ili'n ĉi tie, en la poŝ'o krom unu, kiu'n mi el'spez'is en la gast'ej'o ” La Ruĝ'a Krab'o ”.
— Se mi pri'pens'as, ke ĉi tiu'j kvar mon'er'o'j morgaŭ iĝ'us mil aŭ du'mil ? ! Kial vi ne sekv'as mi'a'n konsil'o'n ? Kial vi ne sem'as ili'n sur la Kamp'o de Mirakl'o'j ?
— Hodiaŭ ne'ebl'e : ali'foj'e mi ir'os tie'n.
— Ali'foj'e est'os mal'fru'e, — dir'is la Vulp'o.
— Kial ?
— Ĉar tiu'n kamp'o'n aĉet'is grand'a sinjor'o, kaj ek'de morgaŭ permes'os al neni'u tie sem'i si'a'n mon'o'n.
— Kiom for'as la Kamp'o de Mirakl'o'j de ĉi tie ?
— Apenaŭ du kilo'metr'o'j'n. Ĉu vi vol'as ven'i kun ni ?
Post du'on'hor'et'o vi al'ven'os : rapid'e sem'os la mon'er'o'j'n, post kelk'a'j minut'o'j kolekt'os du'mil da ili kaj ĉi- vesper'e vi re'est'os ĉi tie kun plen'a'j poŝ'o'j. Ĉu vi vol'as ven'i kun ni ?
Pinokjo hezit'is iom'et'e per la respond'o, ĉar re'memor'iĝ'is al li la bon'a Fe'in'o, la mal'jun'a Ĝepeto kaj la admon'o'j de la Parol'ant'a Gril'o ; sed post'e li tamen far'is, kiel ĉiu'j ge'knab'o'j sen prudent'o kaj kor'o ; li kap'jes'is kaj dir'is al la Vulp'o kaj Kat'o :
— Nu, ni ir'u : mi vi'n akompan'os.
Kaj ili ek'ir'is.
Post du'on'tag'a marŝ'ad'o ili ating'is urb'o'n, kiu nom'iĝ'is Stult'ul'kapt'a. Kiam ili en'ir'is en la urb'o'n, Pinokjo vid'is strat'o'j'n plen'a'j'n de hund'o'j kun mal'dens'a har'ar'o, kiu'j osced'is pro mal'sat'o, tond'it'a'j'n ŝaf'o'j'n, kiu'j trem'is pro mal'varm'o, kok'in'o'j'n sen krest'o'j kaj bek'o'lob'o'j, kiu'j almoz'e pet'is maiz'grajn'o'j'n, grand'a'j'n papili'o'j'n, kiu'j ne pov'is flug'i, ĉar ili vend'is si'a'j'n bel'eg'a'j'n mult'kolor'a'j'n flug'il'o'j'n, sen'vost'a'j'n pav'o'j'n, kiu'j hont'is tiel vid'iĝ'i, fazan'o'j'n, kiu'j silent'e lam'ad'is, kaj pri'plor'is si'a'j'n por ĉiam perd'it'a'j'n bril'ant'a'j'n plum'o'j'n or'a'j'n kaj arĝent'a'j'n.
Mez'e de tiu amas'o de almoz'ul'o'j kaj hont'em'a'j mal'feliĉ'ul'o'j pas'ad'is de temp'o al temp'o sinjor'a'j kaleŝ'o'j, en kiu'j sid'is cert'a'j vulp'o'j, pig'o'j ŝtel'ist'o'j aŭ i'a'j rab'o'bird'o'j.
— Kaj kie est'as la Kamp'o de Mirakl'o'j ? — sci'vol'is Pinokjo.
— Je apenaŭ du paŝ'o'j.
Kaj ver'e, kiam ili tra'ir'is la urb'o'n, kaj ven'is ekster la mur'o'j'n, ili halt'is sur nud'a kamp'o, kiu ceter'e simil'is al la ali'a'j kamp'o'j.
— Jen, ni al'ven'is, — dir'is la Vulp'o al la marionet'o. — Nun klin'u vi'n al la ter'o, fos'u tru'et'o'n per la man'o'j en la ter'o, kaj en'met'u la or'a'j'n mon'er'o'j'n. Pinokjo obe'is. Li fos'is tru'et'o'n, en'met'is la rest'int'a'j'n kvar or'a'j'n mon'er'o'j'n, post'e kovr'is la tru'o'n per iom da ter'o.
— Kaj nun, — dir'is la Vulp'o, — ir'u al la proksim'a kanal'o, pren'u sitel'o'n da akv'o kaj akv'um'u la lok'o'n, kie vi sem'is.
Pinokjo ir'is al la kanal'o, kaj ĉar li ne trov'is tie sitel'o'n, li de'pren'is unu pantofl'o'n, plen'ig'is ĝi'n per akv'o kaj pri'ŝpruc'ig'is la ter'o'n super la tru'o. Post'e li demand'is :
— Ĉu io ankoraŭ far'end'as ?
— Neni'o plu, — respond'is la Vulp'o. — Nun ni pov'as for'ir'i. Vi re'ven'u post ĉirkaŭ du'dek minut'o'j, kaj vi trov'os ĉi tie arb'et'o'n el'kresk'int'a'n kun branĉ'o'j plen'a'j de mon'er'o'j.
La mal'feliĉ'a marionet'o, ekster si pro la ĝoj'o, mult'foj'e dank'is la Vulp'o'n kaj la Kat'o'n, kaj promes'is al ili bel'eg'a'n donac'o'n.
— Ni ne vol'as donac'o'n, — respond'is tiu'j du mal'bon'ul'o'j. — Por ni sufiĉ'as, ke ni instru'is vi'n riĉ'iĝ'i sen pen'o, kaj ni est'as kontent'a'j kaj feliĉ'a'j.
Dir'int'e tio'n, ili salut'is Pinokjon, dezir'is al li abund'a'n rikolt'o'n, kaj for'ir'is laŭ si'a'j far'end'o'j.
19 Pinokjo est'as pri'rab'it'a je si'a'j mon'er'o'j, kaj por pun'o li ricev'as kvar monat'o'j'n da mal'liber'ej'o
Re'ven'int'e en la urb'o'n, la marionet'o komenc'is nombr'i la minut'o'j'n : unu, du, tri ; kaj kiam ŝajn'is al li, ke jam temp'o est'as, li tuj ek'marŝ'is sur la voj'o al la Kamp'o de Mirakl'o'j.
Dum li marŝ'is per hast'a'j paŝ'o'j, li'a kor'o fort'e bat'is, kaj tik - tak'is kiel mur'horloĝ'o, kiam li kur'is. Kaj dum'e li pens'is en si :
— Se anstataŭ mil, trov'iĝ'us du'mil mon'er'o'j sur la branĉ'o'j ?... Kaj se anstataŭ du'mil pend'us kvin'mil ?... Kaj se anstataŭ kvin'mil mi trov'us cent'mil ? Ho, kiel grand'a sinjor'o mi far'iĝ'us ! Mi vol'us hav'i bel'a'n palac'o'n, mil lign'o'ĉeval'o'j'n kaj mil stal'o'j'n por pov'i amuz'iĝ'i, kel'o'n plen'a'n de rosolio kaj al'kermes'o, libr'o'bret'o'j'n plen'a'j'n de konfit'aĵ'o'j, tort'o'j, kuk'o'j, migdal'aĵ'o'j kaj krem'a'j vafl'aĵ'o'j.
Inter tia'j rev'o'j, li ven'is proksim'e'n al la kamp'o kaj halt'is por rigard'i, ĉu li jam pov'as vid'i kresk'ant'a'n arb'o'n kun branĉ'o'j pez'a'j de mon'er'o'j : sed li vid'is neni'o'n. Li do plu'ir'is cent paŝ'o'j'n : re'e neni'o ; paŝ'is sur la kamp'o'n... tut'e ĝis'ir'is la tru'o'n, kie li en'ter'ig'is la zekin'o'j'n : de'nov'e neni'o.
Tiam li en'pens'iĝ'is, kaj forges'ant'e la regul'o'j'n de dec'o kaj bon'a kondut'o, li el'tir'is la man'o'n el la poŝ'o, kaj long'e grat'is la kap'o'n.
En tiu moment'o li ek'aŭd'is ŝir'a'n rid'eg'o'n en la orel'o'j, kaj supr'e'n'turn'int'e la rigard'o'n, li vid'is sur arb'o grand'a'n papag'o'n, kiu el'ŝir'ad'is tiu'j'n mal'mult'a'j'n plum'o'j'n, kiu'j al li ankoraŭ rest'is.
— Kial vi rid'as, — demand'is li'n Pinokjo kun koler'a voĉ'o.
— Mi rid'as, ĉar dum mi sen'plum'ig'as mi'n, mi tikl'iĝ'as sub la flug'il'o'j.
La marionet'o ne respond'is. Li ir'is al la kanal'o, plen'ig'is per akv'o si'a'n pantofl'o'n, de'nov'e komenc'is akv'um'i la ter'o'n super la or'a'j mon'er'o'j.
Kaj tiam ali'a rid'o, pli impertinent'a ol la unu'a aŭd'iĝ'is en la silent'a sol'ec'o de la kamp'o.
— Ĉu fin'fin'e oni pov'as ek'sci'i, Papag'o mal'bon'e eduk'it'a, — kri'is Pinokjo koler'iĝ'int'e, — pri kio vi bon'vol'as rid'i ?
— Mi rid'as pri tiu'j sen'cerb'ul'o'j, kiu'j kred'as ĉi'a'j'n stult'aĵ'o'j'n, kaj kiu'j las'as si'n super'ruz'i de tiu'j, kiu'j est'as pli ruz'a'j ol ili.
— Ĉu ebl'e vi parol'as pri mi ?
— Jes, mi parol'as pri vi, kompat'ind'a Pinokjo, pri vi, kiu pret'as stult'e kred'i, ke oni pov'as sem'i kaj rikolt'i mon'o'n sur kamp'o, kiel fazeol'o'j'n kaj kukurb'o'j'n. Iam ankaŭ mi simil'e kred'is, kaj nun mi manĝ'as ties agac'a'j'n frukt'o'j'n.
Nun, jam tro mal'fru'e, mi dev'is konvink'iĝ'i, ke por kun'met'i honest'e iom da mon'o, oni bezon'as aŭ gajn'i ĝi'n per labor'o propr'a'man'a, aŭ per el'trov'em'o de si'a kap'o.
— Mi ne kompren'as vi'n, — dir'is la marionet'o, kiu jam komenc'is trem'i pro aĉ'a konjekt'o.
— Aŭskult'u mi'n ! Mi klar'ig'os la afer'o'n pli detal'e, — daŭr'ig'is la Papag'o. — Sci'u do, ke dum vi for'est'is en la urb'o, la Vulp'o kaj la Kat'o re'ven'is al tiu ĉi kamp'o, el'pren'is la mon'o'n el sub la ter'o kaj mal'aper'is, kiel gut'o en la mar'o. Kiu ating'os ili'n, est'as pli ol brav'a !
Pinokjo rest'is kun mal'ferm'it'a buŝ'o, kaj ĉar li ne vol'is kred'i la vort'o'j'n de la Papag'o, komenc'is fos'i fingr'e - ung'e la ter'o'n, kiu'n li akv'um'is. Li fos'is, fos'ad'is, far'is tru'o'n tiel profund'a'n, ke en'iĝ'us pajl'o'stak'o : sed la mon'er'o'j ne re'trov'iĝ'is.
Tiam, kapt'it'a de sen'esper'iĝ'o, kur'e li re'ir'is al la urb'o, kaj ir'is rekt'e al la juĝ'ej'o por denunc'i al la juĝ'ist'o la du tromp'ist'o'j'n, kiu'j tiel aĉ'e pri'ŝtel'is li'n.
La juĝ'ist'o est'is simi'o el la ras'o de Goril'o'j : simi'o mal'jun'a, kiu'n oni respekt'is pro li'a'j grand'a aĝ'o, blank'a barb'o kaj precip'e pro li'a'j or'a'j sen'lens'a'j okul'vitr'o'j, kiu'j'n li dev'is ĉiam sur'hav'i pro okul'a sang'abund'o, turment'ant'a li'n de plur'a'j jar'o'j.
Antaŭ la tribunal'o Pinokjo rakont'is per ĉiu'j detal'o'j la mal'ind'a'n tromp'o'n, kies viktim'o li far'iĝ'is ; li dir'is la nom'o'n, antaŭ'nom'o'n kaj re'kon'il'o'j'n de la tromp'ist'o'j, kaj fin'e pet'is far'i just'ec'o'n.
La juĝ'ist'o aŭskult'is li'n kun grand'a bon'vol'em'o : vigl'e kun'sent'is dum la rakont'ad'o, emoci'iĝ'is, kor'tuŝ'iĝ'is, kaj kiam la marionet'o hav'is neni'o'n pli por dir'i, li etend'is la man'o'n, kaj tint'ig'is sonor'il'o'n.
Je la tint'ad'o ek'aper'is du buldog'o'j, ĝendarm'e vest'it'a'j.
La juĝ'ist'o montr'is al Pinokjo, kaj ordon'is al ili :
— Ĉi tiu kompat'ind'a mizer'ul'o est'as pri'ŝtel'it'a je si'a'j kvar mon'er'o'j, do tuj pren'u kaj met'u li'n en mal'liber'ej'o'n.
Kiam la marionet'o ek'aŭd'is tiu'n ne'atend'it'a'n verdikt'o'n, li rest'is kiel ŝton'ig'it'a kaj vol'is protest'i, sed la ĝendarm'o'j — por evit'i sen'util'a'n temp'o'perd'o'n — ŝtop'is al li la buŝ'o'n kaj for'konduk'is li'n en mal'lum'a'n ĉel'o'n.
Li dev'is rest'ad'i tie kvar monat'o'j'n, kvar long'eg'a'j'n monat'o'j'n, kaj li ankaŭ plu'e rest'us tie, se feliĉ'a okaz'o ne inter'ven'us. Ĉar neces'as sci'i, ke post el'batal'o de grand'a venk'o super si'a'j mal'amik'o'j, la jun'a Imperi'estr'o, reg'ant'a en la urb'o Stult'ul'kapt'a, ordon'is aranĝ'i grandioz'a'j'n publik'a'j'n solen'aĵ'o'j'n, fest'lum'ig'ad'o'n, art'fajr'ad'o'n, ĉeval - kaj bicikl'o'konkurs'o'j'n, kaj por pli grand'a ĝoj'o li vol'is, ke oni mal'ferm'u la mal'liber'ej'o'j'n, el'las'u ĉiu'j'n mal'bon'far'int'o'j'n.
— Se la ali'a'j el'ir'os el la mal'liber'ej'o, ankaŭ mi vol'as el'ir'i, — dir'is Pinokjo al la gard'ist'o.
— Vi ne, — respond'is la gard'ist'o, — ĉar vi ne est'as grav'a fripon'o.
— Mi pet'as pardon'o'n, — respond'is Pinokjo, — ankaŭ mi est'as mal'bon'far'int'o.
— En tiu kaz'o vi hav'as por tio mil kaŭz'o'j'n, — dir'is la gard'ist'o ; kaj li lev'is respekt'o'plen'e si'a'n ĉapel'o'n, kaj kun salut'o mal'ferm'is la pord'o'j'n de la mal'liber'ej'o, kaj el'las'is Pinokjon.
20 Post kiam li el'las'iĝ'as el la mal'liber'ej'o, Pinokjo ek'ir'as por re'ir'i al la dom'o de la Fe'in'o ; sed dum'voj'e li traf'as terur'eg'a'n serpent'o'n, kaj post'e fal'as en kapt'il'o'n
Imag'u al vi la ĝoj'o'n de Pinokjo, kiam li sent'is si'n liber'a. Sen hezit'i kaj medit'i, li tuj for'las'is la urb'o'n, kaj turn'is si'n al la voj'o, kiu re'konduk'os li'n al la Dom'et'o de la Fe'in'o.
Pro la pluv'ec'a veter'o la voj'o far'iĝ'is komplet'a marĉ'o, kaj oni ir'is ĝis'genu'e en la kot'o. Sed la marionet'o ne zorg'is pro tio. Li'n pel'is la dezir'o re'vid'i si'a'n pa'ĉj'o'n kaj si'a'n frat'in'o'n blu'har'a'n, do li kur'is kaj salt'ad'is, kiel lepor'hund'o, kaj dum la kur'ad'o li pri'ŝpruc'iĝ'is per kot'o ĝis la beret'o. Dum'e li dir'ad'is al si :
— Kiom da mal'feliĉ'o'j okaz'is al mi... Kaj mi ili'n merit'as ! Ĉar mi est'as obstin'a kaj kverel'em'a marionet'o...
vol'as ĉiam ag'i laŭ mi'a gust'o kaj plaĉ'o, ne aŭskult'as tiu'j'n, kiu'j vol'as al mi bon'o'n, kaj hav'as mil'obl'e pli da saĝ'o ol mi !... Sed ek'de nun, mi promes'as, mi ŝanĝ'os mi'a'n viv'o'n, kaj far'iĝ'os knab'o bon'kondut'a kaj obe'em'a... Mi nun spert'is, ke se ge'knab'o'j mal'obe'as, tio ĉiam al ili mal'util'as, kaj neniom ili profit'as el tio.
Kaj ĉu mi'a pa'ĉj'o mi'n atend'os ?... Ĉu mi trov'os li'n en la dom'o de la Fe'in'o ? Pas'is tiom da temp'o, ke mi ne vid'as la mal'feliĉ'a'n hom'o'n, kaj apenaŭ mi ĝis'atend'as la moment'o'n, kiam mi pov'os super'ŝut'i li'n per mil kares'o'j kaj kis'o'j ! Kaj ĉu la Fe'in'o pardon'os al mi la aĉ'aĵ'o'j'n, kiu'j'n mi far'is kontraŭ ŝi ?... Se mi konsider'as, ke mi ricev'is de ŝi tiom da atent'o kaj tiom da am'em'a zorg'ad'o... se pens'i, ke tio'n, ke mi nun viv'as, mi ŝuld'as al ŝi !... Sed ĉu ekzist'as knab'o pli sen'dank'a kaj pli sen'kor'a ol mi ?
Dum li tiel riproĉ'ad'is si'n, li halt'is abrupt'e terur'it'a kaj far'is kelk'a'j'n paŝ'o'j'n re'turn'e.
Kio'n li ek'vid'is ?
Li vid'is antaŭ si grand'eg'a'n serpent'o'n, kiu kuŝ'is kruc'e tra la voj'o. Ĝi hav'is verd'a'n haŭt'o'n, fajr'er'ant'a'j'n okul'o'j'n, pint'a'n vost'o'n, kiu fum'is kiel ĉap'o de kamen'tub'o.
Ne ebl'as imag'i la terur'o'n de la marionet'o, kiu re'kur'is du'on'kilo'metr'o'n, sid'iĝ'is sur ŝton'amas'o, kaj atend'is, ke la serpent'o iam for'ramp'u al si'a'j far'end'o'j, kaj las'u la voj'o'n liber'a.
Li atend'is unu hor'o'n, du hor'o'j'n, tri hor'o'j'n : sed la serpent'o daŭr'e kuŝ'is tie, kaj ankaŭ de mal'proksim'e vid'iĝ'is la ruĝ'ad'o de li'a'j fajr'o'okul'o'j kaj la fum'kolon'o, kiu lev'iĝ'is el li'a vost'o'pint'o.
Tiam Pinokjo, kiu kred'is jam hav'i kuraĝ'o'n, al'proksim'iĝ'is je kelk'paŝ'a distanc'o, kaj al'parol'is la serpent'o'n kun dolĉ'a, persvad'em'a kaj apenaŭ aŭd'ebl'a voĉ'et'o :
— Pardon'u mi'n, sinjor'o Serpent'o, ĉu vi far'us al mi la komplez'o'n, flank'e'n'tir'iĝ'i tiom'et'e, ke mi pov'u plu'pas'i ?
Dir'it'e kvazaŭ al mur'o. Neni'a mov'o.
Tiam li re'komenc'is kun la sam'a voĉ'et'o :
— Vi dev'as sci'i, sinjor'o Serpent'o, ke mi ir'as hejm'e'n, kie atend'as mi'n mi'a pa'ĉj'o, kiu'n jam long'temp'e mi ne vid'as !... Ĉu vi do konsent'as, ke mi daŭr'ig'u mi'a'n voj'o'n ?
Li atend'is sign'et'o'n de respond'o al si'a pet'o, sed ĝi ne ven'is : eĉ la serpent'o, kiu ĝis tiam ŝajn'is vigl'a kaj viv'o'plen'a, far'iĝ'is sen'mov'a, preskaŭ ŝton'rigid'a.
— Ĉu ebl'e li mort'is ?... — demand'is Pinokjo, kaj kun'frot'is la man'o'j'n pro ĝoj'o : kaj sen pli'a prokrast'o li pret'ig'is si'n por super'pas'i li'n, kaj ven'i al la ali'a flank'o de la voj'o. Sed li ankoraŭ ne lev'is tut'e la gamb'o'n, kiam la Serpent'o, el'las'it'a kiel risort'o, abrupt'e rekt'iĝ'is : kaj la marionet'o, dum li retro'paŝ'is terur'it'e, stumbl'is kaj fal'is sur la ter'o'n.
Kaj li fal'is tiel mal'feliĉ'e, ke li'a kap'o profund'iĝ'is ĝust'e en la kot'o'n de la voj'o, kaj li'a'j gamb'o'j ek'pendol'is al'ĉiel'e.
Kiam la Serpent'o vid'is tiu'n marionet'o'n kun frenez'e rapid'e sving'at'a'j pied'o'j kaj kap'o mal'supr'e, li kapt'iĝ'is de tia sku'rid'eg'o, ke li rid'is, rid'is, rid'is, kaj pro la streĉ'o kaŭz'it'a de la tro'rid'o, ĉiu vejn'o ŝir'iĝ'is en li'a brust'o, kaj ĉi'foj'e li ver'e mort'is.
Tiam Pinokjo kur'e re'ek'ir'is por al'ven'i al la dom'o de la Fe'in'o antaŭ mal'lum'iĝ'o. Sed dum'voj'e li ne pov'is kontraŭ'star'i al la turment'o'j de la mal'sat'o, de'ir'iĝ'is sur kamp'o'n kun la intenc'o pluk'i kelk'a'j'n muskat'a'j'n grapol'o'j'n.
Se li nur neniam far'us tio'n !
Apenaŭ li paŝ'is al vit'o, krak... li sent'is pinĉ'iĝ'i la krur'o'j'n per du tranĉ'a'j fer'o'j, kiu'j ig'is li'n vid'i ĉiu'j'n stel'o'j'n de la firmament'o pro la dolor'o.
La mal'feliĉ'a'n marionet'o'n ek'katen'is kapt'il'o, el'met'at'a kutim'e de kamp'ar'an'o'j por kapt'i grand'a'j'n foin'o'j'n, kiu'j est'as plag'o por ĉiu'j kok'ej'o'j de la ĉirkaŭ'aĵ'o.
21 Pinokjon kapt'as kamp'ar'an'o kaj dev'ig'as li'n serv'i kiel gard'o'hund'o ĉe kok'ej'o
Pinokjo, vi pov'as imag'i, komenc'is plor'i, blek'i, pet'eg'i. Sed van'is plor'o kaj kri'o, ĉar ĉirkaŭ'e vid'iĝ'is nek dom'o'j, nek pas'is anim'o viv'a sur la voj'o.
Dum'e far'iĝ'is nokt'o.
Ebl'e pro la dolor'o'j kaŭz'it'a'j de la tranĉ'a kapt'il'o, seg'ant'a li'a'j'n tibi'o'j'n, ebl'e pro la tim'o rest'i sol'a kaj en mal'lum'o mez'e de tiu'j kamp'o'j, la marionet'o est'is jam proksim'e al sven'o, kiam li ek'vid'is lampir'o'n flug'i super la kap'o. Li vok'is al li pet'ant'e :
— Ho, Lampir'et'o, ĉu vi far'us al mi la komplez'o'n, liber'ig'i mi'n el ĉi tiu turment'il'o ?
— Mal'feliĉ'a knab'o ! — respond'is la Lampir'o, kaj halt'is kun kompat'o por rigard'i li'n. — Kiel vi implik'iĝ'is kun la gamb'o'j inter tiu'j'n akr'a'j'n fer'o'j'n ?
— Mi ven'is sur la kamp'o'n por pluk'i du grapol'o'j'n de ĉi tiu muskat'a vit'o kaj...
— Sed : ĉu la vit'o est'as vi'a ?
— Ne...
— Kiu do instru'is al vi for'pren'i ali'ul'a'n propr'aĵ'o'n ?
— Mi mal'sat'is...
— Mal'sat'o, fil'o mi'a, ne est'as sufiĉ'a kaŭz'o por al'propr'ig'i aĵ'o'j'n, kiu'j ne aparten'as al ni...
— Ver'e, prav'e ! — kri'is Pinokjo plor'ant'e, — ali'a'n foj'o'n mi ne far'os tio'n.
En tiu moment'o la inter'parol'o'n inter'romp'is bru'et'o de proksim'iĝ'ant'a'j paŝ'o'j. Est'is la posed'ant'o de la kamp'o, kiu al'ŝtel'iĝ'is sur pied'fingr'o'j por vid'i, ĉu iu el la foin'o'j, kiu'j manĝ'ad'is nokt'o'temp'e li'a'j'n kok'in'o'j'n, ebl'e fal'is en la kapt'il'o'n.
Kaj li'a mir'o est'is plej grand'a, kiam li el'tir'is la lantern'o'n el sub la mantel'o, kaj rimark'is, ke anstataŭ foin'o, la kapt'il'o pren'is knab'o'n.
— Ha, fripon'et'o ! — kri'is la kamp'ar'an'o kun koler'o, — do est'as vi, kiu ŝtel'ad'as mi'a'j'n kok'in'o'j'n.
— Ne mi, ne mi ! — kri'is Pinokjo plor'singult'e. — Mi ven'is sur la kamp'o'n nur por pren'i du grapol'et'o'j'n !
— Kiu ŝtel'as grapol'o'n, kapabl'as ŝtel'i ankaŭ kok'in'o'j'n.
Ne zorg'u, mi don'os al vi tia'n lecion'o'n, ke vi memor'os ĝi'n por moment'o.
Kaj li mal'ferm'is la kapt'il'o'n, pren'is la marionet'o'n ĉe la nuk'o kaj hejm'e'n'port'is li'n pendol'ant'a kiel nov'nask'it'a ŝaf'id'o.
Al'ven'int'e al la kort'o de la dom'o, li ĵet'is Pinokjon sur la ter'o'n, met'is unu pied'o'n sur li'a'n kol'o'n, kaj dir'is al li :
— Hodiaŭ est'as mal'fru'e, kaj mi vol'as en'lit'iĝ'i. La kont'o'n ni kvit'ig'os morgaŭ. Kaj ĉar mort'is mi'a hund'o, kiu gard'is nokt'e la dom'o'n, vi tuj trans'pren'os ĝi'a'n ofic'o'n. Vi hund'o'gard'os por mi.
Far'it'e, kiel dir'it'e : la mastr'o met'is dik'a'n ring'o'n kun latun'a'j pik'il'o'j sur li'a'n kol'o'n, kaj mal'larĝ'ig'is ĝi'n tiom, ke li ne pov'u tra'tir'i la kap'o'n kaj el'turn'iĝ'i. Al la kol'um'o li kroĉ'is long'a'n ĉen'o'n el fer'o, kaj fiks'is ĝi'n ĉe la mur'o.
— Se ĉi- nokt'e pluv'os, — dir'is la kamp'ar'an'o, — vi pov'os re'tir'iĝ'i en la lign'a'n hund'ej'o'n, kie vi ĉiam trov'as pajl'o'n, kiu serv'is lit'e dum kvar jar'o'j al mi'a mal'feliĉ'a hund'o. Kaj se eventual'e ven'us ŝtel'ist'o'j, ne forges'u pint'ig'i la orel'o'j'n kaj boj'i.
Post tiu admon'o, la kamp'ar'an'o en'ir'is la dom'o'n, ferm'is la pord'o'n per ĉen'o : kaj la mal'feliĉ'a Pinokjo rest'is kaŭr'e sur la kort'o pli mort'a ol viv'a pro la mal'varm'o, mal'sat'o kaj tim'o. De temp'o al temp'o li per la man'o'j frenez'e sku'is la kol'um'o'n prem'ant'a li'a'n kol'o'n, kaj dir'is plor'ant'e :
— Bon'e tiel !... Bedaŭr'ind'e, bon'e tiel ! Mi vol'is sen'farad'i, vagabond'i... mi vol'is obe'i al mal'bon'a'j kamarad'o'j, kaj pro tio la sort'o mi'n persekut'as. Se mi est'us bon'a knab'o, kiel mult'a'j ali'a'j, se mi hav'us em'o'n lern'i kaj labor'i, se mi rest'us hejm'e kun mi'a mal'feliĉ'a pa'ĉj'o, en ĉi tiu hor'o mi ne trov'iĝ'us ĉi tie, mez'e de kamp'ar'o por hund'o'gard'i antaŭ la dom'o de kamp'ar'an'o. Ho, se mi nur pov'us iam re'nask'iĝ'i !... Sed nun jam est'as mal'fru'e, kaj neces'as toler'i !
El'dir'int'e tiu'j'n plend'o'j'n, ven'ant'a'j'n rekt'e el li'a kor'o, li en'ir'is la hund'ej'o'n kaj en'dorm'iĝ'is.
22 Pinokjo mal'kovr'as la ŝtel'ist'o'j'n kaj, rekompenc'e por si'a fidel'ec'o, far'iĝ'as liber'a
Pas'is jam pli ol du hor'o'j, dum li dolĉ'e dorm'is, kiam ĉirkaŭ nokt'o'mez'o vek'is li'n flustr'ad'o kaj ŝŝ- ad'o, tsts- ad'o de strang'a'j voĉ'et'o'j, kiu'j, ŝajn'is al li, ven'is el la kort'o. Li el'ŝov'is la naz'o'pint'o'n tra la apertur'o de la hund'ej'o, kaj vid'is konsil'iĝ'i kvar best'et'o'j'n kun mal'hel'a fel'o, simil'a'j'n al kat'o'j. Tamen ne est'is kat'o'j, sed foin'o'j, karn'o'manĝ'a'j best'et'o'j, tre frand'em'a'j je ov'o'j kaj jun'kok'o'j.
Unu el tiu'j foin'o'j apart'iĝ'is de si'a'j kamarad'o'j, ir'is al la apertur'o de la hund'ej'o kaj en'flustr'is :
— Bon'a'n vesper'o'n, Melampo.
— Mi ne nom'iĝ'as Melampo, — respond'is la marionet'o.
— Do kiu vi est'as ?
— Mi est'as Pinokjo.
— Kaj kio'n vi far'as ĉi tie ?
— Mi hund'o'gard'as.
— Kaj kie est'as Melampo ? Kie est'as la mal'jun'a hund'o, kiu loĝ'is en ĉi tiu dom'et'o ?
— Li mort'is ĉi- maten'e.
— Li mort'is ? Mal'feliĉ'a best'o ! Li est'is tiel bon'a !... Sed se mi juĝ'as ĝust'e laŭ vi'a vizaĝ'o, ankaŭ vi ŝajn'as est'i afabl'a hund'o.
— Mi pet'as pardon'o'n, sed mi ne est'as hund'o !
— Do kio vi est'as ?
— Mi est'as marionet'o.
— Kaj ĉu vi serv'as kiel hund'o'gard'o ?
— Bedaŭr'ind'e : pro pun'o !
— Se tiel, mi propon'as al vi la sam'a'n pakt'o'n, kiu'n al la for'pas'int'a Melampo : kaj vi est'os kontent'a.
— Kaj ĉi tiu pakt'o est'us ?
— Kiel pli fru'e, unu'foj'e en la semajn'o ni ven'os vizit'i ĉi tiu'n kok'ej'o'n kaj for'port'os po ok kok'in'o'j'n. El ĉi ok ni manĝ'os sep kaj unu ni don'os al vi, kun la kondiĉ'o, kompren'ebl'e, ke vi ŝajn'ig'os dorm'i, kaj neniam vi ek'hav'os em'o'n boj'i, kaj vek'i la kamp'ar'an'o'n.
— Ĉu Melampo far'is tiel sam'e ? — demand'is Pinokjo.
— Jes, tiel kaj ni ĉiam bon'e konkord'is. Dorm'u do trankvil'e, kaj est'u cert'a, ke antaŭ ol for'ir'i, ni las'os al vi ĉe la dom'et'o bel'e sen'plum'ig'it'a'n kok'in'o'n por la morgaŭ'a maten'manĝ'o. Ĉu ni bon'e kompren'is unu la ali'a'n ?
— Mi pov'us dir'i : eĉ tro ! — respond'is Pinokjo, kaj balanc'is la kap'o'n iel minac'e, kvazaŭ li vol'us dir'i : ” Baldaŭ ni re'parol'os pri tio ! ” Kiam la kvar foin'o'j kred'is est'i sekur'a'j en si'a far'o, ili ir'is sen'hezit'e al la kok'ej'o tre proksim'a al la hund'ej'o ; kaj ung'e - dent'e ili mal'ferm'is la lign'a'n pord'et'o'n, kiu bar'is la en'ir'o'n, kaj en'glit'is unu post ali'a.
Sed ili ankoraŭ ne fin'is en'paŝ'i, kiam ili aŭd'is ferm'iĝ'i kun bru'eg'o la pord'o'n.
Est'is Pinokjo, kiu ĝi'n ferm'is, kaj kiu ne kontent'iĝ'is per tio, ke li ferm'is ĝi'n, sed por pli grand'a sekur'ec'o li met'is antaŭ ĝi'n ŝton'o'n kiel apog'il'o'n.
Kaj post'e li komenc'is boj'i, kaj boj'is kiel ver'a hund'o :
vam- vam- vam- vam.
Je tiu boj'ad'o la kamp'ar'an'o el'salt'is el la lit'o, pren'is paf'il'o'n, kaj el'met'int'e la kap'o'n tra la fenestr'o demand'is :
— Kio nov'a ?
— Al'ven'is la ŝtel'ist'o'j ! — respond'is Pinokjo.
— Kie ili est'as ?
— En la kok'ej'o.
— Tuj mi el'ir'os.
Kaj fakt'e, post palpebr'um'o la kamp'ar'an'o est'is ekster'e : li kur'is rekt'e en la kok'ej'o'n, kapt'is kaj en'sak'ig'is la kvar foin'o'j'n, kaj dir'is al ili tre kontent'e :
— Fin'e tamen vi fal'is en mi'a'j'n man'o'j'n ! Mi pov'us vi'n pun'i, sed mi ne est'as tiel kruel'a ! Mi kontent'iĝ'os per tio, ke morgaŭ mi port'os vi'n al la gast'ej'estr'o de la proksim'a vilaĝ'o, kiu sen'fel'ig'os kaj frit'os vi'n kiel bon'gust'a'j'n lepor'o'j'n. Tio est'as honor'o, kiu'n vi ne merit'as, sed la grand'anim'a'j hom'o'j, kiel mi, ne atent'as tia'j'n bagatel'o'j'n !
Post'e li ir'is al Pinokjo, kares'is li'n kaj demand'is inter'ali'e :
— Kiel vi sukces'is mal'kovr'i la komplot'o'n de ĉi kvar ŝtel'ist'et'o'j ? Ĉef'e, ke mi'a Melampo, mi'a fidel'a Melampo neniam rimark'is i'o'n !
Tiam la marionet'o pov'us rakont'i tio'n, kio'n li sci'is : do li pov'us rakont'i la hont'ind'a'n pakt'o'n inter la hund'o kaj la foin'o'j, sed li ek'memor'is, ke la hund'o est'as mort'int'a, kaj li subit'e pens'is en si :
— Por kio util'as akuz'i mort'int'o'j'n ? La mort'int'o'j est'as mort'int'a'j, kaj la plej bon'a afer'o, kiu'n oni pov'as far'i, est'as : las'i ili'n en pac'o !
— Ĉu vi dorm'is aŭ mal'dorm'is, kiam la foin'o'j ven'is al la kort'o ? — demand'is plu la kamp'ar'an'o.
— Mi dorm'is, — konfes'is Pinokjo, — sed la foin'o'j vek'is mi'n per si'a'j babil'aĉ'o'j, kaj unu eĉ ven'is al mi al la hund'ej'o por dir'i : ” Se vi promes'as ne boj'i, kaj ne vek'i la mastr'o'n, ni donac'os al vi bel'a'n kok'in'et'o'n sen'plum'ig'it'a'n ! ” Ĉu vi kompren'as ? Ili aŭdac'is far'i al mi tia'n propon'o'n ! Ĉar oni dev'as sci'i, ke mi est'as marionet'o, kiu ebl'e hav'as ĉiu'j'n mank'o'j'n de ĉi tiu mond'o : sed mi ne manĝ'as ĉe la sam'a tabl'o kun tiel mal'honest'a'j hom'o'j, kaj mi ne mantel'as ili'a'j'n fi'ag'o'j'n !
— Brav'a knab'o ! — laŭd'is li'n la kamp'ar'an'o, frap'ant'e al li la ŝultr'o'n. — Ĉi tiu'j trajt'o'j de vi'a karakter'o don'os al vi mult'a'n honor'o'n. Kaj por pruv'i al vi mi'a'n grand'a'n kontent'o'n, ek'de nun vi est'as liber'a, vi pov'as re'ir'i al vi'a hejm'o !
Kaj li de'pren'is la hund'o'kol'um'o'n.
23 Pinokjo pri'plor'as la mort'o'n de la bel'a Blu'har'a Knab'in'o : post'e li trov'as kolomb'o'n, kiu port'as li'n al la mar'bord'o, kaj tie li ĵet'as si'n en la mar'o'n por help'i al si'a pa'ĉj'o Ĝepeto
Apenaŭ Pinokjo ne plu sent'is la pez'o'n de la mal'mol'a, humil'ig'a ring'o ĉirkaŭ la kol'o, li ĵet'is si'n kur'e tra kamp'o'j kaj arb'ar'o'j, kaj eĉ moment'et'o'n ne halt'is, ĝis li al'ven'is al la ĉef'voj'o, kiu re'konduk'os li'n al la dom'et'o de la Fe'in'o.
Kiam li ating'is la ĉef'voj'o'n, li turn'is si'n por rigard'i mal'supr'e'n al la sub'e etend'iĝ'ant'a eben'aĵ'o, kaj nud'okul'e li bon'e disting'is la arb'ar'o'n, kie mal'feliĉ'e li renkont'iĝ'is kun la Vulp'o kaj la Kat'o : li vid'is lev'iĝ'i inter ali'a'j arb'o'j la supr'o'n de tiu Grand'a Kverk'o, sur kiu li est'is pendol'e pend'um'it'a je la kol'o : kaj li rigard'is ĉi tie'n, li rigard'is tie'n, sed li ne sukces'is ek'vid'i la dom'et'o'n de la bel'a Blu'har'a Knab'in'o.
Tiam li ek'hav'is i'a'n mal'ĝoj'a'n antaŭ'sent'o'n, kaj ek'kur'is per ĉiu'j fort'o'j, kiu'j rest'is en li'a'j gamb'o'j, kaj post kelk'a'j minut'o'j li trov'iĝ'is sur la kamp'o, kie iam la Blank'a Dom'et'o trov'iĝ'is. Sed ĝi ne plu trov'iĝ'is. Star'is anstataŭ'e mal'grand'a marmor'a ŝton'o, sur kiu oni pov'is leg'i per majuskl'o'j la sekv'a'j'n dolor'a'j'n vort'o'j'n :
Ĉ I T I E R I P O Z A S L A B L U H A R A K N A B I N O, K I U M O R T I S P R O D O L O R O Ĉ A R F O R L A S I S Ŝ I N L A F R A T E T O P I N O K J O.
Mi las'as al vi imag'i, kio'n sent'is la marionet'o, kiam li pen'e el'silab'um'is tiu'j'n vort'o'j'n. Li fal'is kun vizaĝ'o sur la ter'o'n kaj kovr'is tiu'n funebr'a'n marmor'o'n per mil kis'o'j, erupci'ant'e en singult'a'n plor'o'n. Li plor'is la tut'a'n nokt'o'n, la sekv'a'n maten'o'n, la tut'a'n tag'o'n, ĉiam plu kaj plu li plor'is, kvankam el la okul'o'j jam for'flu'is ĉiu'j larm'o'j : li'a'j kri'o'j kaj lament'o'j est'is tiel kor'ŝir'a'j kaj dolor'a'j, ke la ĉirkaŭ'a'j mont'et'o'j respond'is al li per eĥ'o.
Kaj plor'ant'e li ripet'ad'is :
— Ho, Fe'in'o mi'a, kial vi mort'is ? Kial ne mort'is mi anstataŭ vi, mi, kiu est'as tiel mal'bon'a, dum vi est'is tiel bon'eg'a ? Kaj kie est'as mi'a pa'ĉj'o ? Ho, Fe'in'et'o mi'a, dir'u, kie mi trov'os li'n, ĉar mi vol'as rest'i ĉiam kun li kaj neniam, neniam for'las'i li'n ! Ho, Fe'in'o mi'a, dir'u, ne est'as ver'o, ke vi mort'is !... Se vi ver'e am'as mi'n... se vi am'as vi'a'n frat'et'o'n, re'viv'iĝ'u... re'ven'u viv'a, kiel antaŭ'e !... Ĉu ne est'as mal'bon'e al vi, vid'i mi'n sol'a kaj for'las'it'a de ĉiu'j ?... Se al'ven'os la murd'ist'o'j, ili de'nov'e pend'ig'os mi'n sur branĉ'o de arb'o... kaj tiam mi mort'os por ĉiam. Kio'n vi vol'as, ke mi far'u, sol'a en ĉi tiu mond'o ? Nun, kiam mi perd'is vi'n kaj mi'a'n pa'ĉj'o'n, kiu don'os manĝ'o'n al mi ? Kie mi dorm'os nokt'e ? Kiu pret'ig'os al mi la nov'a'n jak'et'o'n ? Ho, est'us pli bon'e, cent'obl'e pli bon'e, se ankaŭ mi mort'us !
Jes, mi vol'as mort'i !... Ĉiĥ ! Ĉiĥ ! Ĉiĥ !
Kaj dum li tiel sen'esper'ad'is, li vol'is ŝir'i la har'o'j'n : sed li ne pov'is en'ig'i la fingr'o'j'n, ĉar li'a'j har'o'j est'is far'it'a'j el lign'o.
Inter'temp'e preter'flug'is supr'e grand'a kolomb'o, kiu halt'is kun dis'etend'it'a'j flug'il'o'j, kaj el grand'a alt'ec'o mal'supr'e'n'kri'is al li :
— Dir'u knab'et'o, kio'n vi far'as tie mal'supr'e ?
— Ĉu vi ne vid'as ? Mi plor'as ! — dir'is Pinokjo, kaj lev'is la kap'o'n al tiu voĉ'o, kaj viŝ'is la okul'o'j'n per la manik'o de si'a jak'et'o.
— Dir'u al mi, — al'don'is ankoraŭ la Kolomb'o, — ĉu vi ne kon'as hazard'e marionet'o'n inter vi'a'j kamarad'o'j, pup'o'n, kiu nom'iĝ'as Pinokjo ?
— Pinokjo ?... Ĉu vi dir'is Pinokjo ? — ripet'is la marionet'o, kaj salt'e star'iĝ'is. — Pinokjo est'as mi !
Je tiu respond'o la Kolomb'o rapid'e mal'lev'iĝ'is, kaj met'is si'n sur la ter'o'n. Li est'is pli grand'a ol meleagr'o.
— Ĉu vi ebl'e kon'as ankaŭ Ĝepeton ? — li demand'is la marionet'o'n.
— Ĉu mi li'n kon'as ? ! Li est'as mi'a mal'feliĉ'a pa'ĉj'o ! Ĉu li ebl'e parol'is pri mi ? Ĉu vi konduk'os mi'n al li ? Ĉu li ankoraŭ viv'as ? Respond'u al mi, mi pet'eg'as vi'n, ĉu li viv'as ?
— Antaŭ tri tag'o'j mi las'is li'n sur la mar'bord'o.
— Kio'n li far'is ?
— Li ĝust'e far'is al si ŝip'et'o'n por tra'vetur'i la Ocean'o'n.
Tiu kompat'ind'a hom'o jam pli ol kvar monat'o'j'n vetur'ad'as ĉirkaŭ la ter'o kaj serĉ'as vi'n : kaj ĉar li ne pov'is trov'i vi'n, nun li met'is al si en la kap'o'n, ke li serĉ'os vi'n en la mal'proksim'a'j land'o'j de la nov'a mond'o.
— Kiel mal'proksim'e est'as la mar'bord'o de ĉi tie ? — demand'is Pinokjo kun zorg'o'plen'a mal'trankvil'o.
— Pli ol mil kilo'metr'o'j'n.
— Mil kilo'metr'o'j'n ? Ho, Kolomb'o mi'a, kiel bon'e est'us hav'i vi'a'j'n flug'il'o'j'n !
— Se vi vol'as ven'i, mi vi'n al'port'os.
— Kiel ?
— Rajd'e sur mi'a dors'o. Ĉu vi tre pez'as ?
— Pez'as ? Mi tut'e ne !... Mi est'as mal'pez'a, kiel foli'o.
Kaj tiam sen'hezit'e Pinokjo salt'is sur la dors'o'n de la Kolomb'o, met'is unu gamb'o'n unu'flank'e'n, la ali'a'n ali'flank'e'n kaj kri'is kontent'eg'e : ” Galop'u, galop'u, ĉeval'et'o, ĉar mi urĝ'as al'ven'i rapid'e !... ” La Kolomb'o lev'is si'n, kaj en kelk'a'j minut'o'j li flug'is tiel alt'e'n, ke preskaŭ li tuŝ'is la nub'o'j'n. Kiam li lev'iĝ'is al tia alt'ec'o, la marionet'o sci'vol'e turn'is si'n por rigard'i mal'supr'e'n : kaj li'n kapt'is tia terur'o kaj tia kap'turn'iĝ'o, ke por evit'i la danĝer'o'n fal'i el tia alt'o, per la brak'o'j prem'e - streĉ'e li ĉirkaŭ'pren'is la kol'o'n de si'a plum'hav'a rajd'best'o.
Ili flug'is la tut'a'n tag'o'n. Ĉe vesper'iĝ'o la Kolomb'o dir'is :
— Mi hav'as grand'a'n soif'o'n !
— Kaj mi grand'a'n mal'sat'o'n ! — al'don'is Pinokjo.
— Ni halt'u por kelk'a'j minut'o'j ĉe tiu kolomb'ej'o ; post'e ni daŭr'ig'os la vojaĝ'o'n por est'i morgaŭ maten'e ĉe sun'lev'iĝ'o sur la mar'bord'o.
Ili en'ir'is mal'plen'a'n kolomb'ej'o'n, kie est'is nur pelv'et'o plen'a de akv'o kaj korb'o kun vici'a'j grajn'o'j. La marionet'o dum si'a tut'a viv'o ne ŝat'is vici'aĵ'o'j'n : laŭ li ili naŭz'as, renvers'as al li la stomak'o'n : sed tiu'n vesper'o'n li manĝ'is da ili ĝis stomak'o'krev'o, kaj kiam li jam preskaŭ fin'is, li turn'is si'n al la Kolomb'o kaj dir'is :
— Neniam mi antaŭ'e pens'us, ke la vici'a'j grajn'o'j est'as tiel bon'a'j !
— Neces'as konvink'iĝ'i, knab'o mi'a, — respond'is la Kolomb'o, — ĉar kiam la mal'sat'o ver'e postul'as, kaj neni'o ali'a trov'iĝ'as por manĝ'i, ankaŭ la vici'o'j far'iĝ'as bon'gust'eg'a'j ! La mal'sat'o ne hav'as kapric'o'j'n, nek frand'em'o'n !
Ili far'is rapid'e ankoraŭ mal'grand'a'n inter'manĝ'o'n kaj ripoz'o'n dum la vojaĝ'o, kaj ek plu'e'n ! La sekv'a'n maten'o'n ili al'ven'is al la mar'bord'o.
La Kolomb'o sur'ter'ig'is Pinokjon, kaj ĉar li tut'e ne vol'is, ke Pinokjo ĝen'u li'n per dank'em'o, tuj li re'lev'iĝ'is kaj mal'aper'is.
La bord'o est'is plen'a de hom'o'j, kiu'j kri'ad'is kaj gest'ad'is rigard'ant'e al la mar'o.
— Kio okaz'is ? — demand'is Pinokjo al mal'jun'ul'in'o.
— Okaz'is tio, ke mal'feliĉ'a patr'o, kiu perd'is la fil'o'n, vol'is en'ŝip'iĝ'i por re'trov'i li'n sur la ali'a flank'o de la mar'o ;
sed la mar'o hodiaŭ est'as tre malic'a, kaj minac'as glut'i la ŝip'et'o'n...
— Kie est'as la ŝip'et'o ?
— Jen tie, kie'n montr'as mi'a fingr'o, — respond'is la mal'jun'ul'in'o, montr'ant'e ŝip'et'o'n, kiu aspekt'is nuks'o'ŝel'o kun et'a hom'et'o en ĝi.
Pinokjo streĉ'is la okul'o'j'n al tiu punkt'o, zorg'e observ'is ĝi'n, kaj el'ig'is akr'a'n ve'o'n kri'ant'e :
— Li est'as mi'a pa'ĉj'o ! Li est'as mi'a pa'ĉj'o !
Dum'e la ŝip'et'o, ĵet'at'a de furioz'a'j ond'o'j, jen mal'aper'is inter la ond'eg'o'j, jen re'aper'is ŝveb'ant'e super ili.
Kaj Pinokjo star'iĝ'is sur rok'o'pint'o, kaj daŭr'e vok'ad'is si'a'n pa'ĉj'o'n per li'a nom'o, kaj don'is al li mult'a'j'n sign'o'j'n per la man'o'j kaj si'a naz'o'tuk'et'o, eĉ per la beret'o, kiu'n li hav'is sur la kap'o.
Kaj tiel ŝajn'is, ke Ĝepeto — kvankam li est'is tre mal'proksim'e de la mar'bord'o — re'kon'is si'a'n fil'o'n, ĉar ankaŭ li lev'is si'a'n beret'o'n, kaj salut'is li'n, kaj per'e de gest'o'j li kompren'ig'is al li, ke volont'e li re'turn'iĝ'us, sed la mar'o est'is tiel grand'a, ke ĝi mal'help'is al li rem'i kaj proksim'iĝ'i al la ter'o.
Kaj tiam abrupt'e terur'a ond'eg'o lev'iĝ'is, kaj la ŝip'et'o mal'aper'is. Oni atend'is, ke ĝi re'lev'iĝ'u, sed ĝi ne plu vid'iĝ'is.
— Mal'feliĉ'a hom'o ! — dir'is tiam la fiŝ'ist'o'j, kaj murmur'ant'e preĝ'o'n du'on'laŭt'e, ek'ir'is por re'ir'i al si'a'j hejm'o'j.
Kaj tiam ili ek'aŭd'is sen'esper'a'n kri'o'n, kaj turn'int'e si'n ili ek'vid'is knab'et'o'n, kiu ĵet'is si'n de rok'o'pint'o en la mar'o'n kri'ant'e :
— Mi vol'as sav'i mi'a'n pa'ĉj'o'n !
Pinokjo est'is tut'e el lign'o, do li flos'is facil'e, kaj naĝ'is kiel fiŝ'o. Jen li vid'iĝ'is mal'aper'i sub'akv'e pro la impet'a'j sku'flu'o'j, jen re'aper'i el'sub'e kun unu gamb'o aŭ brak'o, en grand'eg'a distanc'o de la ter'o. Fin'e li perd'iĝ'is el la vid'o, kaj oni li'n ne plu vid'is.
— Mal'feliĉ'a knab'o ! — dir'is tiam la fiŝ'ist'o'j, kiu'j ar'iĝ'is sur la bord'o, kaj murmur'ant'e preĝ'o'n du'on'laŭt'e, ili dis'ir'is al si'a'j dom'o'j.
24 Pinokjo ven'as al la insul'o de la Labor'em'a'j Abel'o'j, kaj re'trov'as la Fe'in'o'n
Pinokjo, kiu'n entuziasm'ig'is la esper'o, al'ven'i ĝust'a'temp'e por help'i al si'a mal'feliĉ'a pa'ĉj'o, naĝ'is dum la tut'a nokt'o.
Kiel terur'a est'is tiu nokt'o ! Torent'e pluv'is, hajl'is, tim'ig'e tondr'is kaj tiom fulm'is, ke tio ŝajn'is sun'hel'a tag'o.
Ĉe maten'iĝ'o li ek'vid'is long'a'n ter'lang'o'n proksim'e antaŭ si. Tio est'is insul'o mez'e de la mar'o.
Li streĉ'is ĉiu'j'n si'a'j'n fort'o'j'n por ating'i la bord'o'n, sed van'e. La ond'o'j re'kur'ad'is kaj kun'puŝ'iĝ'is, ĵet'ad'is li'n inter si, kvazaŭ li est'us branĉ'et'o aŭ pajl'er'o. Fin'e por li'a bon'ŝanc'o ven'is tiel potenc'a kaj impet'a ond'o, ke ĝi ĵet'is li'n facil'e sur la sabl'o'n de la strand'o.
La bat'o est'is tiel fort'a, ke krak'is ĉiu'j li'a'j rip'o'j kaj artik'o'j : sed li konsol'is si'n dir'ant'e :
— Ankaŭ ĉi- foj'e propr'a'dir'e mi bon'ŝanc'e sav'iĝ'is !
Inter'temp'e la ĉiel'o iom post iom seren'iĝ'is ; la sun'o aper'is en si'a tut'a bril'o, kaj la mar'o far'iĝ'is kviet'eg'a kaj glat'a kiel ole'o.
Tiam la marionet'o stern'is si'a'j'n vest'o'j'n en la sun'o por sek'ig'i ili'n kaj rigard'ad'is tie'n - re'e'n, ĉu li pov'us rimark'i sur tiu sen'fin'a akv'o'plat'o i'a'n mal'grand'a'n bark'et'o'n kun hom'et'o en ĝi. Sed post kiam li sufiĉ'e rigard'ad'is, li vid'is antaŭ si neni'o'n ali'a'n ol ĉiel'o'n, mar'o'n kaj kelk'a'j'n vel'o'j'n de ŝip'o'j, sed tiel mal'proksim'e, ke ili ŝajn'is muŝ'o'j.
— Se mi almenaŭ sci'us, kiel ĉi tiu insul'o nom'iĝ'as, — suspir'is Pinokjo. — Se mi sci'us, ĉu sur ĝi loĝ'as honest'ul'o'j, mi vol'as dir'i hom'o'j, kiu'j ne kutim'as pend'ig'i ge'knab'o'j'n sur arb'o'branĉ'o'j ; sed kiu'n mi pov'as demand'i ? Kiu'n, se mi vid'as neniu'n ?
Ĉi tiu pens'o, est'i sol'a, sol'eg'a mez'e de tiu grand'a land'o ne'loĝ'at'a tiel mal'ĝoj'ig'is li'n, ke li jam preskaŭ ek'plor'is, kiam ne'atend'it'e li ek'vid'is naĝ'i bord'o'proksim'e grand'a'n fiŝ'o'n, kiu ir'is trankvil'e laŭ si'a'j far'end'o'j, kun kap'o ŝov'it'a el la akv'o.
Ne sci'ant'e, per kiu nom'o al'parol'i li'n, la marionet'o laŭt'e al'kri'is por rimark'ig'i si'n :
— He vi, sinjor'o fiŝ'o, ĉu vi permes'as al mi dir'i vort'o'n ?
— Eĉ du, — respond'is la fiŝ'o, kiu est'is tiel ĝentil'a delfen'o, da kia'j trov'iĝ'as tre mal'mult'e en la mar'o'j de la mond'o.
— Ĉu vi bon'vol'us dir'i al mi, ĉu trov'iĝ'as lok'o sur ĉi tiu insul'o, kie oni pov'us manĝ'i sen la danĝer'o, est'i manĝ'at'a ?
— Mi cert'as pri tio, — respond'is la Delfen'o. — Eĉ proksim'e vi trov'os unu tia'n.
— Laŭ kiu voj'o oni ating'as ĝi'n ?
— Elekt'u tiu'n voj'et'o'n mal'dekstr'e, kaj ir'u ĉiam post la naz'o. Vi ne mis'ir'os.
— Dir'u al mi ankaŭ i'o'n ali'a'n. Vi promen'as tag'e - nokt'e tra la mar'o, ĉu vi ne renkont'iĝ'is eventual'e kun ŝip'et'o kun mi'a pa'ĉj'o en ĝi ?
— Kiu est'as vi'a pa'ĉj'o ?
— Li est'as la plej bon'a pa'ĉj'o en la mond'o, kiel mi est'as la plej mal'bon'a fil'o, kiu pov'as nur ekzist'i.
— Pro la ĉi- nokt'a tempest'o, — respond'is la Delfen'o, — la ŝip'et'o cert'e sub'akv'iĝ'is.
— Kaj mi'a pa'ĉj'o ?
— Ver'ŝajn'e ĉi- hor'e glut'is li'n la terur'a Ŝark'o, kiu ven'is antaŭ kelk'a'j tag'o'j al ni'a'j akv'o'j por amas'e buĉ'i kaj eksterm'i.
— Ĉu est'as tre grand'a tiu Ŝark'o ? — demand'is Pinokjo, kiu jam komenc'is trem'i pro la tim'o.
— Jes ja, grand'a !... — respond'is la Delfen'o. — Por ke vi hav'u ide'o'n pri tio, mi dir'as al vi, ke li est'as pli grand'a ol kvin'etaĝ'a dom'eg'o, kaj hav'as tiel larĝ'a'n kaj profund'a'n buŝ'eg'o'n, ke tra ĝi oportun'e en'ir'us tut'a vagon'ar'o kun'e kun la lokomotiv'o.
— Sankt'a Di- patr'in'o ! — kri'is terur'it'e la marionet'o. Li vest'is si'n hast'e - rapid'e, kaj turn'is si'n al la Delfen'o dir'ant'e : — Ĝis re'vid'o, sinjor'o Fiŝ'o : pardon'u al mi la ĝen'o'n kaj kor'a'n dank'o'n por vi'a komplez'o.
Dir'int'e tio'n, li rapid'e paŝ'is sur la voj'et'o'n, kaj komenc'is marŝ'i tiel vigl'e, ke tio ŝajn'is kur'ad'o. Kaj je la plej mal'grand'a'j bru'o'j, kiu'j'n li aŭd'is, li tuj re'turn'is si'n por vid'i, ĉu ne sekv'as li'n tiu terur'a Ŝark'o, grand'a kiel kvin'etaĝ'a dom'o, kaj kiu hav'as tut'a'n vagon'ar'o'n en la buŝ'o.
Post du'on'hor'o da marŝ'o li ven'is al vilaĝ'et'o, nom'at'a Vilaĝ'o de la Labor'em'a'j Abel'o'j. La strat'o'j svarm'is de pas'ant'o'j, kiu'j kur'is tie'n- re'e'n laŭ si'a'j afer'o'j : ĉiu'j labor'is, ĉiu'j hav'is far'end'o'n. Ne trov'iĝ'is eĉ unu neni'far'ul'o aŭ vagabond'o, eĉ ne per lamp'o oni trov'us tia'n.
— Mi kompren'as, — dir'is tuj tiu sen'taŭg'a Pinokjo, — ĉi tiu vilaĝ'o ne est'as far'it'a por mi ! Mi ne nask'iĝ'is por labor'i !
Dum'e mal'sat'o turment'is li'n, ĉar pas'is du'dek kvar hor'o'j, dum li manĝ'is neni'o'n, eĉ ne plad'et'o'n da vici'a'j grajn'o'j.
Kio'n far'i ?
Al li rest'is nur du ebl'o'j por ĉes'ig'i la mal'sat'o'n : aŭ pet'i iom da labor'o, aŭ almoz'e pet'i mon'er'o'n aŭ pec'o'n da pan'o.
Almoz'pet'i li hont'is : ĉar li'a pa'ĉj'o ĉiam predik'is al li, ke almoz'o'n rajt'as pet'i nur mal'jun'ul'o'j kaj mal'san'ul'o'j.
La ver'a'j mal'riĉ'ul'o'j en ĉi tiu mond'o, kiu'j merit'as help'o'n kaj kompat'o'n, est'as tiu'j, kiu'j pro aĝ'o aŭ mal'san'o ne pov'as akir'i pan'o'n per labor'o de si'a'j propr'a'j man'o'j. Ĉiu'j ali'a'j dev'as labor'i : kaj se ili ne labor'as kaj sufer'as pro mal'sat'o, des pli mal'bon'e al ili.
Dum'e preter'pas'is hom'o, ŝvit'eg'ant'a kaj spir'eg'ant'a, kiu sol'a tir'is pen'eg'e du ĉar'o'j'n, plen'a'j'n de karb'o.
Pinokjo juĝ'is li'n bon'a hom'o laŭ la vizaĝ'o, kaj paŝ'is al li kun mal'lev'it'a'j okul'o'j pro la hont'o, kaj pet'is du'on'laŭt'e :
— Ĉu vi bon'vol'us don'i al mi unu groŝ'o'n, ĉar mi sent'as, ke mi mort'os pro mal'sat'o ?
— Ne nur unu, sed kvar mi don'os al vi, — respond'is la karb'ist'o, — se vi help'os al mi tir'i ĉi tiu'j'n du karb'o'ĉar'o'j'n ĝis mi'a dom'o.
— Mi mir'as ! — respond'is la marionet'o preskaŭ ofend'it'e. — Mi ne serv'as laŭ vi'a kutim'o, kiel azen'o : mi neniam tir'is ĉar'o'n !
— Bon'e al vi ! — respond'is la karb'ist'o. — Do, fil'et'o mi'a, se vi ver'e sent'as, ke vi mort'as pro mal'sat'o, manĝ'u du gras'a'j'n pec'o'j'n da vi'a fier'o kaj atent'u ne hav'i mis'digest'o'n.
Post kelk'a'j minut'o'j preter'pas'is mason'ist'o, kiu port'is sur la ŝultr'o'j korb'o'n plen'a'n de kalk'o.
— Sinjor'o, ĉu vi bon'vol'us don'i mon'er'o'n al mal'feliĉ'a knab'o, kiu mort'e mal'sat'as ?
— Volont'e ; ven'u kun mi, port'u kalk'o'n, — respond'is la mason'ist'o, — kaj anstataŭ unu mi don'os al vi kvin mon'er'o'j'n.
— Sed la kalk'o est'as pez'a, — respond'is Pinokjo, — kaj mi ne vol'as pen'e ŝvit'i.
— Se vi ne vol'as pen'e ŝvit'i, tiam amuz'u vi'n per la mal'sat'o, knab'et'o, kaj ĉio'n bon'a'n !
Dum du'on'hor'o pas'is plu'a'j du'dek hom'o'j, kaj Pinokjo pet'is ĉiu'j'n pri almoz'o, sed ili sen'escept'e respond'is al li :
— Ĉu vi ne hont'as ? Anstataŭ star'i kiel gap'ul'o sur'strat'e, ir'u prefer'e serĉ'i al vi iom da labor'o, kaj lern'u per'labor'i vi'a'n pan'o'n !
Fin'fin'e preter'pas'is bon'em'a vir'in'o, kiu port'is du kruĉ'o'j'n da akv'o.
— Ĉu vi permes'as al mi, bon'a sinjor'in'o, ke mi trink'u glut'o'n da akv'o el vi'a kruĉ'o ? — demand'is Pinokjo, kiu preskaŭ brul'is pro soif'o.
— Trink'u, trink'u, knab'et'o ! — dir'is la vir'in'o, kaj de'met'is la du kruĉ'o'j'n sur la ter'o'n.
Kiam Pinokjo trink'is, kiel spong'o, murmur'is du'on'laŭt'e, viŝ'ant'e al si la buŝ'o'n :
— La soif'o'n mi kviet'ig'is ! Se mi nur pov'us tiel kviet'ig'i la mal'sat'o'n !
Kiam la bon'a vir'in'o aŭd'is tiu'j'n vort'o'j'n, ŝi tuj rimark'is :
— Se vi help'os al mi hejm'e'n'port'i unu el ĉi du kruĉ'o'j, mi don'os al vi bel'a'n pec'o'n da pan'o.
Pinokjo rigard'is la kruĉ'o'n, kaj dir'is nek jes, nek ne.
— Kaj al la pan'o mi krom'don'os al vi flor'brasik'o'n, prepar'it'a'n en ole'o kaj vinagr'o, — al'don'is la bon'anim'a vir'in'o.
Pinokjo ĵet'is ali'a'n rigard'o'n al la kruĉ'o, kaj respond'is nek jes, nek ne.
— Kaj post la flor'brasik'o mi don'os al vi fajn'a'n konfit'aĵ'o'n plen'a'n de rosolio.
Al la tent'o de ĉi last'a frand'aĵ'o Pinokjo ne pov'is kontraŭ'star'i, kaj decid'em'e li dir'is :
— En ord'o ! Mi hejm'e'n'port'os al vi la kruĉ'o'n.
La kruĉ'o est'is tre pez'a, kaj ĉar li'a'j man'o'j ne est'is sufiĉ'e fort'a'j, li met'is ĝi'n sur la kap'o'n.
Al'ven'int'e hejm'e'n, la bon'a vir'in'o sid'ig'is Pinokjon al tabl'et'o garn'it'a por manĝ'o, kaj met'is pan'o'n, prepar'it'a'n flor'brasik'o'n kaj konfit'aĵ'o'n antaŭ li'n.
Pinokjo ne manĝ'is, sed glut'eg'is. Li'a stomak'o ŝajn'is loĝ'ej'o, for'las'it'a kaj ne'loĝ'at'a de kvin monat'o'j.
Post kiam li kviet'ig'is la furioz'a'j'n mord'o'j'n de la mal'sat'o, Pinokjo lev'is la kap'o'n por dank'i si'a'n bon'far'int'o'n ;
sed li ankoraŭ ne fin'is observ'i ŝi'a'n vizaĝ'o'n, kiam li el'las'is long'a'n ho- o- o- o pro la mir'o, kaj rest'is rav'it'a kun vast'e mal'ferm'it'a'j okul'o'j, fork'o pend'ant'a en la aer'o kaj buŝ'o plen'a de pan'o kaj flor'brasik'o.
— Kial vi tiel mir'as ? — demand'is rid'et'ant'e la bon'a sinjor'in'o.
— Est'as tiel... — respond'is Pinokjo balbut'ant'e, — est'as tiel... ke vi simil'as... vi memor'ig'as, jes, jes, jes, la sam'a voĉ'o... ankaŭ vi hav'as blu'a'j'n har'o'j'n... kiel ŝi !...
Ho, Fe'in'o mi'a !... Ho, Fe'in'et'o mi'a !... Dir'u al mi, dir'u, ke est'as vi, ver'e vi !... Ne las'u mi'n plu plor'i ! Se vi sci'us !...
Mi tiel mi plor'is, mi tiel turment'iĝ'is !
Dir'ant'e tio'n, Pinokjo ek'larm'is torent'e, ĵet'is si'n sur la genu'o'j'n, kaj ĉirkaŭ'brak'is la genu'o'j'n de tiu mister'a vir'in'o.
25 Pinokjo promes'as al la Fe'in'o est'i bon'a kaj lern'i, ĉar ted'as li'n est'i marionet'o kaj vol'as far'iĝ'i brav'a knab'o
Komenc'e la bon'a vir'in'o asert'is, ke ŝi ne est'as la Blu'har'a Fe'in'et'o : sed post'e ŝi vid'is, ke ŝi est'as mal'kovr'it'a, kaj ne vol'is tro long'ig'i la komedi'o'n, kaj fin'e ŝi ig'is si'n re'kon'i, kaj dir'is al Pinokjo :
— Ruz'a marionet'o ! Kiel vi rimark'is, ke tio est'as mi ?
— Pro la grand'a am'o, kiu'n vi montr'is al mi.
— Ĉu vi memor'as ? Vi for'las'is mi'n kiel knab'in'o'n, kaj re'trov'is kiel vir'in'o'n, tiel, ke mi pov'us est'i vi'a patr'in'o.
— Mi tre ŝat'us tio'n, ĉar tiel anstataŭ frat'in'et'o mi nom'os vi'n pa'nj'o. Jam de long'a temp'o mi vol'as hav'i pa'nj'o'n, kiel ĉiu'j ceter'a'j infan'o'j !... Sed kiel okaz'is, ke vi kresk'is tiel rapid'e ?
— Est'as sekret'o.
— Instru'u al mi : iom'et'e ankaŭ mi vol'us kresk'i. Ĉu vi ne vid'as, mi rest'is alt'a kiel hund'o sid'ant'a.
— Sed vi ne pov'as kresk'i, — respond'is la Fe'in'o.
— Kial ?
— Ĉar marionet'o'j neniam kresk'as. Ili nask'iĝ'as marionet'o'j, viv'as kiel marionet'o'j, kaj mort'as kiel marionet'o'j.
— Ba, mi'n ted'as est'i ĉiam marionet'o ! — kri'is Pinokjo mal'kontent'e. — Est'as temp'o, ke ankaŭ mi far'iĝ'u tia hom'o, kiel la ali'a'j.
— Vi far'iĝ'us, se vi merit'us tio'n...
— Ĉu ver'e ? Kaj kio'n mi far'u por merit'i tio'n ?
— Afer'o plej simpl'a : al'kutim'iĝ'u, ke vi est'as bon'a knab'o.
— Ĉu ebl'e mi ne est'as tio ?
— Ne ja ! La bon'a'j knab'o'j est'as obe'em'a'j, kaj vi...
— Mi neniam obe'as.
— La bon'a'j knab'o'j ŝat'as lern'i kaj labor'i, kaj vi...
— Kaj mi neni'farad'as kaj vag'aĉ'as dum la tut'a jar'o.
— La bon'a'j knab'o'j dir'as ĉiam la ver'o'n...
— Kaj mi ĉiam mensog'as.
— La bon'a'j knab'o'j volont'e vizit'as lern'ej'o'n...
— Kaj al mi la lern'ej'o kaŭz'as dolor'o'n. Sed ek'de nun mi vol'as ŝanĝ'i mi'a'n viv'o'n.
— Ĉu vi promes'as tio'n ?
— Mi promes'as. Ankaŭ mi vol'us far'iĝ'i bon'a knab'o, kaj vol'as est'i la konsol'o de mi'a pa'ĉj'o... Kie nun est'as mi'a pa'ĉj'o ?
— Mi ne sci'as.
— Ĉu mi hav'os la feliĉ'o'n, iam re'vid'i kaj brak'um'i li'n ?
— Mi kred'as, ke jes : mi eĉ est'as cert'a pri tio.
Je tiu respond'o est'is tiel grand'a la ĝoj'o de Pinokjo, ke li pren'is la man'o'j'n de la Fe'in'o, kaj komenc'is ili'n kis'i kun tia fervor'o, ke li ŝajn'is est'i ekster si. Post'e li lev'is la vizaĝ'o'n, rigard'is ŝi'n am'em'e kaj demand'is :
— Dir'u al mi, pa'nj'o, do est'as ver'o, ke vi ne mort'is ?
— Ŝajn'as, ke ne, — respond'is la Fe'in'o rid'et'ant'e.
— Se vi sci'us, kiom da dolor'o'j kaj gorĝ'o'prem'o'j mi sent'is, kiam mi leg'is : ” ĉi tie kuŝ'as... ” — Mi sci'as : kaj pro tio mi pardon'is al vi. La sincer'ec'o de vi'a dolor'o pruv'is al mi, ke vi hav'as bon'a'n kor'o'n : kaj de bon'kor'a'j knab'o'j, eĉ se iom bub'a'j kaj mis'kondut'a'j, ĉiam oni pov'as i'o'n esper'i, aŭ oni pov'as ĉiam esper'i, ke ili re'ir'os sur la bon'a'n voj'o'n. Jen pro kio mi ven'is ĝis ĉi tie por serĉ'i vi'n. Mi est'os vi'a patr'in'o.
— Ho, kiel bel'e ! — ek'kri'is Pinokjo salt'ant'e pro ĝoj'o.
— Vi obe'os al mi, kaj ĉiam far'os, kio'n mi dir'as.
— Volont'e, volont'eg'e !
— Ek'de morgaŭ, — al'don'is la Fe'in'o, — vi komenc'os vizit'i la lern'ej'o'n. — Pinokjo tuj far'iĝ'is mal'pli gaj'a.
— Post'e vi elekt'os laŭ vi'a plaĉ'o profesi'o'n, meti'o'n...
Pinokjo iĝ'is serioz'a.
— Kio'n vi murmur'as tra la dent'o'j ? — demand'is la Fe'in'o iom ofend'it'e.
— Mi dir'is... — jelp'is la marionet'o apenaŭ aŭd'ebl'e, — ke vizit'i lern'ej'o'n, ŝajn'as al mi iom mal'fru'e...
— Ne, sinjor'id'o. Ten'u en la kap'o, ke por lern'i kaj instru'iĝ'i neniam mal'fru'as.
— Sed mi vol'as lern'i nek profesi'o'n, nek meti'o'n.
— Kial ?
— Ĉar la labor'o al mi ŝajn'as pen'a.
— Fil'o mi'a, — dir'is la Fe'in'o, — tiu'j, kiu'j tiel parol'as, preskaŭ ĉiam fin'as aŭ en mal'liber'ej'o aŭ en mal'san'ul'ej'o. La hom'o laŭ vi'a opini'o nask'iĝ'as riĉ'a aŭ mal'riĉ'a, li dev'as far'i i'o'n en ĉi tiu mond'o, okup'i si'n, labor'i. Mal'bon'e al tiu'j, kiu'j trans'don'as si'n al neni'farad'o ! La neni'farad'o est'as la plej mal'bel'a mal'san'o, kaj neces'as tuj kurac'i ĝi'n, ek'de infan'aĝ'o : se ne, en plen'kresk'ul'a aĝ'o ĝi'n oni ne pov'as kurac'i.
Ĉi tiu'j vort'o'j tuŝ'is la anim'o'n de Pinokjo, kiu vigl'e lev'is la kap'o'n kaj dir'is al la Fe'in'o :
— Mi lern'os, mi labor'os, mi far'os ĉio'n, kio'n vi ordon'os al mi, ĉar fin'fin'e la marionet'a viv'o ek'ted'is mi'n, kaj mi vol'as far'iĝ'i ver'a knab'o je ajn'a prez'o. Vi promes'is al mi tio'n, ĉu ne ?
— Mi promes'is al vi, nun ĉio de'pend'as de vi.
26 Pinokjo ir'as kun si'a'j kun'lern'ant'o'j al la mar'bord'o por vid'i la terur'a'n Ŝark'o'n
La sekv'a'n tag'o'n Pinokjo ir'is al la element'a lern'ej'o.
Imag'u tiu'j'n knab'o'j'n bub'o'j'n, kiam ili vid'is en'paŝ'i marionet'o'n en la lern'ej'o'n ! Ek'son'is rid'eg'o, kiu ne vol'is ĉes'i. Iu far'is al li i'a'n ŝerc'o'n, du'a ali'a'n ŝerc'o'n : ĉi tiu for'pren'is li'a'n beret'o'n el la man'o, tiu tir'is li'a'n jak'et'o'n de mal'antaŭ'e ; kelk'a'j prov'is pentr'i grand'a'j'n lip'har'o'j'n al li sub la naz'o per ink'o, kaj eĉ est'is knab'o, kiu aŭdac'is lig'i ŝnur'o'j'n sur la pied'o'j kaj man'o'j por dancig'i li'n.
Dum cert'a temp'o Pinokjo montr'is si'n indiferent'a kaj el'turn'iĝ'is ; sed fin'e li sent'is perd'i la pacienc'o'n, kaj turn'is si'n kontraŭ tiu'j, kiu'j plej li'n ĉikan'is, kaj mis'uz'is por si'a'j lud'aĉ'o'j, kaj dir'is al ili kun mal'plaĉ'em'a mien'o :
— Atent'u, knab'o'j : mi ven'is ĉi tie'n ne por est'is vi'a klaŭn'o. Mi respekt'as ali'ul'o'j'n, kaj mi vol'as est'i sam'e respekt'at'a.
— Brav'e, kobold'o ! Vi parol'is kvazaŭ el libr'o ! — kri'is tiu'j bub'o'j, kaj ĵet'ad'is si'n de la rid'eg'o'j : kaj unu el ili, la plej impertinent'a etend'is la man'o'n kun la intenc'o kapt'i la marionet'o'n ĉe la naz'o'pint'o.
Sed mank'is temp'o por tio, ĉar Pinokjo etend'is la gamb'o'n sub la tabl'o, kaj pied'bat'is al li la tibi'o'j'n.
— Oj ! kiel mal'mol'a'j pied'o'j ! — hurl'is la knab'o frot'ant'e la blu'aĵ'o'j'n, kiu'j'n la marionet'o far'is al li.
— Kaj kia'j kubut'o'j !... Pli mal'mol'a'j ol la pied'o'j ! — dir'is iu ali'a, kiu pro si'a'j krud'a'j ŝerc'o'j ricev'is kubut'bat'o'n en la stomak'o'n.
Fakt'o est'as, ke post tiu pied - kaj kubut'bat'o'j Pinokjo tuj akir'is la respekt'o'n kaj simpati'o'n de ĉiu'j knab'o'j de la lern'ej'o : kaj ĉiu'j far'is al li mult'a'j'n komplez'o'j'n, kaj ĉiu'j tut'kor'e am'is li'n.
Kaj ankaŭ la instru'ist'o laŭd'is li'n, ĉar li ĉiam atent'is, est'is diligent'a, saĝ'a, en'paŝ'is unu'a en la lern'ej'o'n kaj star'iĝ'is last'a post la fin'o de la instru'ad'o.
La sol'a mank'o, kiu'n li hav'is, est'is, ke li amik'iĝ'is kun tro mult'a'j kamarad'o'j, inter kiu'j est'is bub'o'j vast'e kon'at'a'j pro si'a ne'grand'a em'o al lern'ad'o kaj mal'em'o est'i eminent'a'j.
La instru'ist'o avert'is li'n ĉiu'tag'e, kaj ankaŭ la bon'a Fe'in'o ne preter'las'is dir'i kaj ripet'i al li oft'e :
— Atent'u, Pinokjo ! Tiu'j vi'a'j kamarad'o'j pli aŭ mal'pli fru'e pren'os al vi la em'o'n al lern'ad'o, kaj ebl'e ven'ig'os al vi grand'a'n mal'feliĉ'o'n.
— Est'as neni'a danĝer'o ! — respond'is la marionet'o lev'ant'e la ŝultr'o'j'n, kaj tuŝ'is la frunt'o'n per la fingr'o, kvazaŭ por dir'i : ” Mi hav'as sufiĉ'a'n saĝ'o'n ĉi- en'e ! ” Okaz'is foj'e, iu'n cert'a'n tag'o'n, dum li ir'is al la lern'ej'o, ke li renkont'iĝ'is kun grup'o de la kutim'a'j kamarad'o'j, kiu'j ir'is al li kaj dir'is :
— Ĉu vi sci'as la grand'a'n nov'aĵ'o'n ?
— Ne.
— Ĉi- tie'n, en la proksim'a'n mar'o'n al'ven'is Ŝark'o, grand'a kiel mont'o.
— Ĉu ver'e ?... ĉu tio est'as la sam'a Ŝark'o, kiu'n oni vid'is, kiam dron'is mi'a mal'feliĉ'a patr'o ?
— Ni ir'as al la bord'o por vid'i ĝi'n. Ĉu ankaŭ vi ven'os kun ni ?
— Mi ne : mi vol'as ir'i en la lern'ej'o'n.
— Kial grav'as al vi la lern'ej'o ? En la lern'ej'o'n ni ir'os morgaŭ. Unu lecion'o'n pli aŭ mal'pli, oni rest'as la sam'a azen'o.
— Kaj kio'n dir'os la instru'ist'o ?
— La instru'ist'o dir'u, kio'n li vol'as. Li'n oni pag'as ĝust'e por tio, ke li grumbl'u la tut'a'n tag'o'n.
— Kaj mi'a pa'nj'o ?
— La pa'nj'o'j neniam i'o'n sci'as, — respond'is tiu'j fripon'et'o'j.
— Ĉu vi sci'as, kio'n mi far'os ? — dir'is Pinokjo. Mi vol'as vid'i la Ŝark'o'n pro cert'a'j kaŭz'o'j person'a'j... sed mi ir'os vid'i li'n post la lern'ej'o.
— Mal'feliĉ'a naiv'ul'et'o ! — respond'is iu el la band'o. — ĉu vi kred'as, ke fiŝ'o tiel grand'a em'as rest'ad'i tie laŭ vi'a plaĉ'o kaj kapric'aĵ'o ? Apenaŭ li ted'iĝ'as, pren'as la direkt'o'n al ali'a lok'o, kaj tiam kiu vid'is li'n, vid'is, kaj kiu ne, tiu ne.
— Kiom da temp'o oni ir'as ĝis la strand'o ? — demand'is la marionet'o.
— En unu hor'o ni al'ir'os kaj re'ven'os.
— Do ek ! Kiu pli rapid'os, pli brav'os ! — kri'is Pinokjo.
Ricev'int'e la signal'o'n por ek'marŝ'o, tiu band'o de bub'o'j — kun libr'o'j kaj kajer'o'j sub'brak'e — ĵet'is si'n kur'i tra la kamp'o'j ; kaj Pinokjo kur'is ĉiam antaŭ la band'o : ŝajn'is, ke anstataŭ pied'o'j li hav'as flug'il'o'j'n.
De temp'o al temp'o li turn'is si'n, mok'is si'a'j'n kamarad'o'j'n post'rest'int'a'j'n kelk'a'n distanc'o'n, kaj kiam li vid'is, ke ili spir'eg'as, ŝvit'eg'as, est'as polv'o'kovr'it'a'j kaj el'pend'eg'as ili'a'j lang'o'j, li rid'is pri ili el la tut'a gorĝ'o.
La mal'feliĉ'ul'o ne sci'is en tiu moment'o, al kia'j terur'aĵ'o'j kaj mis'fortun'o'j li kur'as renkont'e.
27 Grand'a batal'o inter Pinokjo kaj li'a'j kamarad'o'j, unu el kiu'j vund'iĝ'as, pro kio Pinokjon arest'as la ĝendarm'o'j
Kiam Pinokjo ating'is la bord'o'n, li ĵet'is rigard'eg'o'j'n al la mar'o, sed li vid'is neniu'n Ŝark'o'n. La mar'o est'is tut'e glat'a, kiel grand'a spegul'o.
— Kie do est'as la Ŝark'o ? — li demand'is, turn'int'e si'n al si'a'j kamarad'o'j.
— Li cert'e for'ir'is maten'manĝ'i, — respond'is unu el ili rid'ant'e.
— Aŭ li ĵet'is si'n sur lit'o'n por dorm'et'i, — al'don'is iu ali'a, rid'ant'e pli laŭt'e ol iam.
El tiu'j konfuz'a'j respond'o'j kaj aĉ'a'j rid'o'j Pinokjo kompren'is, ke li'a'j kamarad'o'j aĉ'e super'ruz'is li'n, kiam ili kred'ig'is al li i'o'n, kio ne est'is ver'o ; tio li'n mal'agrabl'e tuŝ'is, kaj li dir'is al ili per koler'a voĉ'o :
— Kia'n senc'o'n hav'is dir'i al mi la rakont'et'o'n pri la Ŝark'o ?
— Senc'o'n cert'e tio hav'is !... — respond'is ĥor'e tiu'j aĉ'a'j bub'o'j.
— Kaj tio est'as ?
— Ni vol'is, ke vi preter'ir'u la lern'ej'o'n, kaj ven'u kun ni.
Ĉu vi ne hont'as montr'i vi'n ĉiam tiel diligent'a kaj tiel akurat'a en la instru'hor'o'j ? Ĉu vi ne hont'as tiel mult'e lern'i ?
— Kaj kial grav'as al vi, se mi lern'as ?
— Al ni tio tre grav'as, ĉar pro vi ni far'as mal'bon'a'n impres'o'n al la instru'ist'o...
— Kial ?
— Ĉar la diligent'a'j lern'ant'o'j per si'a'j kapabl'o'j ĉiam hont'ig'as ni'n, kiu'j ne em'as lern'i. Kaj ni ne vol'as hont'i !
Ankaŭ ni hav'as mem'am'o'n !
— Kio'n do mi dev'us far'i por vi'n kontent'ig'i ?
— Ankaŭ vi dev'us ted'iĝ'i de la lern'ej'o, de la lecion'o'j kaj de la instru'ist'o'j, ni'a'j tri grand'a'j mal'amik'o'j.
— Kaj se mi vol'us daŭr'ig'i la lern'ad'o'n ?
— Ni neniam al'parol'os vi'n, kaj ĉe la unu'a okaz'o vi pag'os por tio !
— Vi ver'e preskaŭ rid'ig'as mi'n, — dir'is la marionet'o kun kap'balanc'o.
— Ej, Pinokjo ! — kri'is tiam la plej grand'a el la knab'aĉ'o'j, kaj klin'is si'n al la vizaĝ'o de Pinokjo.
— Ne lud'u al ni la brav'a'n koket'o'n ! Ne lud'u al ni la fanfaron'ul'o'n ! Ĉar se vi ne tim'as ni'n, ni sam'e ne tim'as vi'n ! Memor'u, ke vi est'as sol'a kaj ni sep.
— Sep, kiel la mort'a'j pek'o'j, — dir'is Pinokjo kun grand'a rid'o.
— Ĉu vi aŭd'is ? Li insult'is ni'n ĉiu'j'n ! Li nom'is ni'n sep mort'a'j pek'o'j !
— Pinokjo ! Pet'u pardon'o'n pro la ofend'o... se ne, ve al vi !
— Mis, mis ! — dir'is la marionet'o, montr'ant'e mal'plen'a'n kap'o'n per la fingr'o por mok'i ili'n.
— Pinokjo, tio hav'os mal'bon'a'n fin'o'n !
— Mis, mis !
— Ni kares'os vi'a'n dors'o'n per baston'o !
— Mis, mis !
— Vi hejm'e'n'ir'os kun romp'it'a naz'o !
— Mis, mis !
— Nun mi regal'os vi'n per mis'o ! — kri'is la plej ard'a inter la bub'aĉ'o'j. — Pren'u dum'e ĉi tiu'n donac'et'o'n, ĝi serv'u al vi'a san'o.
Kaj dir'int'e tio'n, li pugn'o'frap'is la kap'o'n de Pinokjo.
Sed okaz'is, kiel oni kutim'as dir'i : al bat'o sekv'as re'bat'o ; Pinokjo, kiel atend'ebl'is, respond'is sam'e per la pugn'o, kaj de moment'o al moment'o la batal'o far'iĝ'is ĝeneral'a.
Pinokjo, kvankam li est'is sol'a, defend'is si'n hero'e. Per si'a'j pied'o'j el plej mal'mol'a lign'o li labor'is tiel fervor'e, ke li pov'is ten'i si'a'j'n mal'amik'o'j'n en konsider'ind'a distanc'o.
Kie'n li'a'j pied'o'j pov'is ating'i kaj tuŝ'i, tie ĉiu'foj'e ili las'is blu'aĵ'o'n por re'memor'o.
Kiam la knab'o'j, koler'a'j, ke ili ne pov'as mezur'i la fort'o'j'n korp'o al korp'o kun la marionet'o, ek'pens'is util'ig'i ali'a'j'n arm'il'o'j'n : ili mal'lig'is si'a'j'n lern'ej'a'j'n libr'o'fask'o'j'n, kaj komenc'is pluv'ig'i kontraŭ Pinokjon aboc'o'libr'o'j'n, leg'o'libr'o'j'n, ekzerc'o'kajer'o'j'n, gramatik'o'j'n kaj ali'a'j'n lern'ej'a'j'n libr'o'j'n : sed la marionet'o, kiu hav'is rapid'a'j'n kaj vigl'a'j'n okul'o'j'n, ĝust'a'temp'e flank'e'n'ig'is la kap'o'n, tiel ke la libr'o'j preter'flug'is super li'a kap'o, kaj ĉiu'j fal'is en la mar'o'n.
Imag'u la fiŝ'o'j'n ! La fiŝ'o'j kred'is, ke la libr'o'j est'as io por manĝ'i, kaj ili naĝ'is amas'e sur la akv'o'surfac'o'n ; sed post kiam ili en'buŝ'ig'is kelk'a'j'n paĝ'o'j'n kaj kovr'il'o'j'n, ili tuj el'kraĉ'is ili'n, mis'tir'is la buŝ'o'n, kvazaŭ ili vol'us dir'i : ” Ne est'as aĵ'o por ni : ni al'kutim'iĝ'is mult'e pli bon'e nutr'i ni'n ! ” Inter'temp'e la batal'o far'iĝ'is ĉiam pli ard'a, kiam jen grand'a krab'o el'met'is la kap'o'n el la akv'o, iom post iom el'ramp'is sur la strand'o'n, kaj ek'kri'is kun voĉ'o de trombon'o raŭk'a :
— Ĉes'u fripon'et'o'j, ĉar vi est'as tio ! Ĉi tiu'j pugn'o'batal'o'j inter knab'o'j mal'oft'e fin'iĝ'as bon'e. Io mal'feliĉ'a ĉiam okaz'as.
Mal'feliĉ'a Krab'o ! Kvazaŭ li predik'us al mur'o. Eĉ tiu bub'o Pinokjo, kiu turn'is si'n mal'antaŭ'e'n kun mal'bon'vol'a rigard'o, dir'is al li mal'ĝentil'e :
— Ĉes'u, ted'a Krab'o ! Vi far'us pli bon'e, se vi suĉ'us du liken'a'j'n pastel'o'j'n por kurac'i vi'a'n gorĝ'o'n de tiu mal'varm'um'o. Ir'u prefer'e al lit'o, kaj prov'u ŝvit'i !
Inter'temp'e la knab'o'j, kiu'j for'ĵet'is ĉiu'j'n si'a'j'n libr'o'j'n, rimark'is apud'e la libr'o'fask'o'n de la marionet'o, kaj pren'is ĝi'n al si pli vigl'e ol oni pov'as dir'i.
Inter tiu'j libr'o'j trov'iĝ'is volum'o bind'it'a en karton'o kun pergamen'a'j dors'o kaj angul'o'j. Ĝi est'is Lern'o'libr'o de Aritmetik'o. Vi pov'as imag'i, kiel pez'a ĝi est'is.
Unu el tiu'j bub'aĉ'o'j kapt'is tiu'n volum'o'n kaj pri'cel'is la kap'o'n de Pinokjo, ĵet'is ĝi'n per ĉiu'j fort'o'j de si'a brak'o.
Sed anstataŭ la marionet'o'n, li traf'is la kap'o'n de unu el si'a'j kamarad'o'j, kiu far'iĝ'is pal'a kiel lav'it'a tol'o kaj dir'is neni'o'n, krom ĉi tiu'j vort'o'j :
— Ho pa'nj'o, help'u... ĉar mi mort'os !
Post'e li fal'stern'iĝ'is sur la sabl'o'n de la strand'o.
Vid'ant'e tiu'n mort'int'et'o'n la tim'iĝ'int'a'j knab'o'j for'kur'is, kaj post kelk'a'j minut'o'j ili ne plu vid'ebl'is.
Sed Pinokjo rest'is tie, kvankam pro la dolor'o kaj terur'iĝ'o ankaŭ li est'is pli mort'a ol viv'a, sed malgraŭ tio li kur'is por tremp'i si'a'n naz'o'tuk'o'n en la mar'akv'o'n, kaj pans'i la tempi'o'j'n de si'a mal'feliĉ'a lern'ej'a kamarad'o. Kaj inter'temp'e li plor'is torent'e kaj sen'esper'e, kaj vok'ad'is li'n per li'a nom'o dir'ant'e :
— Eŭgen'o ! Kompat'ind'a Eŭgen'o mi'a ! Mal'ferm'u la okul'o'j'n, kaj rigard'u al mi ! Kial vi ne respond'as ? Ne est'is mi, ĉu vi sci'as, kiu far'is al vi tiu'n mal'bon'o'n ! Kred'u al mi, ne est'is mi !... Mal'ferm'u la okul'o'j'n, Eŭgen'o ! Se vi ten'os la okul'o'j'n ferm'it'a'j, vi mort'ig'os ankaŭ mi'n... Ho, Di'o mi'a ! kiel mi re'ir'os hejm'e'n ?... Kiel mi pov'us aper'i antaŭ mi'a bon'a pa'nj'o ? Kio nun est'os kun mi ? Kie'n mi for'kur'u ?... Kie mi pov'os kaŝ'i mi'n ?... Oj ! kiom pli bon'e, mil'foj'e pli bon'e est'us ir'i al la lern'ej'o !... Kial mi obe'is al mi'a'j kamarad'o'j, kiu'j est'as por mi damn'iĝ'o ?... La instru'ist'o ja admon'is mi'n !... kaj pa'nj'o ripet'is sam'e : ” Gard'u vi'n de la mal'bon'a'j kamarad'o'j ! ” Sed mi est'as obstin'a...
mal'ced'em'a... mi las'as ĉiu'j'n parol'i, kaj post'e mi ĉiam ag'as laŭ mi'a plaĉ'o ! Kaj sekv'e mi dev'as pent'o'pag'i... De kiam mi ekzist'as en ĉi tiu mond'o, eĉ kvar'on'hor'o'n mi ne far'is i'o'n bon'a'n. Di'o mi'a ! Kio est'os el mi, kio est'os el mi, kio est'os el mi ?
Kaj Pinokjo plor'is, blek'is sen ĉes'o, bat'is si'a'n kap'o'n per pugn'o'j kaj vok'ad'is per la nom'o la mal'feliĉ'a'n Eŭgen'o'n ; kiam ne'atend'it'e li ek'aŭd'is bru'o'n de proksim'iĝ'ant'a'j paŝ'o'j.
Li re'turn'is si'n : est'is du ĝendarm'o'j.
— Kio'n vi far'as tie stern'e sur la ter'o ? — ili demand'is Pinokjon.
— Mi help'as al ĉi mi'a lern'ej'a kamarad'o.
— Ĉu li mis'fart'as ?
— Ŝajn'as, ke jes !
— Ĉu mis'fart'as ! — dir'is unu el la ĝendarm'o'j, kiu klin'iĝ'is kaj observ'is Eŭgen'o'n de proksim'e. — Ĉi tiu knab'o vund'iĝ'is ĉe la tempi'o : kiu li'n vund'is ?
— Ne mi, — balbut'is la marionet'o, kiu apenaŭ pov'is spir'i.
— Se ne vi, do kiu li'n vund'is ?
— Ne mi, — ripet'is Pinokjo.
— Kaj per kio li vund'iĝ'is ?
— Per ĉi tiu libr'o.
Kaj la marionet'o lev'is de sur la ter'o la Lern'o'libr'o'n de Aritmetik'o, bind'it'a'n en karton'o kaj pergamen'o por montr'i ĝi'n al la ĝendarm'o'j.
— Kies est'as ĉi tiu libr'o ?
— Mi'a.
— Tiom sufiĉ'as : neni'o plu neces'as. Star'iĝ'u tuj, kaj ven'u kun ni.
— Sed mi...
— Ek, kun ni !
— Sed mi est'as sen'kulp'a...
— Ek, kun ni !
Antaŭ ol ek'ir'i, la ĝendarm'o'j vok'is kelk'a'j'n fiŝ'ist'o'j'n, kiu'j ĝust'e tiam pas'is preter la bord'o, kaj dir'is al ili :
— Ni konfid'as al vi ĉi tiu'n knab'o'n, kiu vund'iĝ'is sur la kap'o. Port'u li'n al vi'a hejm'o, kaj help'u al li. Morgaŭ ni re'ven'os por rigard'i li'n.
Post'e ili turn'is si'n al Pinokjo, pren'is li'n inter si'n, kaj ordon'is al li soldat'ec'e :
— Antaŭ'e'n ! Marŝ'u rapid'e ! Se ne, ve al vi !
Sen las'i, ke ili tio'n ripet'u, la marionet'o ek'ir'is obe'em'e sur la voj'et'o, konduk'ant'a al la vilaĝ'o. Sed tiu mal'feliĉ'a bub'o mem ne sci'is, en kiu mond'o li est'as. Al li ŝajn'is sonĝ'i, kaj kiel mal'bel'a'n sonĝ'o'n ! Li est'is ekster si.
Li'a'j okul'o'j vid'is ĉio'n du'obl'e : la gamb'o'j trem'is, la lang'o glu'iĝ'is al la palat'o, kaj li ne pov'is el'buŝ'ig'i eĉ vort'et'o'n. Tamen mez'e de tia mut'iĝ'o kaj sen'sent'iĝ'o akr'eg'a dorn'o pik'is li'a'n kor'o'n : la pens'o, ke li dev'os preter'pas'i sub la fenestr'o'j de la dom'o de si'a bon'a Fe'in'o, kun ĝendarm'a akompan'o. Li prefer'us mort'i.
Ili al'ven'is kaj vol'is ĝust'e en'ir'i la vilaĝ'o'n, kiam fort'a blov'o de'ŝir'is la beret'o'n de la kap'o de Pinokjo, kaj port'is ĝi'n dek paŝ'o'j'n for.
— Ĉu vi bon'vol'as permes'i, — pet'is la marionet'o la ĝendarm'o'j'n, — ke mi ir'u pren'i mi'a'n beret'o'n ?
— Ir'u do, sed pel'u vi'n !
La marionet'o ir'is, pren'is la beret'o'n... sed anstataŭ re'met'i ĝi'n sur la kap'o'n, li inter'dent'ig'is ĝi'n, kaj ĵet'iĝ'is kur'e en la direkt'o'n al la mar'bord'o. Li flug'is kiel el'paf'it'a kugl'o.
La ĝendarm'o'j juĝ'is, ke est'us mal'facil'e ating'i li'n, incit'is do post li'n grand'a'n buldog'o'n, kiu gajn'is la unu'a'n premi'o'n en ĉiu'j hund'o'vet'kur'o'j. Pinokjo kur'is, kaj la hund'o kur'is pli : kaj pro tio la tut'a vilaĝ'o ir'is sci'vol'em'e al la fenestr'o'j, kaj ar'iĝ'is mez'e de la strat'o por vid'i la fin'o'n de tiu ard'a konkurs'o. Sed van'e ili rigard'is : ĉar la buldog'o kaj Pinokjo lev'is laŭ'long'e de la strat'o tia'n polv'eg'o'n, ke post kelk'a'j minut'o'j neni'o est'is vid'ebl'a.
28 Pinokjon traf'as danĝer'o est'i frit'it'a en pat'o kiel fiŝ'o
Dum tiu sen'esper'a kur'ad'o est'is terur'a moment'o, en kiu Pinokjo kred'is, ke li est'as perd'it'a. Ĉar neces'as sci'i, ke Alidoro ( tio est'is la nom'o de la buldog'o ) dum la frenez'a kur'ad'o preskaŭ ating'is li'n. Sufiĉ'as dir'i, ke la marionet'o sent'is post si, en man'larĝ'a distanc'o la pez'a'n spir'eg'o'n de tiu best'aĉ'o, kaj sent'is eĉ la varm'a'n el'spir'aĵ'o'n.
Feliĉ'e la strand'o est'is nun proksim'a, kaj la mar'o vid'iĝ'is kelk'a'j'n paŝ'o'j'n de tie.
Apenaŭ li est'is ĉe la mar'bord'o, la marionet'o far'is bel'a'n salt'o'n, kia'n pov'us produkt'i nur ran'o'j, kaj fal'is en la mez'o'n de la akv'o. Alidoro, mal'e, vol'is halt'i ; tamen la elan'o plu'puŝ'is li'n, do ankaŭ li ĵet'iĝ'is en la akv'o'n. Kaj tiu mal'feliĉ'ul'o ne kapabl'is naĝ'i, pro kio li komenc'is barakt'i per la pied'o'j por rest'i sur la surfac'o : sed ju pli li barakt'is, des pli li profund'iĝ'is kun la kap'o en la akv'o'n.
Kiam la mal'feliĉ'a hund'o re'e el'akv'ig'is la kap'o'n, li hav'is tim'plen'a'j'n kaj rul'iĝ'ant'a'j'n okul'o'j'n, kaj boj'is kaj kri'is :
— Mi dron'os, mi dron'os !
— Krev'u ! — respond'is al li Pinokjo de mal'proksim'e, ĉar li nun sent'is si'n sekur'a kontraŭ ĉiu'j danĝer'o'j.
— Help'u mi'n, Pinokjo !... Sav'u mi'n el la mort'o !
Je tiu'j kor'ŝir'a'j kri'o'j la marionet'o, kiu ceter'e hav'is bon'eg'a'n kor'o'n, mov'iĝ'is al kompat'o, turn'is si'n al la hund'o kaj demand'is :
— Sed se mi help'os sav'i vi'n, ĉu vi promes'os, ke vi ne ĝen'os mi'n kaj ne kur'os post mi ?
— Mi promes'as ! Mi promes'as ! Mov'u vi'n, pro Di'o, ĉar se vi mal'fru'os ankoraŭ du'on'minut'o'n, mi cert'e mort'os.
Pinokjo iom'et'e hezit'is, tamen li re'memor'is, ke li'a pa'ĉj'o oft'e dir'is al li, ke far'i bon'a'n ag'o'n neniam mal'util'as, kaj li komenc'is naĝ'i por ating'i Alidoro n, li kapt'is li'n ambaŭ'man'e ĉe la vost'o, kaj el'tir'is li'n sen'difekt'a kaj sekur'a sur la sek'a'n sabl'o'n de la mar'bord'o.
La mal'feliĉ'a hund'o ne pov'is star'iĝ'i sur la pied'o'j. Malgraŭ'vol'e li trink'is tiom da sal'akv'o, ke li puf'iĝ'is kiel pilk'eg'o. Ali'flank'e la marionet'o ne vol'is tro fid'i al li, kaj opini'is konsil'ind'e re'salt'i en la mar'o'n ; kaj for'iĝ'int'e de la bord'o, li re'kri'is al la sav'it'a amik'o :
— Adiaŭ, Alidoro, ir'u feliĉ'e, kaj mi salut'as la hejm'an'o'j'n.
— Adiaŭ, Pinokjo, — respond'is la hund'o, — mi tre dank'as, ke vi liber'ig'is mi'n el la cert'a mort'o. Vi far'is al mi grand'a'n serv'o'n : kaj en ĉi tiu mond'o kiu regal'as per bon'a kor'o, dank'iĝ'as per favor'o, por bon'o atend'u bon'o'n. Se ven'os okaz'o por tio, ni pri'parol'os la afer'o'n.
Pinokjo plu'naĝ'is, kaj ten'is si'n daŭr'e proksim'e al la bord'o : fin'fin'e ŝajn'is al li, ke li ating'is sekur'a'n lok'o'n.
Li ĵet'is rigard'o'n al la bord'o, kaj ek'vid'is grot'o'n en la rok'o'j, el kiu tir'iĝ'is long'eg'a fum'o'stri'o.
— En tiu grot'o, — li dir'is al si, — dev'as est'i fajr'o. Des pli bon'e ! Mi sek'ig'os kaj varm'ig'os mi'n kaj post'e ?... post'e ven'u, kio dev'as ven'i.
Post kiam li tiel decid'is, li proksim'iĝ'is al la rok'o'bord'o ; sed ĝust'e kiam li vol'is el'grimp'i, li sent'is i'o'n sub'akv'e, kio tir'iĝ'is, tir'iĝ'ad'is ekster'e'n, kaj lev'is li'n kun si el la akv'o. Li prov'is for'kur'i, sed jam est'is mal'fru'e, ĉar je si'a plej grand'a mir'o li trov'iĝ'is kapt'it'a en grand'eg'a ret'o, mez'e de svarm'ant'a'j fiŝ'o'j de ĉiu'j spec'o'j kaj grand'o'j, kiu'j bat'ad'is per la vost'o'j, kaj barakt'is kiel anim'o'j sen'esper'a'j.
Sam'temp'e li vid'is, ke el'ven'as el la grot'o fiŝ'ist'o, tiel mal'bel'a, tiel mal'bel'eg'a, ke li ŝajn'is al li mar'a monstr'o.
Anstataŭ har'o'j li hav'is dens'eg'a'n vepr'o'n el verd'a'j herb'o'j sur la kap'o ; verd'a est'is ankaŭ li'a long'eg'a barb'o, kiu flu'is ĝis la ter'o. Li ŝajn'is verd'a lacert'eg'o, star'ant'a sur la post'a'j pied'o'j.
Kiam la fiŝ'ist'o el'tir'is la ret'o'n el la mar'o, li kri'is tre kontent'e :
— Ben'it'a providenc'o ! Ankaŭ hodiaŭ mi pov'as manĝ'i fiŝ'o'j'n ĝis super'sat'iĝ'o.
— Bon'ŝanc'e mi ne est'as fiŝ'o ! — dir'is Pinokjo al si, iom kuraĝ'ig'it'e.
La ret'o'n, plen'a'n de fiŝ'o'j la fiŝ'ist'o port'is en la mal'lum'a'n kaj tra'fum'um'it'a'n grot'o'n, en kies mez'o bol'is ole'o en grand'a pat'o, el'ig'ant'a odor'o'n sufok'a'n de fum'ant'a kandel'o.
— Nu, ni vid'u, kia'j'n fiŝ'o'j'n mi kapt'is ! — dir'is la verd'a fiŝ'ist'o, kaj en'met'is si'a'n man'eg'o'n sen'proporci'e grand'a'n, simil'a'n al hejt'ist'a ŝovel'il'o, kaj el'tir'is man'plen'o'n da trigl'o'j.
— Bon'a'j est'as ĉi tiu'j trigl'o'j ! — li dir'is, kaj observ'is kaj flar'is ili'n kun plezur'o. Kaj flar'int'e, li ĵet'is ili'n en kuv'o'n sen akv'o.
Post'e li ripet'is la sam'a'n ag'o'n ; kaj post ke li iom post iom el'pren'is ĉiu'j'n fiŝ'o'j'n, li sent'is kun'flu'i la saliv'o'n en la buŝ'o, kaj ĝoj'o'plen'e li dir'is :
— Bon'a'j est'as ĉi tiu'j merluĉ'o'j !
— Fajn'a'j est'as ĉi tiu'j mugil'o'j !
— Bel'eg'a'j est'as ĉi tiu'j sole'o'j !
— Bon'gust'eg'a'j est'as ĉi tiu'j mar'arane'o'j !
— Eminent'a'j est'as ĉi tiu'j engraŭl'o'j kun kap'o !
Kiel vi pov'as imag'i, la merluĉ'o'j, mugil'o'j, sole'o'j, mar'arane'o'j kaj la engraŭl'o'j ir'is ĉiu'j miks'e en la kuv'o'n por al'iĝ'i al la trigl'o'j.
La last'a, kiu rest'is en la ret'o, est'is Pinokjo.
Apenaŭ la fiŝ'ist'o el'pren'is li'n, pro mir'o li streĉ'is si'a'j'n verd'a'j'n okul'eg'o'j'n kaj ek'kri'is preskaŭ tim'e :
— Kia spec'o de fiŝ'o est'as tiu ĉi ? El la fiŝ'o'j kre'it'a'j en ĉi tiu'n mond'o'n mi ne memor'as, ke mi iam manĝ'is tia'n !
Kaj li atent'e re'observ'is li'n de ĉiu'j flank'o'j kaj konstat'is :
— Mi jam kompren'as : tio est'as mar'a ran'o.
Tiam Pinokjo, kiu'n indign'is, ke oni konfuz'as li'n kun ran'o, ek'parol'is kun ofend'it'a voĉ'o :
— Kia ran'o ! Ĉu mi ran'o ! ? Atent'u, kiel vi trakt'as mi'n !
Mi est'as ver'a marionet'o !
— Marionet'o ? — respond'is la fiŝ'ist'o. — Mi dir'is la ver'o'n, la fiŝ'o marionet'o est'as por mi nov'a fiŝ'o ! Des pli bon'e ! Mi manĝ'os vi'n pli volont'e.
— Ĉu manĝ'i mi'n ? Ĉu vi bon'vol'us kompren'i, ke mi ne est'as fiŝ'o ? Aŭ ĉu vi ne aŭd'as, ke mi parol'as kaj pens'as, kiel vi ?
— Pur'a ver'o, — al'don'is la fiŝ'ist'o, — kaj ĉar mi vid'as, ke vi est'as fiŝ'o, kiu hav'as la bon'ŝanc'o'n parol'i kaj pens'i, kiel mi, mi vol'as don'i al vi dec'a'n trakt'o'n.
— Kaj tiu ĉi trakt'o est'as ?
— Sign'e de amik'ec'o kaj apart'a estim'o mi las'as al vi la elekt'o'n, kiel vi vol'as est'i frit'it'a. Ĉu vi dezir'as frit'iĝ'i en pat'o, aŭ vi prefer'as frit'o'n en kaserol'o kun tomat'a saŭc'o.
— Por dir'i la ver'o'n, — respond'is Pinokjo, — se mi dev'as elekt'i, mi prefer'as, ke vi las'u mi'n liber'a, por ke mi pov'u hejm'e'n'ir'i.
— Vi ŝerc'as ! Ĉu al vi ŝajn'as, ke mi vol'as preter'pas'i la okaz'o'n gust'um'i tiel mal'oft'a'n fiŝ'o'n ? Ne ĉiu'tag'e ven'as marionet'a fiŝ'o al ĉi tiu'j akv'o'j. Las'u mi'n far'i : mi frit'os vi'n en pat'o kun'e kun la ali'a'j fiŝ'o'j, kaj vi est'os kontent'a. Frit'iĝ'o en societ'o est'as ĉiam ĝoj'o.
Je tiu konsol'o la mal'feliĉ'a Pinokjo komenc'is plor'i, kri'i, pet'eg'i, kaj inter larm'o'j li dir'is : — Kiel pli bon'e est'us ir'i en la lern'ej'o'n !... Mi vol'is sekv'i mi'a'j'n kamarad'o'j'n, kaj nun mi dev'as pag'i pro tio !... Ĉiĥ !... Ĉiĥ !... Ĉiĥ !
Kaj ĉar li barakt'is kiel angil'o, kaj far'is ne'kred'ebl'a'j'n fort'o'streĉ'o'j'n por el'turn'iĝ'i el la ung'o'j de la verd'a fiŝ'ist'o, ĉi tiu pren'is junk'o'tig'o'n, lig'is li'n ĉe la man'o'j kaj pied'o'j kiel salam'o'n, kaj ĵet'is li'n sur la fund'o'n de la kuv'o al la ali'a'j fiŝ'o'j.
Post'e li el'pren'is lign'a'n plet'eg'o'n kun farun'o, kaj komenc'is sur'ŝut'i per farun'o ĉiu'j'n fiŝ'o'j'n, kaj la pret'a'j'n li ĵet'is unu post ali'a en la pat'o'n por ili'n frit'i.
La unu'a'j, kiu'j ek'danc'is en la bol'ant'a ole'o, est'is la mal'feliĉ'a'j merluĉ'o'j, post'e sekv'is la mugil'o'j, post'e la sole'o'j, post'e la engraŭl'o'j, kaj fin'e sekv'is la vic'o de Pinokjo.
Kiu'n, kiam li vid'is si'n est'i tiel proksim'e al la mort'o ( kaj kiel aĉ'a mort'o ! ), kapt'is tia trem'o kaj tiom'a tim'eg'o, ke li plu hav'is nek voĉ'o'n, nek spir'o'n por pet'i.
La mal'feliĉ'a fil'et'o pet'eg'is per la okul'o'j ! Sed la verd'a fiŝ'ist'o tut'e ne atent'is li'n, rul'is li'n kvin - aŭ ses'foj'e en la farun'o, kaj tiel bon'e li farun'is li'n de la kap'o ĝis la pied'o'j, ke li ŝajn'is gips'o'figur'o. Post'e li pren'is li'n ĉe la kap'o, kaj...
29 Pinokjo re'ven'as al la dom'o de la Fe'in'o, kiu promes'as al li, ke ek'de la sekv'a tag'o li ne plu est'os marionet'o, kaj far'iĝ'os ver'a knab'o. Grand'a kaf'o - lakt'o - trink'ad'o por fest'i tiu'n ekster'ordinar'a'n event'o'n
Ĝust'e kiam la fiŝ'ist'o vol'is ĵet'i Pinokjon en la pat'o'n, en'paŝ'is en la grot'o'n grand'a hund'o, kiu'n gvid'is tie'n la tre akr'a kaj frand'a odor'o de frit'aĵ'o.
— Ir'u for ! — kri'is al li la fiŝ'ist'o minac'e, dum li plu ten'is la farun'it'a'n marionet'o'n en la man'o.
Sed la mal'feliĉ'a hund'o hav'is apetit'o'n sufiĉ'a'n por kvar hund'o'j, kaj dum li murmur'is kaj sving'is la vost'o'n, li ŝajn'is dir'i :
— Don'u al mi buŝ'plen'o'n da frit'aĵ'o, kaj mi las'os vi'n en pac'o.
— Ir'u for, mi dir'as ! — ripet'is la fiŝ'ist'o, kaj etend'is la gamb'o'n por don'i al li pied'frap'o'n.
Tiam la hund'o, kiu ver'e mal'sat'is, kaj ne al'kutim'iĝ'is al tia bon'ven'ig'o, turn'is si'n grinc'e kontraŭ la fiŝ'ist'o, kaj montr'is al li si'a'j'n terur'a'j'n dent'eg'o'j'n.
Dum'e li ek'aŭd'is en la grot'o voĉ'et'o'n mal'laŭt'a'n, tre mal'laŭt'a'n, kiu vok'is :
— Sav'u mi'n, Alidoro ! Se vi ne sav'os mi'n, mi frit'iĝ'os !
La hund'o tuj re'kon'is la voĉ'o'n de Pinokjo, kaj rimark'is kun plej grand'a mir'o, ke la voĉ'et'o ven'as el tiu farun'it'a bul'aĵ'o, kiu'n la fiŝ'ist'o ten'as en la man'o.
Kio'n do far'i ? Li ek'sving'eg'is si'n de sur la ter'o, kapt'is la farun'aĵ'o'n en la buŝ'o'n, kaj ten'ant'e ĝi'n mild'e inter la dent'o'j, kur'e li for'las'is la grot'o'n, kaj mal'aper'is, kiel fulm'o en mal'lum'o.
La fiŝ'ist'o, kiu'n koler'ig'is, ke oni el'ŝir'as el li'a man'o fiŝ'o'n, kiu'n li manĝ'us tiel volont'e, prov'is ating'i la hund'o'n ; sed li far'is nur kelk'a'j'n paŝ'o'j'n, kaj kapt'is li'n tus'atak'o, li do dev'is re'ir'i.
Dum'e Alidoro, kiu re'trov'is la voj'o'n, konduk'ant'a'n al la vilaĝ'o, halt'is kaj si'n'gard'e de'met'is si'a'n amik'o'n Pinokjo sur la ter'o'n.
— Kiom mi dev'as dank'i al vi ! — dir'is la marionet'o.
— Ne neces'as dank'o, — respond'is la hund'o, — vi sav'is mi'n, do al bon'o sekv'is re'don'o. Ni sci'as : en ĉi tiu mond'o neces'as help'i unu la ali'a'n.
— Sed kiel vi ven'is en ĉi tiu'n grot'o'n ?
— Mi daŭr'e kuŝ'is pli mort'a ol viv'a sur la strand'o, kiam la vent'o al'port'is de mal'proksim'e odor'et'o'n de frit'aĵ'o.
Tiu odor'et'o el'tikl'is mi'a'n apetit'o'n, kaj mi ek'ir'is serĉ'e de ĝi. Se mi al'ven'us unu minut'o'n pli mal'fru'e !
— Ne dir'u tio'n ! — kri'is Pinokjo, kiu ankoraŭ trem'is pro la terur'o. — Ne dir'u tio'n al mi ! Se vi est'us al'ven'int'a unu minut'o'n pli mal'fru'e, mi nun jam est'us bel'e frit'it'a, manĝ'it'a kaj digest'it'a. Brrr !... Mi'n kapt'as trem'o'j je la nur'a pens'o !
Rid'et'ant'e Alidoro etend'is la dekstr'a'n pied'o'n al la marionet'o, kiu prem'is ĝi'n fort'e sign'e de grand'a amik'ec'o.
Post'e ili adiaŭ'is unu la ali'a'n.
La hund'o daŭr'ig'is si'a'n voj'o'n hejm'e'n, kaj Pinokjo rest'int'a sol'a, ek'vid'is kaban'o'n ne tro mal'proksim'e, kaj demand'is mal'jun'ul'et'o'n, kiu star'is antaŭ la pord'o kaj varm'ig'is si'n en la sun'o :
— Dir'u al mi, sinjor'o, ĉu vi ne sci'as i'a'n nov'aĵ'o'n pri knab'o vund'it'a sur la kap'o, kiu nom'iĝ'as Eŭgen'o ?
— Fiŝ'ist'o'j port'is li'n en ĉi tiu'n kaban'o'n, kaj nun...
— Cert'e li mort'is !... — inter'romp'is li'n Pinokjo kun profund'a dolor'o.
— Ne : nun li est'as viv'a, kaj jam re'ir'is hejm'e'n.
— Ĉu ver'e, ver'eg'e ? — kri'is la marionet'o, kaj ek'salt'is pro la ĝoj'o. — Do la vund'o ne est'is grav'a ?
— Sed ĝi pov'us far'iĝ'i grav'eg'a, eĉ mort'ig'a, — respond'is la mal'jun'ul'et'o, — ĉar oni ĵet'is grand'a'n libr'o'n bind'it'a'n en karton'o kontraŭ la kap'o'n.
— Kaj kiu ĵet'is ĝi'n ?
— Iu li'a lern'ej'a kamarad'o : cert'a Pinokjo...
— Kaj kiu est'as tiu Pinokjo ? — demand'is la marionet'o ŝajn'ig'ant'e sen'sci'ul'o'n.
— Oni dir'as, ke li est'as knab'aĉ'o, vagabond'o, ver'a sen'brid'ul'o...
— Kalumni'o'j ! Nur'a'j kalumni'o'j !
— Ĉu vi kon'as tiu'n Pinokjon ?
— Laŭ'vid'e ! — respond'is la marionet'o.
— Kaj kio'n vi opini'as pri li ? — demand'is li'n la mal'jun'ul'et'o.
— Al mi li ŝajn'as plej bon'a fil'o, plen'a de lern'em'o, obe'em'a, kiu am'as si'a'n pa'ĉj'o'n kaj si'a'n famili'o'n...
Dum la marionet'o el'buŝ'ig'is kun fals'a mien'o tiu'j'n mensog'o'j'n, li tuŝ'is si'a'n naz'o'n, kaj rimark'is, ke la naz'o pli'long'iĝ'is je man'larĝ'o. Tiam terur'it'e li komenc'is kri'i :
— Ne kred'u, sinjor'o, tio'n bon'a'n, kio'n mi dir'is al vi : ĉar mi bon'eg'e kon'as Pinokjon, kaj mi sam'e pov'as cert'ig'i vi'n, ke li est'as ver'e knab'aĉ'o mal'obe'em'a, mal'diligent'ul'o, kiu anstataŭ ir'i en la lern'ej'o'n, ir'as kun si'a'j kamarad'o'j far'i petol'aĵ'o'j'n !
Apenaŭ li el'parol'is tiu'j'n vort'o'j'n, li'a naz'o mal'long'iĝ'is, kaj re'hav'is si'a'n natur'a'n long'o'n, pli fru'a'n.
— Kaj kial vi tiel pal'iĝ'is ? — demand'is li'n subit'e la mal'jun'ul'et'o.
— Mi dir'as sincer'e al vi, ke mi frot'iĝ'is al mur'o freŝ'e kalk'it'a, — respond'is la marionet'o, ĉar li hont'is konfes'i, ke oni farun'is li'n kiel fiŝ'o'n por post'e frit'i li'n en pat'o.
— Kaj kio'n vi far'is kun vi'a jak'et'o, pantalon'et'o, beret'o ?
— Mi traf'is ŝtel'ist'o'j'n, kaj ili mi'n sen'vest'ig'is. Dir'u, bon'a mal'jun'ul'o, ĉu vi ne pov'us don'i al mi hazard'e tiom da vest'o'j, por ke mi pov'u hejm'e'n'ir'i.
— Knab'et'o mi'a, koncern'e vest'o'j'n mi hav'as nur mal'grand'a'n sak'et'o'n, en kiu mi ten'as lupin'a'j'n grajn'o'j'n. Se vi vol'as, pren'u ĝi'n, jen ĝi al vi.
Kaj Pinokjo ne las'is, ke oni dir'u tio'n al li du'foj'e ; li tuj pren'is la mal'plen'a'n sak'et'o'n por lupin'a'j grajn'o'j, li el'tond'is mal'grand'a'n tru'o'n en ĝi'a fund'o kaj du pli'a'j'n sur ambaŭ flank'o'j, kaj sur'met'is ĝi'n kiel ĉemiz'o'n. Kaj post kiam li tiel leĝer'e vest'is si'n, li ek'ir'is al la vilaĝ'o.
Sed dum'voj'e li neniel sent'is trankvil'o'n : por dir'i la ver'o'n, li far'is unu paŝ'o'n antaŭ'e'n, unu re'e'n, kaj parol'ant'e al si, li dir'is inter'ali'e :
— Kiel mi aper'os antaŭ mi'a bon'a Fe'in'et'o ? Kio'n ŝi dir'os, kiam ŝi ek'vid'os mi'n ?... Ĉu ŝi pardon'os al mi ĉi tiu'n du'a'n bub'aĵ'o'n ? Mi vet'as, ke ŝi ne pardon'os al mi ! Ho ! Ŝi cert'e ne pardon'os... Kaj mi merit'as tio'n : ĉar mi est'as bub'o, kiu ĉiam promes'as re'bon'ig'i si'n, kaj mi neniam ten'as mi'a'n vort'o'n !
Kiam li ven'is al la vilaĝ'o, jam est'is mal'lum'a nokt'o, kaj ĉar est'is veter'aĉ'o kaj pluv'is torent'e, li ir'is rekt'e - direkt'e al la dom'o de la Fe'in'o kun la firm'a intenc'o, ke li frap'os ĉe la pord'o, kaj montr'os si'n al ŝi.
Sed kiam li jam est'is sur'lok'e, li sent'is degel'i la kuraĝ'o'n, kaj anstataŭ frap'i, li kur'is for kelk'a'n distanc'o'n.
Ankaŭ du'a'foj'e li proksim'iĝ'is al la pord'o, kaj la rezult'o est'is neni'o : li al'proksim'iĝ'is la tri'a'n foj'o'n, kaj neni'o : la kvar'a'n foj'o'n, kun trem'ant'a man'o, li pren'is la fer'a'n pord'o'frap'il'o'n, kaj far'is apenaŭ aŭd'ebl'a'n frap'et'o'n.
Li atend'is, atend'ad'is, fin'e post du'on'hor'o mal'ferm'iĝ'is fenestr'o en la plej supr'a etaĝ'o ( la dom'o est'is kvar'etaĝ'a ), kaj Pinokjo vid'is aper'i grand'a'n limak'in'o'n kun lamp'et'o sur la kap'o, kiu demand'is :
— Kiu est'as en tia hor'o ?
— Ĉu la Fe'in'o est'as hejm'e ?
— demand'is la marionet'o.
— La Fe'in'o dorm'as, kaj ne vol'as, ke oni ŝi'n vek'u ! Sed kiu vi est'as ?
— Est'as mi !
— Kiu mi ?
— Pinokjo.
— Kiu Pinokjo ?
— La marionet'o, tiu, kiu loĝ'as en la dom'o de la Fe'in'o.
— Aha ! mi kompren'as, — dir'is la Limak'in'o. — Atend'u tie, tuj mi mal'supr'e'n'ir'os kaj mal'ferm'os al vi.
— Rapid'u, pro Di'o, ĉar mi mort'os pro mal'varm'o.
— Knab'o mi'a, mi est'as limak'in'o, kaj limak'in'o'j neniam rapid'as.
Dum'e pas'is hor'o, pas'is du, kaj la pord'o ne mal'ferm'iĝ'is : pro kio Pinokjo, kiu trem'is de mal'varm'o kaj tim'o, kaj de la abund'a pluv'o, kuraĝ'ig'is si'n, kaj frap'is du'a'foj'e, nun pli fort'e.
Je tiu du'a frap'o mal'ferm'iĝ'is fenestr'o de la pli mal'supr'a etaĝ'o, kaj aper'is la sam'a Limak'in'o.
— Bon'a Limak'in'et'o, — kri'is Pinokjo el la strat'o, — jam pas'is du hor'o'j, ke mi atend'as ! Kaj du hor'o'j en tiu aĉ'a vesper'o pli long'as ol du jar'o'j. Rapid'u, pro Di'o !
— Knab'o mi'a, — respond'is tiu best'o kun plen'a pac'o kaj flegm'o el la fenestr'o, — knab'o mi'a, mi est'as limak'in'o, kaj limak'in'o'j neniam rapid'as.
Kaj la fenestr'o re'ferm'iĝ'is.
Baldaŭ post'e bat'iĝ'is nokt'o'mez'o : post'e la unu'a, post'e la du'a nokt'o'mez'a, kaj la pord'o ankoraŭ est'is ferm'it'a.
Tiam Pinokjo perd'is la pacienc'o'n, kaj koler'eg'e kapt'is la frap'il'o'n por sving'i grand'a'n bat'o'n sur la pord'o'n por ig'i re'tondr'i la tut'a'n dom'o'n : sed la frap'il'o, kiu est'is el fer'o, subit'e ŝanĝ'iĝ'is en angil'o'n viv'a'n, kiu el'glit'is el li'a'j man'o'j, kaj mal'aper'is en flak'o mez'e de la strat'o.
— Ha tiel ! — kri'is Pinokjo, kiu'n daŭr'e blind'ig'is la koler'o. — Se la frap'il'o mal'aper'is, mi frap'os do per la pied'o'j.
Kaj iom li re'tir'iĝ'is, kaj sving'is sonor'a'n pied'bat'o'n sur la pord'o'n de la dom'o. La bat'o est'is tiel fort'a, ke li'a pied'o en'puŝ'iĝ'is mez'e en la lign'o'n : kaj kiam la marionet'o prov'is ĝi'n el'tir'i, li'a pen'o est'is tut'e sen'util'a : ĉar la pied'o fiks'iĝ'is en'e, kiel en'bat'it'a najl'o.
Imag'u al vi la mal'feliĉ'a'n Pinokjon ! Kiel pas'ig'i la tut'a'n rest'int'a'n nokt'o'n kun unu pied'o sur la ter'o kaj la ali'a en la aer'o.
Maten'e, ĉe sun'lev'iĝ'o la pord'o fin'e mal'ferm'iĝ'is. Tiu brav'a best'o limak'in'o bezon'is nur naŭ hor'o'j'n por mal'supr'e'n'ven'i de la kvar'a etaĝ'o ĝis la en'ir'ej'o. Oni dev'as rimark'i, ke ŝi tut'korp'e ŝvit'eg'is !
— Kio'n vi far'as kun tiu pied'o en la pord'o ? — rid'ant'e ŝi demand'is la marionet'o'n.
— Okaz'is mal'feliĉ'o. Rigard'u, bon'a Limak'in'et'o, ĉu vi pov'as liber'ig'i mi'n el ĉi tiu mizer'o.
— Knab'o mi'a, ĉi tie oni bezon'as lign'aĵ'ist'o'n, kaj mi neniam labor'is kiel lign'aĵ'ist'o.
— Pet'u la Fe'in'o'n en mi'a nom'o !
— La Fe'in'o dorm'as, kaj ne vol'as, ke oni ŝi'n vek'u.
— Sed ĉu vi vol'as, ke mi est'u al'najl'it'a la tut'a'n tag'o'n al ĉi tiu pord'o ?
— Amuz'u vi'n, kalkul'u la formik'o'j'n, kiu'j preter'pas'as sur la strat'o.
— Almenaŭ port'u i'o'n por manĝ'i, ĉar mi sent'as mi'a'n fin'o'n.
— Tuj ! — dir'is la Limak'in'o.
Kaj fakt'e, post tri kaj du'on'a hor'o'j Pinokjo vid'is ŝi'n re'ven'i kun arĝent'a plet'o sur la kap'o. Sur la plet'o est'is pan'o, rost'it'a kok'in'o kaj kvar matur'a'j abrikot'o'j.
— Jen la maten'manĝ'o, kiu'n send'as al vi la Fe'in'o, — dir'is la Limak'in'o.
Ĉe la vid'o de tia Di- donac'o la marionet'o sent'is si'n konsol'iĝ'i. Sed kiel grand'a est'is li'a tromp'iĝ'o, kiam komenc'ant'e manĝ'i li dev'is rimark'i, ke la pan'o est'is el gips'o, la kok'in'aĵ'o el karton'o kaj la kvar abrikot'o'j el alabastr'o, farb'it'a'j kvazaŭ natur'a'j !
Li vol'is plor'i, vol'is ced'i si'n al sen'esper'iĝ'o, vol'is for'ĵet'i la plet'o'n kaj kio sur'est'is : sed anstataŭ tio, ĉu pro la grand'a dolor'o, ĉu pro la grand'a mal'plen'o en la stomak'o, li fal'is sven'e.
Kiam li re'konsci'iĝ'is, li trov'iĝ'is kuŝ'e sur kanap'o, kaj la Fe'in'o star'is apud li.
— Ankaŭ ĉi tiu'n foj'o'n mi pardon'as al vi, — dir'is al li la Fe'in'o. — Sed ve al vi, se re'foj'e vi mis'kondut'os !
Pinokjo promes'is ĵur'e, ke li lern'os kaj kondut'os ĉiam bon'e. Kaj li ten'is si'a'n vort'o'n dum la tut'a jar'o.
Fakt'e, en la ekzamen'o'j antaŭ'feri'a'j li hav'is la honor'o'n est'i la plej eminent'a en la lern'ej'o ; kaj li'a'n kondut'o'n ĝeneral'a'n oni juĝ'is tiel laŭd'ind'a kaj kontent'ig'a, ke la Fe'in'o, tre ĝoj'a, dir'is al li :
— Morgaŭ vi'a dezir'o fin'fin'e plen'um'iĝ'os !
— Tio est'as ?
— Morgaŭ vi ĉes'os est'i lign'a marionet'o, kaj vi far'iĝ'os ver'a knab'o.
Kiu ne vid'is la ĝoj'o'n de Pinokjo je tiu sci'ig'o tiel sopir'at'a, tiu neniam pov'as imag'i ĝi'n. Ĉiu'j li'a'j amik'o'j kaj kun'lern'ant'o'j est'is invit'it'a'j por la sekv'a tag'o al grand'a festen'o en la dom'o'n de la Fe'in'o por kun'e solen'i la grand'a'n event'o'n. Kaj la Fe'in'o ig'is prepar'i du'cent tas'o'j'n da kaf'o'lakt'o kaj kvar'cent ambaŭ'flank'e ŝmir'it'a'j'n buter'pan'o'j'n. Tiu tag'o promes'is est'i tre bel'a kaj gaj'a, sed...
Mal'feliĉ'e, en la viv'o de marionet'o'j ĉiam trov'iĝ'as iu ” sed ”, kiu fuŝ'as i'o'n.
30 Anstataŭ far'iĝ'i knab'o, Pinokjo sekret'e ek'ir'as kun si'a amik'o Meĉ'o al Senfario
Mem'kompren'ebl'e, Pinokjo tuj pet'is permes'o'n de la Fe'in'o ir'i tra la urb'o por invit'i si'a'j'n kamarad'o'j'n.
La Fe'in'o li'n admon'is :
— Bon'e, ir'u invit'i vi'a'j'n kamarad'o'j'n por morgaŭ, sed ne forges'u re'ven'i antaŭ ol nokt'iĝ'os. Ĉu vi kompren'is ?
— Post unu hor'o mi re'ven'os, mi promes'as, — respond'is la marionet'o.
— Atent'u, Pinokjo ! Knab'o'j facil'e promes'as, sed plej oft'e mal'facil'e plen'um'as.
— Sed mi ne est'as, kiel la ceter'a'j : se mi promes'as i'o'n, mi ankaŭ plen'um'as tio'n.
— Ni vid'os. Se vi tamen mal'obe'us, des pli mal'bon'e al vi.
— Kial ?
— Ĉar knab'o'j, kiu'j ne sekv'as la konsil'o'j'n de tiu'j, kiu'j sci'as pli mult'e ol ili, traf'as ĉiam en i'a'n mal'feliĉ'o'n.
— Mi ja spert'is tio'n ! — dir'is Pinokjo. — Sed nun mi ne re'fal'os en tiu'n kulp'o'n.
— Ni vid'os, ĉu vi dir'as la ver'o'n.
Sen al'don'i i'o'n pli, la marionet'o salut'is si'a'n bon'a'n Fe'in'o'n, kiu est'is por li kiel am'em'a patr'in'o, kaj kant'ant'e, danc'ant'e, li el'ir'is tra la dom'pord'o.
Post apenaŭ pli ol hor'o, ĉiu'j'n li'a'j'n amik'o'j'n kaj kun'lern'ant'o'j'n li invit'is. Kelk'a'j tuj akcept'is la invit'o'n kun bon'a kor'o, kelk'a'j komenc'e las'is si'n pet'i, sed kiam ili ek'sci'is, ke la pan'o'j por la kaf'o'lakt'o est'as ŝmir'it'a'j ankaŭ ali'flank'e, ili fin'e dir'is sen'escept'e : ” Ankaŭ ni ven'os gratul'i vi'n. ” Nun oni dev'as sci'i, ke inter si'a'j amik'o'j kaj kun'lern'ant'o'j Pinokjo hav'is unu tre ŝat'at'a'n kaj plej kar'a'n, kiu'n oni nom'is Romeo, sed ĉiu'j vok'is li'n nur krom'nom'e Meĉ'o pro li'a figur'o sek'a, sen'karn'a kaj fost'ec'a, simil'a al nov'a meĉ'o de nokt'o'lamp'o.
Meĉ'o est'is la plej mal'diligent'a kaj bub'aĉ'a knab'o en la tut'a lern'ej'o, sed Pinokjo tre ŝat'is li'n. Kaj ver'e, li ir'is rekt'e al li'a hejm'o por invit'i li'n al la vesper'manĝ'o, sed li ne trov'is li'n. Li re'ir'is la du'a'n foj'o'n : kaj Meĉ'o ne est'is, li re'ven'is la tri'a'n foj'o'n : kaj van'e li far'is la voj'o'n.
De kie el'hok'i li'n ? Li serĉ'is tie, serĉ'is ali'lok'e, fin'e li ek'vid'is li'n kaŝ'iĝ'i en la pord'ej'o de kamp'ar'an'a dom'o :
— Kio'n vi far'as tie ? — demand'is li'n Pinokjo al'paŝ'ant'e.
— Mi atend'as la nokt'o'mez'o'n por ek'vojaĝ'i...
— Kie'n vi ir'os ?
— Mal'proksim'e'n, tre mal'proksim'e'n !
— Kaj mi serĉ'is vi'n tri'foj'e en vi'a hejm'o !
— Kaj kio'n vi vol'as de mi ?
— Ĉu vi ne sci'as pri la grand'a event'o ? Ĉu vi ne sci'as pri la feliĉ'o, kiu mi'n traf'is ?
— Kiu ?
— Morgaŭ mi ĉes'os est'i marionet'o kaj far'iĝ'os knab'o, kiel vi kaj kiel ĉiu'j ali'a'j.
— Mi dezir'as al vi ĉio'n bon'a'n.
— Morgaŭ do mi atend'os vi'n hejm'e por vesper'manĝ'o.
— Sed se mi dir'as, ke ĉi- vesper'e mi ek'ir'os.
— Je kiom'a hor'o ?
— Nokt'o'mez'e.
— Kaj kie'n vi ir'os ?
— Mi ir'os loĝ'i en ali'a land'o... kiu est'as la plej bel'a land'o en ĉi tiu mond'o : ver'a fabel'land'o !
— Kaj kiel ĝi nom'iĝ'as ?
— Senfario ĝi nom'iĝ'as. Kial ne ven'os ankaŭ vi ?
— Ĉu mi ? Ne, mi ne. Ver'e !
— Vi mal'prav'as, Pinokjo ! Kred'u mi'n ; se vi ne ven'os, vi pent'os tio'n. Kie vi trov'us pli san'ig'a'n land'o'n por ni, knab'o'j ? Tie ne ekzist'as lern'ej'o'j, mal'est'as instru'ist'o'j, for'est'as libr'o'j. En tiu ben'at'a land'o oni neniam lern'as. Ĵaŭd'e ne est'as instru'ad'o ; kaj ĉiu semajn'o konsist'as el ses ĵaŭd'o'j kaj unu dimanĉ'o. Imag'u, la aŭtun'a'j feri'o'j komenc'iĝ'as la unu'a'n de januar'o, kaj fin'iĝ'as kun la last'a tag'o de decembr'o. Jen land'o, kiu ver'e plaĉ'as al mi ! Jen kia'j dev'us est'i ĉiu'j land'o'j civiliz'it'a'j !
— Kaj kiel oni pas'ig'as la tag'o'j'n en Senfario ?
— Ili pas'as inter lud'o'j kaj amuz'o'j de maten'o ĝis vesper'o. Kaj vesper'e oni en'lit'iĝ'as, kaj la sekv'a'n maten'o'n ĉio re'komenc'iĝ'as. Kiel vi opini'as pri tio ?
— Hm ! — koment'is Pinokjo, kaj plaĉ'e balanc'is la kap'o'n, kvazaŭ li dir'us : ” Tio est'as viv'o, kiu'n ankaŭ mi volont'e far'us ! ” — Do, ĉu vi vol'as ek'ir'i kun ni ? Jes aŭ ne ? Decid'u !
— Ne, ne kaj ne ! Mi jam promes'is al mi'a bon'a Fe'in'o, ke mi far'iĝ'os bon'kondut'a knab'o, kaj mi vol'as ten'i mi'a'n promes'o'n. Eĉ, ĉar mi vid'as, ke la sun'o sub'ir'as, mi tuj for'las'os vi'n, kaj kur'os hejm'e'n. Do adiaŭ kaj bon'a'n vojaĝ'o'n.
— Kie'n vi kur'as tiel frenez'e ?
— Hejm'e'n. Mi'a bon'a Fe'in'o vol'as, ke mi re'ir'u antaŭ nokt'o.
— Atend'u du minut'o'j'n.
— Mi tro mal'fru'os.
— Nur du minut'et'o'j'n.
— Kaj se la Fe'in'o kri'os riproĉ'e al mi ?
— Las'u ŝi'n kri'i. Kiam ŝi sat'kri'os, ŝi trankvil'iĝ'os, — dir'is tiu bub'o Meĉ'o.
— Kaj kiel vi far'os ? Ĉu vi ir'os sol'a aŭ en kompani'o ?
— Sol'a ? Ni est'os pli ol cent ge'knab'o'j !
— Ĉu pied'e vi vojaĝ'os ?
— Nokt'o'mez'e preter'ven'os vetur'il'o, kiu pren'os kaj vetur'ig'os ni'n ĝis la lim'o de tiu feliĉ'eg'a land'o.
— Kiom mi pag'us por tio, se jam est'us nokt'o'mez'o !
— Kial ?
— Por vid'i, kiel vi kun'e ek'ir'os.
— Rest'u ankoraŭ iom pli, kaj vi vid'os.
— Ne, ne : mi vol'as re'ir'i hejm'e'n.
— Atend'u ankoraŭ du minut'o'j'n.
— Mi eĉ tro long'e rest'is. La Fe'in'o zorg'os pro mi.
— Mal'feliĉ'a Fe'in'o ! Ĉu ŝi ebl'e tim'as, ke la vespert'o'j vi'n manĝ'os ?
— Sed ĉu vi ver'e cert'as, — al'don'is Pinokjo, — ke en tiu land'o ne est'as lern'ej'o'j ?
— Nek ombr'o da ili.
— Nek instru'ist'o'j ?
— Nek unu.
— Kaj neni'u dev'o lern'i ?
— Neni'u, tut'e nul'a !
— Kiel bel'a land'o ! — suspir'is Pinokjo, kaj sent'is kun'flu'i la saliv'o'n en la buŝ'o. — Kiel bel'a land'o ! Mi neniam est'is tie, sed mi pov'as imag'i ĝi'n !
— Kial ne ven'os ankaŭ vi ?
— Sen'util'e tent'i mi'n ! Mi jam promes'is al mi'a bon'a Fe'in'o, ke mi far'iĝ'os prudent'a knab'o, kaj mi ne vol'as romp'i mi'a'n promes'o'n.
— Do adiaŭ, kaj salut'u ĉiu'j'n gimnazi'an'o'j'n ! Kaj ankaŭ la lice'an'o'j'n, se vi renkont'iĝ'os kun ili sur'trat'e.
— Adiaŭ, Meĉ'o : hav'u feliĉ'a'n voj'o'n, amuz'u vi'n kaj kelk'foj'e re'memor'u ankaŭ la amik'o'j'n !
Dir'int'e tio'n la marionet'o far'is du paŝ'o'j'n por for'ir'i, sed post'e li halt'is, turn'is si'n al la amik'o kaj demand'is :
— Sed ĉu vi cert'eg'as, ke en tiu land'o ĉiu'j semajn'o'j konsist'as el ses ĵaŭd'o'j kaj unu dimanĉ'o ?
— Mi plej cert'as.
— Sed ĉu vi sci'as cert'e, ke la feri'o'j komenc'iĝ'as kun la unu'a de januar'o kaj fin'iĝ'as kun la last'a tag'o de decembr'o ?
— Plej cert'e !
— Kiel bel'a land'o ! — ripet'is Pinokjo, plen'a de admir'o.
Post'e li decid'em'e al'don'is hast'e - rapid'e :
— Do, adiaŭ ver'e : kaj feliĉ'a'n voj'o'n.
— Adiaŭ.
— Kiam vi ek'ir'os ?
— Post du hor'o'j !
— Domaĝ'e ! Se ĝis la ek'vetur'o mank'us nur unu hor'o, mi ebl'e - preskaŭ pov'us atend'i.
— Kaj la Fe'in'o ?
— Mi jam mal'fru'as !... kaj re'ir'i hejm'e'n unu hor'o'n pli aŭ mal'pli fru'e egal'as.
— Mal'feliĉ'a Pinokjo ! Kaj se la Fe'in'o kri'os al vi ?
— Ne grav'as ! Mi las'os ŝi'n kri'i. Kiam ŝi ĝis'sat'e kri'os, ŝi trankvil'iĝ'os.
Dum'e far'iĝ'is nokt'o, nigr'a nokt'o, kiam subit'e ili vid'is mov'iĝ'i en la mal'proksim'o lum'et'o'n... kaj aŭd'is son'ad'o'n de tint'il'o'j kaj sonor'ad'o'n de trumpet'o tiel mal'laŭt'a'n kaj sufok'it'a'n, ke ĝi ŝajn'is zum'ad'o de kul'o !
— Jen ĝi ! — ek'kri'is Meĉ'o kaj star'iĝ'is.
— Kio, kio ? — demand'is flustr'e Pinokjo.
— La vetur'il'o, kiu pren'os ni'n. Do, ĉu vi vol'as ven'i ? Jes aŭ ne ?
— Sed ĉu fakt'e est'as ver'o, — demand'is la marionet'o, — ke en tiu land'o la ge'knab'o'j dev'as neniam lern'i ?
— Neniam, neniam !
— Kiel bel'a land'o !... Ho bel'eg'a land'o !
31 Post kvin monat'o'j de sen'farad'o, je si'a konstern'o Pinokjo sent'as kresk'i bel'a'n par'o'n da azen'orel'o'j, kaj li far'iĝ'as ver'a azen'et'o kun vost'o kaj ĉio ceter'a
Fin'e la vetur'il'o al'ven'is : ĝi al'ven'is sen la plej et'a bru'o, ĉar la rad'o'j est'is vind'it'a'j en stup'o'j kaj ĉifon'o'j. Ĝi'n tir'is dek du par'o'j da azen'et'o'j, ĉiu'j de la sam'a grand'o, sed kun divers'a'j fel'o'j.
Kelk'a'j est'is griz'a'j, ali'a'j blank'a'j, ĉi tiu'j arĝent'e griz'ec'a'j, tiu'j stri'it'a'j kun grand'a'j flav'a'j kaj blu'a'j lini'o'j.
Sed la plej strang'e est'is, ke tiu'j dek'du par'o'j aŭ du'dek kvar azen'et'o'j, anstataŭ est'i huf'um'it'a'j, kiel ĉiu'j ordinar'a'j tir'best'o'j aŭ azen'o'j, hav'is hom'a'j'n bot'o'j'n el blank'a bov'in'led'o sur la pied'o'j.
Kaj la konduk'ist'o de la vetur'il'o ?
Imag'u al vi hom'o'n pli larĝ'a'n ol long'a'n, mol'a'n kaj gras'ec'a'n kiel bul'o el buter'o, kun roz'ec'a vizaĝ'et'o, buŝ'o ĉiam rid'et'ant'a kaj voĉ'o tre miel'a, kares'a, kiel tiu de kat'o, kiu flat'as al si'a dom'mastr'in'o.
Apenaŭ la knab'o'j ek'vid'is li'n, tuj ĉiu'j en'am'iĝ'is al li, kaj vet'e salt'ad'is sur li'a'n vetur'il'o'n, por ke li konduk'u ili'n en tiu'n ver'a'n fabel'land'o'n, kiu'n indik'as la geografi'a'j kart'o'j per la mis'konduk'a nom'o Senfario.
Ver'e, la vetur'il'o jam krev'e plen'is de infan'o'j inter ok kaj dek du jar'o'j, kiu'j sid'is dens'e, kiel fiŝ'o'j en lad'skatol'o. Ili mal'bon'e fart'is, kun'prem'iĝ'is, kaj apenaŭ pov'is spir'i : sed neni'u dir'is ” oj ! ”, neni'u plend'is. La esper'o, ke post kelk'a'j hor'o'j ili al'ven'os al land'o, kie est'as nek libr'o'j, nek lern'ej'o'j, nek instru'ist'o'j, far'is ili'n tiel kontent'a'j kaj toler'em'a'j, ke ili sent'is nek ĝen'o'j'n, nek pen'o'j'n, nek mal'sat'o'n, nek soif'o'n, nek dorm'em'o'n.
Apenaŭ la vetur'il'o halt'is, la hom'et'o turn'is si'n al Meĉ'o, kaj demand'is li'n kun mil kaĵol'o'j kaj klin'iĝ'o'j :
— Dir'u al mi, bel'a knab'o, ĉu ankaŭ vi vol'as ven'i en tiu'n feliĉ'a'n land'o'n ?
— Jes ja, mi vol'as.
— Sed mi atent'ig'as vi'n, kar'ul'et'o, ke en la vetur'il'o ne plu est'as lok'o. Kiel vi vid'as, ĝi plen'e plen'as !
— Ne grav'as ! — respond'is Meĉ'o. — Se mank'as lok'o en'e, mi sid'iĝ'os sur la stang'o'j'n de la vetur'il'o.
Kaj li supr'e'n'salt'is, kaj lok'iĝ'is rajd'e sur la stang'o'j.
— Kaj vi, trezor'et'o mi'a ? — demand'is la hom'et'o, kaj turn'is si'n komplez'e al Pinokjo, — kio'n vi intenc'as far'i ?
Ĉu vi ven'os kun ni aŭ rest'os ?
— Mi rest'os, — respond'is Pinokjo. — Mi vol'as hejm'e'n'ir'i : mi vol'as lern'i, vol'as honor'ig'i mi'a'n lern'ej'o'n, kiel bon'kondut'a'j knab'o'j far'as.
— Ĉio'n bon'a'n al vi !
— Pinokjo ! — dir'is tiam Meĉ'o. — Aŭskult'u mi'n : ven'u kun ni, kaj ni est'os gaj'a'j !
— Ne, ne, ne !
— Ven'u kun ni, kaj ni est'os gaj'a'j, — kri'is kvar ali'a'j voĉ'o'j el - en'e de la vetur'il'o.
— Ven'u kun ni, kaj ni est'os gaj'a'j, — blek'is ĉiu'j cent voĉ'o'j kun'e el la vetur'il'o.
— Se mi ir'os kun vi, kio'n dir'os mi'a bon'a Fe'in'o ?
— Pri'pens'u, ke ni ir'as en land'o'n, kie ni rajt'as bru'i de maten'o ĝis vesper'o.
Pinokjo ne respond'is, nur suspir'is ; post'e re'e suspir'is, post'e tri'a'foj'e li suspir'is, fin'e li dir'is :
— Far'u al mi iom da lok'o : ankaŭ mi vol'as kun'vetur'i !
— Ĉiu'j lok'o'j est'as okup'it'a'j, — respond'is la hom'et'o. — Sed por montr'i al vi, kiel kar'a vi est'as, mi ced'os al vi mi'a'n lok'o'n sur la benk'o.
— Kaj vi ?
— Mi ir'os pied'e.
— Ne, ver'e, tio'n mi ne permes'as. Prefer'e mi sid'iĝ'os sur la grop'o de iu el ĉi tiu'j azen'et'o'j ! — kri'is Pinokjo.
Dir'it'e, far'it'e, li paŝ'is al la dekstr'a azen'et'o de la unu'a par'o, kaj vol'is sur'sid'iĝ'i : sed la best'et'o turn'is si'n ne'atend'it'e, kaj don'is fort'a'n muzel'bat'o'n en li'a'n ventr'o'n, kaj renvers'is li'n gamboĉielen.
Imag'u la impertinent'a'n kaj plen'buŝ'a'n rid'eg'o'n de ĉiu'j tiu'j knab'o'j, kiu'j ĉe'est'is la scen'o'n !
Sed la hom'et'o ne rid'is. Li al'proksim'iĝ'is, plen'a de am'em'o, al la ribel'ant'a azen'et'o, kaj ŝajn'ig'ant'e, ke li don'os al li kis'o'n, per ek'mord'o li de'ŝir'is li'a'n dekstr'a'n du'on'orel'o'n.
Dum'e Pinokjo furioz'e lev'iĝ'is de la ter'o, kaj salt'e ek'sving'is si'n sur la grop'o'n de tiu mal'feliĉ'a best'o.
Kaj la salt'o est'is tiel bel'a, ke la knab'o'j — kiu'j ĉes'is rid'i — komenc'is kri'i : ” Viv'u, Pinokjo ! ” kaj laŭt'e aplaŭd'is, ŝajn'e sen fin'o.
Kaj tiam la azen'et'o abrupt'e lev'is ambaŭ si'a'j'n post'a'j'n krur'o'j'n, kaj per elan'a puŝ'o de'ĵet'is la mal'feliĉ'a'n marionet'o'n voj'mez'e'n, sur ŝton'er'amas'o'n.
La rid'eg'o'j re'e erupci'is, sed la hom'et'o, anstataŭ rid'i, sent'is si'n kapt'iĝ'i de tiom'a am'em'o al la mal'trankvil'a azen'et'o, ke per kis'o li for'mord'is la tut'a'n mez'o'n de la ali'a orel'o. Post'e li dir'is al la marionet'o :
— Re'sid'iĝ'u kaj ne tim'u. Al tiu azen'et'o mank'is klap'o en la kap'o, sed mi dir'is du vort'o'j'n al li en la orel'o'j'n, kaj mi kred'as, ke mi ig'is li'n mild'a kaj prudent'a.
Pinokjo sur'sid'iĝ'is, kaj la vetur'il'o ek'ir'is ; sed dum la azen'et'o'j trot'is kaj la vetur'il'o kur'is sur la ŝton'er'o'j de la land'voj'o, ŝajn'is al li aŭd'i sub'prem'it'a'n voĉ'o'n, apenaŭ kompren'ebl'a'n, kiu dir'is :
— Kompat'ind'a mal'saĝ'ul'o ! Vi vol'is ag'i laŭ vi'a plaĉ'o, sed vi pent'os !
Preskaŭ ek'tim'e Pinokjo rigard'is tie'n kaj ĉi tie'n por el'trov'i, de kie ven'as tiu'j vort'o'j ; sed neniu'n li vid'is ; la azen'et'o'j trot'is, la vetur'il'o kur'is, la knab'o'j sur ĝi dorm'is.
Meĉ'o ronk'is kiel dorm'o'mus'o, kaj la hom'et'o sur la benk'o kant'et'is tra la dent'o'j :
— Nokt'e ĉiu'j dorm'as, Nur mi neniam dorm'as...
Post tra'vetur'o de ali'a du'on'kilo'metr'o Pinokjo aŭd'is la sam'a'n mal'laŭt'a'n voĉ'et'o'n, kiu dir'is al li :
— Memor'u, stult'ul'et'o ! La knab'o'j'n, kiu'j ĉes'as lern'i kaj turn'as la dors'o'n al la libr'o'j, lern'ej'o kaj instru'ist'o'j por dediĉ'i si'n tut'e al lud'o'j kaj amuz'o'j, ne pov'as traf'i ali'o ol mal'feliĉ'a fin'o !... Mi sci'as tio'n el propr'a spert'o !... kaj mi pov'as rakont'i tio'n al vi ! Ven'os tag'o, kiam ankaŭ vi plor'os, kiel nun mi plor'as... sed tiam est'os mal'fru'e !
Je tiu'j sub'prem'e flustr'it'a'j vort'o'j la marionet'o pli ol iam ek'tim'is, de'salt'is de la grop'o de la tir'best'o, kaj pren'is la azen'et'o'n ĉe la muzel'o.
Kaj imag'u, kiel li mir'is, kiam li rimark'is, ke la azen'et'o plor'as... kaj plor'is ĝust'e kiel knab'o !
— Ej, sinjor'o hom'et'o, — vok'is tiam Pinokjo la mastr'o'n de la vetur'il'o, — ĉu vi sci'as, kio nov'a est'as ? Ĉi tiu azen'et'o plor'as.
— Las'u li'n plor'i : li rid'os, kiam li hav'os bon'a'n humor'o'n.
— Sed ĉu vi instru'is li'n ankaŭ parol'i ?
— Ne : li mem lern'is murmur'i kelk'a'j'n vort'o'j'n, ĉar li est'is tri jar'o'j'n kun'e kun dres'it'a'j hund'o'j.
— Mal'feliĉ'a best'o !
— Ek plu ! — dir'is la hom'et'o, — ni ne perd'u la temp'o'n per tio, ke ni rigard'as, kiel azen'o plor'as. Re'sid'iĝ'u kaj ni ir'u : la nokt'o est'as mal'varm'et'a, kaj la voj'o long'a.
Pinokjo obe'is sen respond'i. La vetur'il'o re'e ek'ir'is : kaj maten'e, ĉe sun'lev'iĝ'o, ili feliĉ'e al'ven'is al Senfario.
Ĉi tiu land'o simil'is al neni'u ali'a en la mond'o. Ĝi'a loĝ'ant'ar'o konsist'is nur el ge'knab'o'j. La plej aĝ'a'j apenaŭ hav'is dek'kvar jar'o'j'n, la plej jun'a'j apenaŭ ok. Kaj sur la strat'o'j reg'is gaj'o, bru'o, petol'ad'o, tut'e ĝis frenez'iĝ'o ! Band'o'j de bub'o'j ĉie : iu'j lud'is per nuks'o'j, ali'a'j per disk'et'o'j, tri'a'j per pilk'o'j, iu ir'is bicikl'e, ali'a sur lign'o'ĉeval'o : ĉi tiu'j blind'o'lud'is, tiu'j persekut'o'lud'is, ali'a'j en klaŭn'a'j vest'o'j glut'is brul'ig'it'a'n stup'o'n, iu'j recit'is, ali'a'j kant'is, iu'j mort'o'salt'is, iu'j amuz'iĝ'is per marŝ'ad'o sur la man'o'j kun gamb'o'j al'ĉiel'e, ali'a'j cel'ĵet'is ring'o'j'n, iu'j promen'is en general'a vest'aĵ'o kun paper'kask'o kaj skadr'o el karton'o, ali'a'j rid'is, iu'j kri'is, ali'a'j vok'is, iu'j kun'frap'is la man'o'j'n, ali'a'j fajf'is, kaj fin'e est'is iu'j, kiu'j imit'is kok'in'o'j'n, el'ig'ant'e ov'o'j'n : sum'e est'is tia konfuz'o, babil'bru'o kaj diabl'a tumult'o, ke oni dev'is ŝtop'i la orel'o'j'n per vat'o por ne surd'iĝ'i. Sur ĉiu'j plac'o'j vid'iĝ'is teatr'a'j tend'o'j, plen'plen'a'j de ge'knab'o'j de maten'o ĝis vesper'o, kaj sur ĉiu'j mur'o'j de la dom'o'j oni pov'is leg'i tiel bel'a'j'n afer'o'j'n en karb'a skrib'o, kiel : Viv'u la mus'o'j ! ( anstataŭ amuz'o'j ), ni ne plu vol'as tern'ej'o'j'n ( anstataŭ lern'ej'o'j'n ), for la rid'met'ik'o'n ( anstataŭ aritmetik'o'n ) kaj ali'a'j'n simil'a'j'n sprit'aĵ'o'j'n.
Pinokjo, Meĉ'o kaj la ali'a'j knab'o'j, kiu'j vojaĝ'is kun la Hom'et'o, apenaŭ met'is la pied'o'j'n en la urb'o'n, trov'iĝ'is mez'e de grand'a tumult'o, kaj post kelk'a'j minut'o'j, kiel facil'e imag'ebl'as, ili far'iĝ'is ĉies amik'o'j. Kiu pov'is est'i pli feliĉ'a, pli kontent'a ol ili ?
Mez'e de sen'ĉes'a'j ŝerc'o'j kaj vari'a'j amuz'o'j la hor'o'j, tag'o'j kaj semajn'o'j pas'is fulm'rapid'e.
— Ho, kiel bel'a viv'o, — dir'is Pinokjo ĉiu'foj'e, se li hazard'e renkont'iĝ'is kun Meĉ'o.
— Vid'u, ĉu mi ne prav'is ? — respond'is Meĉ'o per demand'o. — Se mi pens'as, ke vi ne vol'is ven'i ! Kaj ke vi met'is al vi en la kap'o'n, re'ir'i en la dom'o'n de vi'a Fe'in'o, kaj perd'i la temp'o'n per lern'ad'o ! Tio'n, ke hodiaŭ vi est'as liber'ig'it'a de la ted'a'j libr'o'j kaj lern'ej'o, vi ŝuld'as al mi, al mi'a'j konsil'o'j, al mi'a'j urĝ'o'j, ĉu vi konsent'as ? Nur ver'a'j amik'o'j kapabl'as je tia'j grand'a'j bon'far'o'j.
— Ver'e, Meĉ'o ! Ke hodiaŭ mi est'as ver'e kontent'a knab'o, est'as vi'a merit'o. Kaj ĉu vi sci'as, kio'n dir'is la instru'ist'o, kiam li parol'is pri vi ? Li ĉiam admon'ad'is mi'n : ” Ne kamarad'u kun tiu bub'o Meĉ'o, ĉar Meĉ'o est'as mal'bon'a kun'ul'o, kaj nur mal'bon'o'n li pov'as konsil'i al vi... ” — Kompat'ind'a instru'ist'o ! — respond'is la ali'a, kaj balanc'is la kap'o'n. — Mi sci'as bedaŭr'ind'e, ke li mal'ŝat'is mi'n, kaj amuz'is si'n ĉiam per tio, ke li kalumni'is mi'n, sed mi est'as bon'kor'a, mi li'n pardon'as.
— Grand'a anim'o ! — dir'is Pinokjo, kaj ĉirkaŭ'brak'is am'em'e si'a'n amik'o'n, kaj kis'is li'n sur la frunt'o.
Inter'temp'e jam pas'is kvin monat'o'j, dum daŭr'is tiu rest'ad'o en la fabel'land'o de lud'o'j kaj amuz'o'j tut'tag'a'j, sen vid'i eĉ unu libr'o'n, nek unu lern'ej'o'n, kiam iu'n maten'o'n Pinokjo vek'iĝ'is kaj traf'is li'n — kiel oni kutim'as dir'i — aĉ'a surpriz'o, kiu agord'is li'n al mal'bon'a humor'o.
32 Azen'orel'o'j kresk'as al Pinokjo, kaj post'e li far'iĝ'as ver'a azen'et'o kaj komenc'as ia'i
Kaj kio est'is tiu surpriz'o ?
— Tuj mi rakont'os al vi, mi'a'j kar'a'j, mal'grand'a'j leg'ant'o'j. La surpriz'o est'is, ke kiam Pinokjo vek'iĝ'is, li komenc'is laŭ si'a kutim'o grat'i la kap'o'n, kaj jen li rimark'as...
Ĉu vi diven'os, kio okaz'is ?
Je si'a plej grand'a mir'o li rimark'is, ke li'a'j orel'o'j pli'long'iĝ'is unu man'larĝ'o'n.
Vi sci'as, ke la marionet'o hav'is ek'de nask'iĝ'o tre- tre mal'grand'a'j'n orel'o'j'n : tiel mal'grand'a'j'n, ke per nud'a'j okul'o'j ili eĉ ne vid'iĝ'is ! Imag'u do, kiel li ek'mir'is, kiam li pov'is el'palp'i la orel'o'j'n, kiu'j dum la nokt'o tiom long'iĝ'is, ke ili ŝajn'is du ver'a'j bros'o'j.
Tuj li ir'is serĉ'i spegul'o'n por rigard'i si'n ; sed li ne trov'is, do li plen'ig'is lav'uj'o'n per akv'o, kaj en la spegul'bild'o li ek'vid'is tio'n, kio'n neniam li est'us vol'int'a vid'i : li ja vid'is si'a'n kap'o'n ornam'it'a'n per majest'a par'o da azen'orel'o'j.
Mi las'as vi'n imag'i la dolor'o'n, hont'o'n kaj sen'esper'iĝ'o'n de la kompat'ind'a Pinokjo.
Li komenc'is plor'i, kri'i, frap'i la kap'o'n kontraŭ la mur'o'n ; sed ju pli li sen'esper'iĝ'is, des pli li'a'j orel'o'j kresk'is, kresk'ad'is, kaj far'iĝ'is har'plen'a'j ĉe la pint'o'j.
Pro la bru'o kaj akr'a'j kri'o'j en'ven'is en la ĉambr'o'n bel'a marmot'et'o, kiu loĝ'is en la supr'a etaĝ'o, kaj vid'ant'e la marionet'o'n en tia frenez'a stat'o, demand'is li'n zorg'o'plen'e :
— Kio okaz'is al vi, kar'a kun'dom'an'o ?
— Mi mal'san'as, Marmot'et'o mi'a, tre mal'san'as... sufer'as je mal'san'o, kiu mi'n tim'ig'as. Ĉu vi kompren'as pri la puls'o ?
— Iom'et'e.
— Palp'u do, ĉu mi hav'as febr'o'n !
La Marmot'et'o lev'is la dekstr'a'n antaŭ'a'n pied'o'n, palp'is la puls'o'n de Pinokjo, kaj dir'is al li kun suspir'o :
— Amik'o, kontraŭ mi'a plaĉ'o mi dev'as dir'i al vi mal'bon'a'n nov'aĵ'o'n !
— Ke ?
— Vi hav'as grand'a'n, aĉ'a'n febr'o'n !
— Kia'n do ?
— Azen'a'n.
— Mi ne kompren'as, kia'n febr'o'n ? — respond'is la marionet'o, kiu bedaŭr'ind'e kompren'is la afer'o'n.
— Tiam mi klar'ig'os al vi, — al'don'is la Marmot'et'o. — Sci'u do, ke post du aŭ tri hor'o'j vi ne plu est'os marionet'o, nek knab'o...
— Kaj kio mi far'iĝ'os ?
— Post du aŭ tri hor'o'j vi far'iĝ'os ver'a kaj plej nur'a azen'o, tia, kia'j tir'as vetur'il'o'j'n, kaj port'as brasik'o'j'n kaj salat'o'j'n al la bazar'o.
— Oj, mi mal'feliĉ'a, oj mi mal'feliĉ'a ! — ve'is Pinokjo kaj tir'is - ŝir'is per la man'o'j ambaŭ si'a'j'n orel'o'j'n, kvazaŭ ili est'us ali'ul'a'j orel'o'j.
— Kar'a mi'a, — al'don'is la Marmot'et'o por konsol'i li'n, — kio'n vi vol'as nun far'i ? Tia est'as la sort'o. Est'as skrib'it'e en la saĝ'a'j libr'o'j, ke ĉiu'j tiu'j mal'em'a'j bub'o'j, kiu'j ted'iĝ'as de libr'o'j, lern'ej'o kaj instru'ist'o'j, pas'ig'as si'a'j'n tag'o'j'n per lud'o'j kaj amuz'o'j, pli aŭ mal'pli fru'e fin'as per tio, ke ili ŝanĝ'iĝ'as en mal'grand'a'j'n azen'o'j'n.
— Sed ĉu ver'e est'as tiel ? — demand'is plor'singult'e la marionet'o.
— Bedaŭr'ind'e est'as tiel ! Kaj nun la plor'o ne util'as. Pli fru'e vi dev'us pens'i !
— Sed ne est'as mi'a kulp'o : la kulp'o, kred'u, Marmot'et'o, est'as tut'e de Meĉ'o !
— Kaj kiu est'as ĉi tiu Meĉ'o ?
— Unu el mi'a'j lern'ej'a'j kamarad'o'j. Mi vol'is re'ir'i hejm'e'n : mi vol'is est'i obe'em'a, mi vol'is daŭr'ig'i la lern'ad'o'n kaj far'i al mi honor'o'n... sed Meĉ'o dir'is al mi : ” Kial vi vol'as ted'i vi'n per lern'ad'o ? Kial vi vol'as ir'i al la lern'ej'o ?
Ven'u prefer'e kun mi en Senfarion : tie ni ne plu lern'os, tie ni amuz'iĝ'os de maten'o ĝis vesper'o, kaj ni ĉiam est'os gaj'a'j ”.
— Kaj kial vi sekv'is la konsil'o'n de tiu fals'a amik'o ? de tiu mal'bon'a kamarad'o ?
— Kial ?... ĉar, Marmot'et'o mi'a, mi est'as marionet'o sen prudent'o... kaj sen kor'o. Ho, se mi hav'us iom'et'o'n da kor'o, mi neniam est'us for'las'int'a tiu'n bon'a'n Fe'in'o'n, kiu mi'n am'is kiel bon'a pa'nj'o, kaj kiu far'is tiel mult'o'n por mi !... Kaj nun mi ne plu est'us marionet'o... sed mi est'us bon'kondut'a knab'et'o, kiel mult'a'j ali'a'j ! Ho, sed se mi traf'os Meĉ'o'n, ve al li ! Li ricev'os ind'a'n pluv'o'n da mal'dank'o'j de mi !
Kaj li ek'ir'is por el'dom'iĝ'i. Sed sur la sojl'o li ek'memor'is, ke li hav'as azen'orel'o'j'n, kaj hont'ant'e montr'i ili'n al la publik'o, jen kio'n li el'pens'is ? Li pren'is grand'a'n koton'a'n ĉap'o'n, met'is ĝi'n sur la kap'o'n kaj mal'supr'e'n'tir'is ĝi'n ĝis la naz'o'pint'o.
Post'e li el'ir'is, kaj komenc'is serĉ'i Meĉ'o'n en ĉiu'j angul'o'j. Li serĉ'is li'n sur la strat'o'j, sur la plac'o'j, en la teatr'o'j, en ĉiu'j ej'o'j kaj lok'o'j : sed li ne trov'is li'n.
Tiam li hejm'e'n'ir'is por serĉ'i li'n tie, kaj ven'int'e al la pord'o, li frap'is sur ĝi :
— Kiu est'as ? — demand'is en'e Meĉ'o.
— Est'as mi ! — respond'is la marionet'o.
— Atend'u iom, mi tuj mal'ferm'os.
Post du'on'hor'o la pord'o mal'ferm'iĝ'is, kaj imag'u la mir'o'n de Pinokjo, kiam li en'ir'is en la ĉambr'o'n, kaj ek'vid'is si'a'n amik'o'n Meĉ'o, kiu hav'is grand'a'n koton'a'n ĉap'o'n sur la kap'o, mal'supr'e'n'tir'it'a'n ĝis sub la naz'o.
Kiam Pinokjo ek'vid'is tiu'n ĉap'o'n, li sent'is kvazaŭ konsol'iĝ'o'n, kaj tuj pens'is en si :
— Ĉu la amik'o sufer'as je la sam'a mal'san'o ? Ĉu ankaŭ li hav'as azen'febr'o'n ?
Kaj ŝajn'ig'ant'e, ke li neni'o'n rimark'is, demand'is li'n kun rid'et'o :
— Kiel vi fart'as, mi'a kar'a Meĉ'o ?
— Bon'eg'e : kiel kuk'o en buter'o !
— Ĉu vi dir'as tio'n serioz'e ?
— Kial mi dev'us al vi mensog'i ?
— Pardon'u amik'o, sed tiam kial vi sur'hav'as tiu'n koton'a'n ĉap'o'n, kiu kovr'as ambaŭ vi'a'j'n orel'o'j'n ?
— La kurac'ist'o preskrib'is ĝi'n al mi, ĉar dolor'as al mi ĉi tiu genu'o. Kaj vi, kar'a marionet'o, kial vi sur'hav'as tiu'n koton'a'n ĉap'o'n, kiu'n vi tir'is ĝis sub la naz'o'n ?
— La kurac'ist'o preskrib'is ĝi'n al mi, ĉar mi skrap'vund'is unu pied'o'n.
— Ho, mal'feliĉ'a Pinokjo !
— Ho, mal'feliĉ'a Meĉ'o !
Post tiu'j vort'o'j sekv'is long'a silent'o, dum kiu la du amik'o'j far'is neni'o'n ali'a'n, ol rigard'is ironi'e unu la ali'a'n.
Fin'e la marionet'o dir'is per miel'flu'a kaj flat'em'a voĉ'o al si'a kamarad'o :
— Kontent'ig'u, mi'a kar'a Meĉ'o, mi'a'n sci'vol'o'n : ĉu vi iam sufer'is je orel'mal'san'o ?
— Neniam !... Kaj vi ?
— Neniam ! Ceter'e ek'de ĉi tiu maten'o unu mi'a orel'o mi'n sufer'ig'as.
— Ankaŭ mi hav'as la sam'a'n mal'bon'o'n.
— Ĉu ankaŭ vi ?... Kaj kiu orel'o al vi dolor'as ?
— Ambaŭ. Kaj al vi ?
— Ambaŭ. Ĉu pro la sam'a mal'san'o ?
— Mi tim'as, ke jes.
— Ĉu vi bon'vol'us far'i al mi komplez'o'n, Meĉ'o ?
— Volont'e ! Tut'kor'e.
— Ĉu vi montr'us al mi vi'a'j'n orel'o'j'n !
— Kial ne ? Sed unu'e mi vol'us vid'i vi'a'j'n, kar'a Pinokjo.
— Ne : unu'a dev'as est'i vi.
— Ne, kar'ul'o ! Unu'e vi, post'e mi !
— Bon'e, — dir'is tiam la marionet'o, — ni far'u inter'konsent'o'n kiel bon'a'j amik'o'j.
— Ni aŭd'u la inter'konsent'o'n !
— Ni lev'u la ĉap'o'j'n sam'temp'e, ĉu vi akcept'as ?
— Mi akcept'as.
— Do atent'u !
Kaj Pinokjo komenc'is nombr'i laŭt'e :
— Unu, du, tri ! Ĉe la vort'o ” tri ” ambaŭ knab'o'j de'pren'is la ĉap'o'n de la kap'o, kaj supr'e'n'ĵet'is ĝi'n.
Kaj tiam okaz'is scen'o, kiu ŝajn'us ne'kred'ebl'a, se ĝi ne est'us ver'a. Okaz'is nom'e, ke Pinokjo kaj Meĉ'o vid'is, ke la sam'a mal'feliĉ'o plag'as ili'n, kaj anstataŭ hont'i kaj bedaŭr'i, ili komenc'is mov'i si'a'j'n enorm'e kresk'int'a'j'n orel'o'j'n, kaj post mult'a'j ne'dec'aĵ'o'j, ili eksplod'is en sonor'a'n rid'eg'o'n.
Kaj ili rid'is, rid'ad'is tiom, ke preskaŭ ili renvers'iĝ'is, sed mez'e de la plej'a rid'o, Meĉ'o abrupt'e ĉes'is, kaj ŝancel'iĝ'ant'e kaj ŝanĝ'ant'e kolor'o'n, dir'is al si'a amik'o :
— Help'u, help'u mi'n, Pinokjo !
— Kio okaz'is al vi ?
— Ho ve ! Mi ne pov'as plu star'i rekt'a sur la pied'o'j.
— Ankaŭ mi ne pov'as ! — kri'is Pinokjo plor'ant'e kaj ŝancel'iĝ'ant'e.
Kaj dum ili dir'is tio'n, ili ambaŭ fleks'iĝ'is kvar'pied'e sur la ter'o'n, kaj marŝ'ant'e man'e - pied'e ili komenc'is rond'ir'ad'i, kur'ad'i tra la ĉambr'o. Kaj dum ili kur'ad'is, ili'a'j brak'o'j far'iĝ'is gamb'o'j, ili'a'j vizaĝ'o'j long'iĝ'is je muzel'o'j, ili'a'j grop'o'j kovr'iĝ'is per hel'griz'a fel'o, nigr'e makul'it'a.
Sed ĉu vi sci'as, kiu est'is la plej mal'bel'a moment'o por tiu'j mal'feliĉ'ul'o'j ? La plej mal'bel'a kaj plej humil'ig'a moment'o est'is, kiam ili sent'is kresk'i vost'o'n el - sub'e. Ili'n frap'is hont'o kaj dolor'o, ili vol'is plor'i kaj lament'i pri si'a sort'o.
Se ili nur ne est'us tio'n far'int'a'j ! Anstataŭ em'o'j kaj lament'o'j, ili el'ig'is azen'a'j'n blek'o'j'n, kaj en ĥor'o ili voĉ'is sonor'e : ĉi- a, ĉi- a, ĉi- a !
En tiu moment'o oni frap'is ĉe la pord'o, kaj voĉ'o de ekster'e vok'is :
— Mal'ferm'u ! Mi est'as la Hom'et'o, kiu konduk'is vi'n en ĉi tiu'n land'o'n. Tuj mal'ferm'u, aŭ ve al vi !
33 Pinokjo far'iĝ'as ver'a azen'o kaj for'konduk'iĝ'as por vend'ad'o, li'n aĉet'as Direktor'o de klaŭn'a trup'o por instru'i li'n danc'i kaj salt'i tra ring'o'j ; sed li lam'iĝ'as iu'n vesper'o'n, kaj aĉet'as li'n ali'ul'o por far'i tambur'o'n el li'a fel'o
Ĉar la Hom'et'o vid'is, ke la pord'o ne mal'ferm'iĝ'as, li en'romp'is ĝi'n per pied'frap'eg'o, kaj en'paŝ'int'e en la ĉambr'o'n, li dir'is al Pinokjo kaj Meĉ'o kun si'a kutim'a rid'et'o :
— Brav'a'j knab'o'j ! Bon'e vi blek'is, mi tuj re'kon'is vi'n laŭ la voĉ'o. Kaj jen pro tio mi ven'is.
Je tia parol'o la du azen'et'o'j embaras'iĝ'is, las'is pend'i la kap'o'n kaj orel'o'j'n, kaj en'tir'is la vost'o'n inter la gamb'o'j'n.
Unu'e la Hom'et'o kares'is, glat'um'is, palp'et'is ili'n, post'e el'pren'is pajl'o'fask'o'n kaj zorg'e strigl'is ili'n. Kaj kiam per la fervor'a strigl'ad'o li far'is ili'n bril'a'j kiel du spegul'o'j, li sur'met'is al ili kap'o'brid'o'n, kaj konduk'is ili'n al la bazar'o kun la esper'o, ke li vend'os ili'n, kaj en'poŝ'ig'os konsider'ind'a'n gajn'o'n por ili.
Kaj fakt'e, aĉet'ont'o'j ne long'e las'is si'n atend'i.
Meĉ'o est'is vend'it'a al kamp'ar'an'o, kies tir'best'o mort'is unu tag'o'n pli fru'e, kaj Pinokjon aĉet'is Direktor'o de klaŭn'a kaj ŝnur'danc'ist'a trup'o kun la cel'o dres'i li'n, kaj salt'ig'i kaj dancig'i li'n kun'e kun la ali'a'j best'o'j de la trup'o.
Ĉu vi nun jam kompren'as, kar'a'j mi'a'j mal'grand'a'j leg'ant'o'j, kiu'n meti'o'n la Hom'et'o praktik'is ? Ĉi tiu mal'grand'a monstr'aĉ'o kun miel'e dolĉ'a mien'o vag'ad'is de temp'o al temp'o tra la mond'o per si'a vetur'il'o : dum'voj'e li kolekt'is per promes'o'j kaj kaĵol'o'j ĉiu'j'n mal'em'a'j'n knab'o'j'n, kiu'j ted'iĝ'is de libr'o'j kaj lern'ej'o : kaj li sid'ig'is ili'n sur si'a'n vetur'il'o'n, port'is ili'n al Senfario, por ke ili pas'ig'u si'a'n temp'o'n per lud'o'j, distr'iĝ'o'j kaj amuz'o'j. Kiam tiu'j mal'feliĉ'a'j knab'o'j iluzi'it'a'j — pro furioz'a amuz'iĝ'em'o kaj ne'lern'em'o — azen'iĝ'is, li gaj'e kaj kontent'eg'e pren'is kaj konduk'is ili'n por vend'i ili'n en bazar'o'j kaj foir'o'j. Kaj tiel, dum kelk'a'j jar'o'j li gajn'is amas'o'n da mon'o, kaj iĝ'is milion'ul'o.
Mi ne sci'as, kio okaz'is kun Meĉ'o : mi nur sci'as, ke Pinokjon traf'is ek'de la unu'a'j tag'o'j plej mal'facil'a kaj pen'ig'a viv'o.
Pinokjon atend'is ek'de la unu'a'j tag'o'j dur'a kaj ŝvit'ig'a viv'o.
Kiam la mastr'o konduk'is li'n en la stal'o'n, li plen'ig'is la manĝ'uj'o'n per pajl'o : sed post kiam Pinokjo gust'um'is buŝ'plen'o'n da ĝi, li el'kraĉ'is ĝi'n.
Tiam la mastr'o inter mult'a'j grumbl'o'j plen'ig'is la manĝ'uj'o'n per fojn'o : sed ankaŭ la fojn'o ne plaĉ'is al li.
— Ha ! Ĉu eĉ la fojn'o ne plaĉ'as al vi ? — kri'is koler'e la mastr'o. Ne zorg'u, bel'a azen'et'o, se vi hav'as kapric'o'j'n en la kap'o, mi volont'e el'pel'os ili'n al vi !
Kaj prepar'e de re'bon'ig'o li don'is al li vip'o'bat'o'n inter la gamb'o'j'n.
Pro la dolor'o Pinokjo komenc'is plor'i kaj blek'i kaj dir'is ia'e :
— Ĉi- a ! Ĉi- a ! Mi ne pov'as digest'i la pajl'o'n !
— Tiam manĝ'u la fojn'o'n ! — respond'is la mastr'o, kiu bon'eg'e kompren'is la azen'a'n parol'manier'o'n.
— Ĉi- a, ĉi- a, la fojn'o kaŭz'as al mi dolor'o'n !
— Ĉu vi pretend'us, ke azen'o'n, kiel vi'n, mi nutr'u per frit'it'a'j kok'in'brust'o'j kaj kapon'galantin'o ? — al'don'is la mastr'o ĉiam pli furioz'e, kaj don'is ankaŭ du'a'n vip'o'bat'o'n.
Je tiu du'a vip'o'bat'o Pinokjo — pro prudent'o — tuj ĉes'is, kaj dir'is neni'o'n plu.
Dum'e la mastr'o ferm'is la stal'o'n, kaj Pinokjo rest'is sol'a : kaj ĉar jam pas'is mult'a'j hor'o'j, de kiam li manĝ'is, li osced'eg'is pro la grand'a mal'sat'o.
Kaj osced'ant'e li mal'ferm'is la buŝ'o'n forn'o'larĝ'e.
Fin'e, ĉar li trov'is neni'o'n ali'a'n en la manĝ'uj'o, li komenc'is rezign'e mord'et'i iom da pajl'o : kaj post kiam li zorg'e maĉ'is ĝi'n, li ferm'is la okul'o'j'n kaj glut'is ĝi'n.
— Ĉi tiu fojn'o ne mal'bon'e gust'as, — li dir'is post'e al si, — sed kiel pli bon'e est'us daŭr'ig'i la lern'ad'o'n ! Sed ne grav'as !
La post'a'n maten'o'n, kiam li vek'iĝ'is, li tuj komenc'is serĉ'i iom da fojn'o en la manĝ'uj'o ; sed neniom li trov'is, ĉar ĉio'n li manĝ'is nokt'e.
Tiam li pren'is buŝ'plen'o'n da pajl'o : sed dum li mord'ad'is ĝi'n, li dev'is rimark'i, ke la gust'o de la pajl'o eĉ memor'ig'e ne simil'as al rizot'o, nek al makaroni'o.
— Ne grav'as ! — li ripet'is, dum li maĉ'ad'is. Almenaŭ mi'a mal'feliĉ'o serv'os kiel lecion'o por ĉiu'j knab'o'j mal'obe'em'a'j, mal'inklin'a'j lern'i. Ne grav'as !... Ne grav'as !
— Ne grav'as ? Vi'a blek'o ne grav'as ! — kri'is la mastr'o, kiu en tiu moment'o en'paŝ'is en la stal'o'n. — Ĉu vi ebl'e kred'as, mi'a bel'a azen'et'o, ke mi aĉet'is vi'n nur por vi'n manĝ'ig'i kaj trink'ig'i ? Mi aĉet'is vi'n, por ke vi labor'et'u, kaj mi gajn'u mult'a'n mon'o'n. Ek do nu, vigl'e ! Ven'u kun mi en la Cirk'o'n, tie mi instru'os vi'n salt'i tra ring'o'j, romp'i paper'bar'il'o'n per la kap'o, kaj danc'i vals'o'n kaj polk'o'n star'ant'e sur la mal'antaŭ'a'j pied'o'j.
La kompat'ind'a Pinokjo — ĉu em'e aŭ trem'e — dev'is lern'i ĉiu'j'n ĉi bel'eg'a'j'n afer'o'j'n. Sed por lern'i ili'n, neces'is tri monat'o'j da lecion'o'j kaj mult'a'j vip'o'bat'o'j fel'o'ŝir'a'j.
Fin'e al'ven'is la tag'o, en kiu li'a mastr'o pov'is anonc'i la ver'e ekster'ordinar'a'n spektakl'o'n. La mult'kolor'a'j afiŝ'o'j sur ĉiu'j angul'o'j de la strat'o'j tekst'is jen'e :
G R A N D A F E S T P R E Z E N T A D O Ĉ I- V E S P E R E V I D E B L O S L A K U T I M A J S A L T O J K A J S U R P R I Z A J E K Z E R C O J D E Ĉ I U J A R T I S T O J K A J D E Ĉ I U J Ĉ E V A L O J E L A M B Aû S E K S O J D E L A T R U P O, K A J K R O M E P O R L A U N U A F O J O P R E Z E N T I Ĝ O S L A F A M A A Z E N E T O P I N O K J O N O M A T A L A S T E L O D E L A D A N C A D O.
L A T E A T R E J O E S T O S T A G H E L E L U M I G I T A.
Tiu'n vesper'o'n, vi pov'as imag'i, jam unu hor'o'n antaŭ la komenc'o de la spektakl'o la spekt'ej'o est'is plen'plen'a.
Ne trov'iĝ'is liber'a unu fotel'et'o, unu'sol'a bon'a lok'o, unu'nur'a loĝi'o — eĉ se oni pag'us per or'o.
La benk'o'j de la Cirk'o svarm'is de knab'o'j kaj knab'in'o'j, infan'o'j de ĉiu'j aĝ'o'j, kiu'j febr'e dezir'eg'is vid'i, kiel danc'as la fam'a azen'et'o Pinokjo.
Kiam la unu'a part'o de la prezent'ad'o fin'iĝ'is, la Direktor'o de la trup'o en nigr'a jak'o, blank'a pantalon'o kaj ĝis'genu'a'j led'o'bot'o'j prezent'is si'n al la mult'nombr'eg'a publik'o, far'is profund'a'n klin'o'n, kaj dir'is kun alt'a solen'ec'o la sekv'a'n konfuz'a'n parol'ad'o'n : ” Estim'at'a publik'o, kavalir'o'j kaj dam'o'j ! Mi, humil'a sub'skrib'int'o — tra'pas'ant'e ĉi tiu'n el'star'a'n metro'o'n... hm... — pol'o'n — vol'is profit'i la honor'o'n, kaj ne mal'pli la plezur'o'n prezent'i al ĉi tiu inteligent'a kaj rimark'ind'a aŭd'ant'ar'o fam'a'n azen'et'o'n, kiu jam hav'is la honor'o'n danc'i antaŭ Ili'a'j Reĝ'a'j kaj Imperi'estr'a'j Moŝt'o'j de ĉiu'j ĉef'a'j kaj graf'a'j kort'um'o'j de Eŭrop'o. Kaj dank'ant'e ili'n help'u al ni per vi'a anim'ig'a ĉe'est'o plezur'ig'i ni'n ! ” Oni akcept'is tiu'n parol'ad'o'n kun mult'a'j rid'o'j kaj aplaŭd'o'j : sed la aplaŭd'o'j du'obl'iĝ'is kaj far'iĝ'is ia'spec'a uragan'o, kiam la azen'et'o Pinokjo aper'is mez'e de la Cirk'o. Li est'is fest'e ornam'it'a. Sur la kap'o li hav'is nov'a'n brid'o'n el bril'a led'o kun latun'a'j fibol'o'j kaj najl'o'j ; en la orel'o'j du blank'a'j'n kameli'o'j'n, la kol'har'ar'o est'is komb'it'a en mult'a'j'n bukl'o'j'n, kiu'j est'is lig'it'a'j per roz'kolor'a'j silk'a'j bant'o'j ; grand'a or - kaj arĝent'kolor'a bend'o ĉirkaŭ'is li'a'n tali'o'n, la vost'o est'is tra'plekt'it'a per sang'o'ruĝ'a'j kaj lazur'a'j ruband'o'j el velur'o.
Unu'vort'e, li est'is am'ind'eg'a azen'et'o !
Por prezent'i li'n al la publik'o, la Direktor'o al'don'is ĉi tiu'j'n vort'o'j'n : ” Mi'a'j estim'at'a'j aŭskult'ant'o'j ! Mi ven'is, ne por dir'i al vi mensog'o'j'n pri la grand'a'j mal'facil'aĵ'o'j, kiu'j'n mi dev'is super'i por kun'pren'i kaj sub'jug'iĝ'i tiu'n mam'best'o'n, dum ĝi liber'e paŝt'iĝ'is de mont'o al mont'o sur la eben'aĵ'o'j de la varm'eg'a klimat'o. Observ'u, mi vi'n pet'as, kia sovaĝ'ec'o el'radi'as el ĝi'a'j okul'o'j, sekv'e de kio sukces'is van'a'j ĉiu'j metod'o'j de dres'ad'o, kies cel'o est'is, ke li viv'u dec'e, kiel la ceter'a'j civiliz'it'a'j kvar'pied'ul'o'j, tiel do mi dev'is turn'i mi'n plur'foj'e al la afabl'a lingv'o de la vip'o.
Sed mi'a ĝentil'ec'o — anstataŭ am'ig'i mi'n, — plej mal'favor'e efik'is al mi'a anim'o. Sed mi sekv'is la sistem'o'n de Galles, kaj trov'is en ia krani'o mal'grand'a'n kartilag'o'n ost'a'n, kiu'n mem la Mediĉea Fakultat'o de Parizo re'kon'is kiel re'gener'a'n bulb'o'n de har'o'j kaj stabil'a danc'ad'o. Kaj pro tio mi vol'is ĝi'n instru'i pri danc'ad'o, kaj ne mal'pli pri la rilat'a'j tra'ring'a salt'ad'o kaj tra'romp'ad'o de paper'bar'il'o'j. Admir'u ĝi'n, kaj vi mem juĝ'u ! Sed antaŭ ol ad'e - am'i vi'n, permes'u al mi, ge'sinjor'o'j, invit'i vi'n al la tag'a spektakl'o por morgaŭ vesper'e : sed sub - poz'ant'e, ke la pluv'ec'a veter'o ebl'e minac'us akv'o'n, la spektakl'o anstataŭ morgaŭ vesper'e prokrast'iĝ'os al morgaŭ, la dek'unu'a hor'o antaŭ'tag'mez'a de la post'tag'mez'o. ” Kaj tiam la Direktor'o far'is ali'a'n profund'eg'a'n klin'o'n : kaj turn'ant'e si'n al Pinokjo li dir'is :
— Kuraĝ'o'n, Pinokjo ! Ek, komenc'u vi'a'j'n ekzerc'o'j'n, salut'u ĉi tiu'n respekt'ind'a'n publik'o'n, kavalir'o'j'n, dam'o'j'n kaj infan'o'j'n !
Pinokjo obe'em'e fleks'is la antaŭ'gamb'o'j'n ĝis la ter'o, kaj genu'is tie, ĝis la Direktor'o frap'is per la vip'o kaj ordon'is :
— Marŝ'o !
Tiam la azen'et'o lev'iĝ'is sur ĉiu'j'n kvar pied'o'j'n kaj komenc'is rond'ir'i marŝ'e - marŝ'e en la aren'o.
Post kelk'a temp'o la Direktor'o vok'is :
— Trot'o ! — kaj Pinokjo obe'ant'e al la ordon'o, ŝanĝ'is la marŝ'o'n al trot'o.
— Galop'o ! — kaj Pinokjo trans'ir'is al galop'o.
— Kur'eg'o ! — kaj Pinokjo ĵet'iĝ'is kur'i kun plej grand'a rapid'ec'o. Sed dum li frenez'e kur'eg'is, la Direktor'o lev'is la brak'o'n, kaj ek'paf'is per la pistol'o.
Je tiu paf'o la azen'et'o — kvazaŭ vund'it'a — fal'stern'iĝ'is en la Cirk'o, kaj ŝajn'is, ke li ver'e est'is mort'ont'a.
Kiam li re'lev'iĝ'is de sur la ter'o mez'e de eksplod'o de aplaŭd'o'j, kri'o'j kaj man'o'klak'o'j, ating'ant'a'j la stel'o'j'n, li dev'is kompren'ebl'e lev'i la kap'o'n kaj supr'e'n'rigard'i, kaj dum li tio'n far'is, li ek'vid'is en loĝi'o bel'a'n sinjor'in'o'n, kiu hav'is sur la kol'o grand'a'n or'a'n kol'ĉen'o'n, de kiu pend'is medalion'o. Sur la medalion'o est'is la pentr'it'a portret'o de marionet'o.
— Tiu portret'o est'as la mi'a !... tiu sinjor'in'o est'as la Fe'in'o ! — dir'is al si Pinokjo, kiam li tuj re'kon'is ŝi'n : kaj li'n ek'reg'is grand'a ĝoj'o, kaj li prov'is kri'i :
— Ho, Fe'in'et'o mi'a ! Ho, Fe'in'et'o mi'a !
Sed anstataŭ tiu'j vort'o'j el'ŝir'iĝ'is el li'a gorĝ'o azen'a blek'o tiel sonor'a kaj long'eg'a, ke ĝi rid'ig'is ĉiu'j'n spekt'ant'o'j'n, kaj ĉef'e ĉiu'j'n infan'o'j'n, kiu'j ĉe'est'is en la Cirk'o.
Tiam la Direktor'o por instru'i li'n kaj kompren'ig'i al li, ke ne est'as bon'a manier'o ia'i en la vizaĝ'o'n de la publik'o, per la ten'il'o de la vip'o don'is al li frap'et'o'n sur la naz'o'n.
La mal'feliĉ'a azen'et'o el'ig'is je man'larĝ'o la lang'o'n, kaj lek'is almenaŭ kvin minut'o'j'n la naz'o'n en la kred'o, ke tiel li pov'as for'viŝ'i la dolor'o'n, kiu'n li sent'is.
Sed kia est'is li'a sen'esper'iĝ'o, kiam li re'e turn'is si'n supr'e'n, kaj vid'is, ke la loĝi'o est'as mal'plen'a, kaj la Fe'in'o mal'aper'is !
Li ek'hav'is la sent'o'n, ke li tuj mort'os : li'a'j okul'o'j plen'iĝ'is de larm'o'j, kaj li komenc'is torent'e plor'i. Sed neni'u rimark'is tio'n, kaj mal'plej la Direktor'o, kiu klak'ig'is la vip'o'n kaj kri'is :
— Kuraĝ'e, Pinokjo ! Nun montr'u al ĉi tiu'j ge'sinjor'o'j, kiel graci'e vi salt'as tra la ring'o'j !
Pinokjo prov'is du - tri foj'o'j'n : sed ĉiu'foj'e, kiam li al'ven'is antaŭ la ring'o'n, anstataŭ salt'i tra ĝi, li oportun'em'e preter'pas'is sub ĝi. Fin'e li puŝ'is si'n antaŭ'e'n, kaj tra'salt'is : sed mal'feliĉ'e, li'a'j post'a'j gamb'o'j implik'iĝ'is en la ring'o, kaj li fal'is kiel mal'plen'a sak'o sur la ter'o'n en la ali'a flank'o.
Kiam li rekt'iĝ'is, li est'is lam'ig'it'a, kaj nur pen'e li pov'is re'ir'i al la stal'o.
— Ekster'e'n, Pinokjon ! Ni vol'as la azen'et'o'n ! Ekster'e'n la azen'et'o'n ! — kri'is la infan'o'j de la parter'o, kiu'j ek'kompat'is li'n, kaj tuŝ'iĝ'is ĝis'kor'e pro la mal'feliĉ'a okaz'aĵ'o.
Sed la azen'et'o ne plu aper'is en tiu vesper'o.
La sekv'a'n maten'o'n la veterinar'o aŭ best'kurac'ist'o, post kiam li ekzamen'is li'n, deklar'is, ke li rest'os lam'a por la tut'a viv'o.
Tiam la Direktor'o ordon'is al la stal'o'knab'o :
— Kio'n vi vol'as, ke mi far'u kun lam'a azen'o ? Pan'manĝ'ul'o sen util'o. Konduk'u ĝi'n al la plac'o, kaj vend'u ĝi'n.
Kiam ili al'ven'is al la plac'o, tuj trov'iĝ'is aĉet'ont'o, kiu demand'is la stal'o'knab'o'n :
— Kiom vi pet'as por ĉi tiu lam'a azen'et'o ?
— Du'dek lir'o'j'n.
— Mi don'os al vi du'dek groŝ'o'j'n. Ne kred'u, ke mi aĉet'as ĝi'n por labor'o : mi vol'as ĝi'n nur pro la fel'o. Mi vid'as, ke ĝi est'as tre mal'mol'a, kaj mi vol'as far'i el ĝi tambur'o'n por la vilaĝ'a orkestr'o.
Mi las'as vi'n imag'i, infan'o'j, kia'n plezur'o'n sent'is la mal'feliĉ'a Pinokjo, kiam li aŭd'is, ke li'a destin'o est'as far'iĝ'i tambur'o !
Fakt'o est'as, ke apenaŭ la aĉet'ant'o el'pag'is la du'dek mon'er'o'j'n, li konduk'is la azen'et'o'n sur rok'o'n ĉe la mar'bord'o, fiks'is ŝton'o'n al ĝi'a kol'o, lig'is unu el ĝi'a'j pied'o'j per ŝnur'o, kiu'n li ten'is fiks'e en la man'o, kaj abrupt'e li de'puŝ'is la mal'feliĉ'a'n best'o'n en la akv'o'n.
Pinokjo — kun tiu rok'o'pec'o sur la kol'o, tuj sink'is sur la fund'o'n ; kaj la aĉet'int'o kun la streĉ'e ten'it'a ŝnur'o en la man'o, sid'iĝ'is sur rok'o, kaj atend'is, ke dum'e la azen'et'o dron'u, kaj li pov'u ĝi'n sen'fel'ig'i.
34 Post la ĵet'o en la mar'o'n fiŝ'o'j manĝ'as Pinokjon, kaj li re'far'iĝ'as marionet'o.
Sed dum li naĝ'as por el'sav'i si'n, la terur'a Ŝark'o li'n en'glut'as
Kvin'dek minut'o'j'n post kiam li ĵet'is la azen'o'n en la akv'o'n, la aĉet'int'o dir'is al si :
— Mi'a mal'feliĉ'a lam'a azen'et'o nun jam cert'e perfekt'e dron'is. Ni re'tir'u ĝi'n supr'e'n, kaj far'u tiu'n bel'a'n tambur'o'n el ĝi'a fel'o.
Kaj li komenc'as tir'i la ŝnur'o'n, per kiu li lig'is unu gamb'o'n de la azen'o : kaj li tir'as, tir'ad'as ĝi'n... kaj fin'e li vid'as aper'i sur la surfac'o... ĉu vi diven'as, kio'n ? Anstataŭ mort'int'a'n azen'et'o'n, li vid'as aper'i viv'ant'a'n marionet'o'n, kiu barakt'as kiel angil'o.
Ek'vid'int'e tiu'n lign'a'n pup'o'n, la mal'feliĉ'ul'o kred'is, ke li sonĝ'as, kaj rest'is sen'mov'a kiel pez'a ŝton'o — kun mal'ferm'it'a buŝ'o kaj el'kav'ig'it'a'j okul'o'j.
Kiam li re'ven'is al si el la unu'a surpriz'o, li dir'is plor'ant'e kaj balbut'ant'e :
— Kaj kie est'as la azen'et'o, kiu'n mi ĵet'is en la mar'o'n ?
— Tiu azen'et'o est'as mi ! — respond'is la marionet'o rid'et'ant'e.
— Ĉu vi ?
— Mi.
— Ha, fripon'o ! Ĉu vi ŝat'us mi'n mistifik'i ?
— Mistifik'i vi'n ? Tut'e mal'e, kar'a mastr'o : mi parol'as al vi serioz'e.
— Sed kiel pov'is okaz'i, ke antaŭ ne'long'e vi est'is azen'o, kaj nun, post iom da rest'ad'o en la akv'o, vi far'iĝ'is lign'a pup'o ?
— Cert'e pro la efik'o de la mar'akv'o. La mar'o far'as tia'j ŝerc'o'j'n.
— Atent'u, marionet'o, atent'u !... Ne kred'u, ke vi pov'as kaŝ'e amuz'iĝ'i pri mi. Est'os mal'bon'e al vi, se la pacienc'o mi'n for'las'os !
— Nu bon'e, mastr'o, ĉu vi vol'as sci'i la tut'a'n histori'o'n ver'a'n ? Mal'lig'u mi'a'n gamb'o'n, kaj mi ĝi'n rakont'os al vi.
Tiu bon'a aĉet'int'o - fuŝ'ul'o, sci'vol'em'a ek'kon'i la ver'a'n histori'o'n, mal'lig'is la nod'o'n de la ŝnur'o, kiu ten'is Pinokjon mal'liber'a : kaj tiam Pinokjo, liber'a kiel bird'o, komenc'is rakont'i jen'e si'a'n histori'o'n :
— Sci'u do, ke ĉiam mi est'is lign'a marionet'o, kiel nun ;
sed mi jam est'is pli- mal'pli baldaŭ far'iĝ'ont'a knab'o ver'a, kiel la ceter'a'j infan'o'j, se pro mi'a mal'mult'a em'o al lern'ad'o kaj sekv'ad'o de mal'bon'a'j kamarad'o'j mi ne est'us for'kur'int'a el mi'a hejm'o... kaj kiam mi vek'iĝ'is iu'n bel'a'n tag'o'n, mi trov'is mi'n ŝanĝ'it'a en azen'o'n kun tiel long'a'j orel'o'j... kaj kun tiel long'a vost'o !... Kia hont'o est'is !...
Kar'a mastr'o, hont'o, kia'n eĉ vi neniam sent'is dum la tut'a viv'o ! Oni konduk'is mi'n al la bazar'o de azen'o'j, kie aĉet'is mi'n la Direktor'o de ĉeval'danc'ig'a trup'o, kiu met'is al si en la kap'o'n, ke li far'os el mi el'star'a'n danc'ist'o'n kaj fam'a'n ring'o'salt'ist'o'n ; sed iu'n vesper'o'n dum la prezent'ad'o mi fal'is mal'feliĉ'e, kaj lam'iĝ'is je ambaŭ gamb'o'j. La Direktor'o ne sci'is, kio'n far'i kun lam'a azen'o, ordon'is mi'n re'vend'i, kaj vi mi'n aĉet'is.
— Domaĝ'e ! Kaj nun kie mi trov'os ali'a'n fel'o'n ?
— Ne sen'esper'iĝ'u, mastr'o. Da azen'et'o'j est'as tro mult'e en ĉi tiu mond'o !
— Dir'u al mi, bub'o impertinent'a, ĉu vi'a histori'o fin'iĝ'as ĉi tie ?
— Ne, — respond'is la marionet'o, — Iom ankoraŭ dir'ind'as, post'e fin'o. Post kiam vi aĉet'is mi'n, vi konduk'is mi'n ĉi tie'n por mort'ig'i mi'n, tamen vi las'is konvink'i vi'n de la sent'o de kompat'em'o, kaj vi prefer'e lig'is ŝton'o'n sur mi'a'n kol'o'n, kaj ĵet'is mi'n sur la fund'o'n de la mar'o. Ĉi tiu delikat'a sent'o mult'e honor'as vi'n, kaj neniam mi forges'os ĝi'n. Ali'flank'e, mi'a kar'a mastr'o, ĉi tiu'n foj'o'n vi ne kalkul'is kun la Fe'in'o...
— Kaj kiu est'as ĉi tiu Fe'in'o ?
— Ŝi est'as mi'a pa'nj'o, kiu simil'as al ĉiu el tiu'j bon'a'j pa'nj'o'j, kiu'j tre am'as si'a'j'n fil'o'j'n, kaj neniam perd'as ili'n el la vid'o, kaj help'as ili'n am'o'plen'e en ĉiu'j mal'feliĉ'o'j, ankaŭ kiam ĉi tiu'j infan'o'j pro si'a sen'brid'ec'o kaj mal'bon'a kondut'o merit'us est'i for'puŝ'it'a'j kaj for'las'it'a'j al si mem.
Mi do vol'is rakont'i, ke apenaŭ la bon'a Fe'in'o vid'is mi'n en danĝer'o tuj dron'i, send'is ĉirkaŭ mi'n amas'eg'o'n da fiŝ'o'j, kiu'j kred'is mi'n ver'a azen'o mort'int'a, kaj komenc'is mi'n manĝ'i ! Kaj kiel grand'a'j'n mord'o'j'n ili far'is ! Mi neniam est'us kred'int'a, ke la fiŝ'o'j est'as pli frand'em'a'j ol la infan'o'j. Unu for'manĝ'is al mi la orel'o'j'n, ali'a la muzel'o'n, la tri'a la kol'o'n kaj la kol'har'ar'o'n... Kelk'a'j manĝ'is la pied'fel'o'n kaj la dors'o'fel'o'n, kaj inter la ceter'a'j est'is fiŝ'et'o tiel ĝentil'a, ke ĝi bon'vol'is manĝ'i eĉ mi'a'n vost'o'n.
— Mi ĵur'as, — dir'is la terur'it'a aĉet'int'o, — ke ek'de nun mi eĉ prov'e ne gust'um'os fiŝ'aĵ'o'n. Mi'n ne tro plezur'ig'us, se dis'tranĉ'int'e trigl'o'n aŭ merluĉ'o'n, mi trov'us en ili azen'vost'o'n !
— Mi sam'e pens'as, — respond'is la marionet'o rid'ant'e.
— Ceter'e mi dev'as rakont'i, ke kiam la fiŝ'o'j de'manĝ'is mi'a'n tut'a'n azen'a'n teg'aĵ'o'n, kiu kovr'is mi'n de la kap'o ĝis la pied'o'j, ili kompren'ebl'e ating'is la ost'o'j'n... aŭ por ĝust'e esprim'i mi'n, la lign'o'n, ĉar, kiel vi vid'as, mi est'as far'it'a el plej mal'mol'a lign'o. Sed post la unu'a'j mord'o'j tiu'j frand'em'a'j fiŝ'o'j rimark'is, ke la lign'o ne est'as delikat'aĵ'o por ili'a'j dent'o'j, kaj naŭz'iĝ'is de tiu ne'digest'ebl'a nutr'aĵ'o, kaj ili dis'ir'is jen tie'n, jen ali'e'n, sen dir'i al mi plej et'a'n dank'o'n... Kaj jen nun mi rakont'as al vi, kia'manier'e vi post el'tir'o de la ŝnur'o trov'is viv'ant'a'n marionet'o'n anstataŭ mort'int'a azen'et'o.
— Mi fajf'as pri vi'a rakont'o, — kri'is la aĉet'int'o furioz'e.
— Mi sci'as, ke mi el'spez'is du'dek groŝ'o'j'n por aĉet'i vi'n, kaj mi vol'as re'hav'i mi'a'j'n mon'er'o'j'n. Ĉu vi sci'as, kio'n mi far'os ? Mi re'port'os vi'n al la bazar'o, kaj re'vend'os vi'n kiel sek'ig'it'a'n lign'aĵ'o'n por en kamen'o'j.
— Re'vend'u mi'n do, mi ĝoj'as, — dir'is Pinokjo.
Sed apenaŭ li el'parol'is tio'n, li ek'sving'is si'n kaj salt'is en la mez'o'n de la akv'o. Kaj li naĝ'is gaj'e, for'iĝ'is mal'proksim'e'n de la bord'o, kaj re'kri'is al la mal'feliĉ'a aĉet'int'o :
— Adiaŭ, mastr'o ; se vi bezon'os fel'o'n por tambur'o, re'memor'u mi'n !
Fakt'o est'as, ke dum palpebr'um'o li tiom for'iĝ'is, ke li preskaŭ ne vid'iĝ'is : aŭ vid'iĝ'is nur sur la surfac'o de la mar'o nigr'a punkt'et'o, kiu de temp'o al temp'o lev'is la gamb'o'j'n el la akv'o, kaj far'is kapriol'o'j'n kaj salt'o'j'n, kiel delfen'o en bon'a humor'o.
Dum Pinokjo naĝ'is laŭ la hazard'o, li ek'vid'is mez'e de la mar'o rok'o'n, kiu ŝajn'is est'i el blank'a marmor'o : kaj supr'e sur ĝi kapr'in'et'o'n, kiu blek'is al li afabl'e, kaj sign'is invit'e al li'a direkt'o.
Sed plej strang'e est'is en la afer'o, ke la fel'o de la kapr'in'et'o, anstataŭ blank'a aŭ nigr'a aŭ makul'it'a el ĉi du kolor'o'j kiel ĉe ali'a'j kapr'et'o'j, est'is blu'a, tre bril'a, kaj tre memor'ig'is al li la har'o'j'n de la bel'a Knab'in'o.
Mi las'as al vi imag'i, ĉu la kor'o de la mal'feliĉ'a Pinokjo komenc'is pli fort'e bat'i ! Kun du'obl'ig'it'a'j fort'o'j kaj energi'o li komenc'is naĝ'i en la direkt'o al la blank'a rok'o, kaj li jam est'is sur mez'a voj'o, kiam jen el'akv'iĝ'as kaj ven'as renkont'e al li terur'a kap'eg'o de mar'a monstr'o, kun mal'ferm'eg'it'a faŭk'o simil'a al abism'o, kun tri dent'o'vic'o'j, kiu'j el'vok'us tim'eg'o'n ankaŭ, se ili est'us nur pentr'it'a'j.
Kaj ĉu vi sci'as, kiu est'is tiu mar'a monstr'o ?
Tiu mar'a monstr'o est'is ne pli kaj ne mal'pli ol la gigant'a Ŝark'o, menci'it'a plur'foj'e en ĉi tiu histori'o, kaj kiu'n oni kon'is pro la masakr'o'j kaj ne'sat'ig'ebl'a de'vor'em'o sub la krom'nom'o ” Atil'o de la fiŝ'o'j kaj fiŝ'ist'o'j ”.
Imag'u la tim'eg'o'n de la mal'feliĉ'a Pinokjo ĉe la ek'vid'o de la monstr'o. Li prov'is evit'i ĝi'n, ŝanĝ'i la voj'o'n, li prov'is rifuĝ'i, sed tiu enorm'a mal'ferm'eg'it'a buŝ'o ven'is ĉiam nur renkont'e al li kun la rapid'ec'o de sag'o.
— Pro Di'o, rapid'u, Pinokjo ! — kri'is be'ant'e la bel'a kapr'in'et'o.
Kaj Pinokjo naĝ'is sen'esper'e per la brak'o'j, per la brust'o, per la krur'o'j kaj per la pied'o'j.
— Rapid'u, Pinokjo, ĉar la monstr'o proksim'iĝ'as !
Kaj Pinokjo kolekt'is ĉiu'j'n si'a'j'n fort'o'j'n, du'obl'e pren'is la aer'o'n pro la klopod'o.
— Atent'u, Pinokjo !... la monstr'o ating'os vi'n !... Jen ĝi !
... Jen ĝi !... Rapid'u pro Di'o, aŭ vi perd'iĝ'os !
Kaj Pinokjo naĝ'is pli klopod'e ol iam, kaj plu, kaj plu, kaj plu, kvazaŭ flug'us kugl'o de paf'il'o. Kaj li jam est'is tut'e ĉe la rok'o, kaj la kapr'in'et'o el'klin'is si'n tut'e super la mar'o'n, jam etend'is al li si'a'j'n antaŭ'pied'et'o'j'n por help'i li'n el la akv'o !
Sed jam est'is mal'fru'e ! La monstr'o ating'is li'n : per unu spir'eg'o ĝi trink'is kaj en'buŝ'ig'is la mal'feliĉ'a'n marionet'o'n kvazaŭ kok'in'a'n ov'o'n, kaj glut'is li'n kun tia elan'o kaj avid'o, ke Pinokjo dum la fal'eg'o en la intern'o'n de la Ŝark'o puŝ'iĝ'is tiel mal'oportun'e, ke dum kvar'on'hor'o li perd'is la konsci'o'n.
Kiam li re'ven'is al si de tiu sens'o'perd'o, li neniel pov'is kompren'i, en kiu mond'o li trov'iĝ'as. Ĉirkaŭ li ĉiu'flank'e reg'is komplet'a mal'lum'o : sed tiel nigr'a kaj profund'a, ke al li ŝajn'is, ke li met'is la kap'o'n en uj'o'n plen'a'n de ink'o.
Li atent'e aŭskult'is, sed aŭd'is neni'a'n bru'o'n : nur de temp'o al temp'o li sent'is kelk'a'j'n grand'a'j'n vent'o'puŝ'o'j'n. Komenc'e li neniel diven'is, de kie ven'as tiu vent'o : sed post'e li kompren'is, ke ĝi ven'as de la pulm'o'j de la monstr'o. Ĉar neces'as sci'i, ke la Ŝark'o tre sufer'is pro astm'o, kaj kiam ĝi spir'is, ŝajn'is, kvazaŭ blov'us nord'a vent'o.
Komenc'e Pinokjo klopod'is kuraĝ'ig'i si'n, sed kiam li cert'iĝ'is kaj re'cert'iĝ'is, ke li trov'iĝ'as ferm'it'a en la korp'o de la mar'a monstr'o, li ek'plor'is, kri'is kaj plor'em'e dir'is :
— Help'u ! Help'u ! Oj mi mal'feliĉ'a ! Ĉu neni'u trov'iĝ'as, kiu mi'n sav'os ?
— De kiu vi postul'as, ke oni sav'u vi'n, mal'feliĉ'ul'o ? — dir'is en tiu mal'lum'o raŭk'a voĉ'aĉ'o simil'a al mis'agord'iĝ'int'a gitar'o.
— Kiu parol'as ? — demand'is Pinokjo, kaj sent'is si'n rigid'iĝ'i pro la terur'o.
— Est'as mi, mal'feliĉ'a tinus'o, kiu'n la Ŝark'o glut'is kun'e kun vi. Kaj vi, kiu fiŝ'o vi est'as ?
— Mi hav'as neni'o'n komun'a'n kun fiŝ'o'j. Mi est'as marionet'o.
— Kaj se vi ne est'as fiŝ'o, kial vi ig'is vi'n glut'i de la monstr'o ?
— Ne est'as mi, kiu ig'is si'n glut'i, sed mi est'as glut'it'a de ĝi ! Kaj nun, kio'n far'i en ĉi tiu mal'lum'o ?
— Hav'i pacienc'o'n kaj atend'i, ke la Ŝark'o digest'u ni'n !
— Sed mi ne vol'as digest'iĝ'i ! — blek'is Pinokjo, kaj re'komenc'is plor'i.
— Ankaŭ mi ne vol'as digest'iĝ'i, — al'don'is la Tinus'o, — sed mi est'as sufiĉ'e saĝ'um'em'a, kaj mi konsol'as mi'n per la pens'o, ke se oni nask'iĝ'as tinus'o, est'as mult'e pli dign'e mort'i sub akv'o ol sub ole'o !
— Mal'saĝ'aĵ'o ! — kri'is Pinokjo.
— La mi'a est'as unu el la opini'o'j, — respond'is la Tinus'o, — kaj oni respekt'as la opini'o'j'n, kiel la tinus'a'j politik'ist'o'j dir'as.
— Dir'u i'o'n ajn, mi vol'as for de ĉi tie... mi vol'as for'kur'i...
— For'kur'u, se vi sukces'as !
— Ĉu tre grand'a est'as ĉi tiu Ŝark'o, kiu ni'n glut'is ? — demand'is la marionet'o.
— Imag'u : ĝi'a korp'o pli long'as ol unu kilo'metr'o, ne kalkul'ant'e la vost'o'n.
Dum ili tiel inter'parol'ad'is en la mal'lum'o, ŝajn'is al Pinokjo, ke li vid'as for'e - for'e i'a'n hel'o'n.
— Kio pov'as est'i tiu for'a - mal'proksim'a lum'et'o ? — demand'is Pinokjo.
— Cert'e mal'feliĉ'a sam'sort'an'o, kiu atend'as simil'e al ni la moment'o'n digest'iĝ'i — Mi vol'as li'n vid'i. Ĉu ne pov'us est'i, ke li est'as ia mal'jun'a fiŝ'o, kapabl'a montr'i al mi la voj'o'n de la rifuĝ'o ?
— Tut'kor'e mi dezir'as al vi tio'n, kar'a marionet'o.
— Adiaŭ, Tinus'o.
— Adiaŭ, marionet'o : kaj mult'a'n feliĉ'o'n !
— Kie ni ni'n re'vid'os ?
— Kiu sci'as ?... Pli bon'e eĉ ne pens'i pri tio !
35 En la korp'o de la Ŝark'o Pinokjo re'trov'as... nu, kiu'n li re'trov'as ? Leg'u tiu'n ĉi ĉapitr'o'n, kaj vi ek'sci'os.
Apenaŭ Pinokjo dir'is adiaŭ al si'a bon'a amik'o Tinus'o, li ek'ir'is balanc'iĝ'ant'e mez'e de tiu mal'lum'o, kaj direkt'is si'n palp'e, paŝ'o post paŝ'o tra la korp'o de la Ŝark'o al tiu et'a lum'o, kiu bril'et'is for'e - mal'proksim'e.
Kaj dum la marŝ'ad'o li sent'is, ke li'a'j pied'o'j glit'ad'as en flak'o de gras'ec'a kaj mal'pur'a akv'o, kaj tiu akv'o el'ig'is tiel akr'a'n odor'o'n de frit'it'a fiŝ'o, ke al li ŝajn'is, ke li est'as en fiŝ'restoraci'o.
Kaj ju pli li antaŭ'e'n'iĝ'is, des pli la hel'o far'iĝ'is bril'a, disting'ebl'a. Fin'e post long'a marŝ'ad'o li ating'is ĝi'n, kaj ating'int'e ĝi'n, kio'n li trov'is ? Vi pov'as diven'i inter mil ebl'o'j : li trov'is tabl'et'o'n pri'met'it'a'n kun brul'ig'it'a kandel'o en verd'a vitr'o'botel'o kaj ĉe la tabl'et'o mal'jun'ul'et'o'n tut'e blank'a'n, kvazaŭ li est'us el neĝ'o aŭ bat'it'a krem'o. Li manĝ'is kelk'a'j'n viv'ant'a'j'n fiŝ'et'o'j'n, sed tiel viv'a'j'n, ke dum li manĝ'is ili'n, ili eĉ el'glit'is el li'a buŝ'o.
Je tiu vid'aĵ'o la mal'feliĉ'a Pinokjo ek'hav'is tiel grand'a'n kaj ne'atend'it'a'n ĝoj'o'n, ke ne mult'o mank'is, ke li fal'u en delir'o'n. Li vol'is rid'i, vol'is plor'i, vol'is dir'i amas'eg'o'n da afer'o'j ; sed anstataŭ tio li lang'um'is konfuz'e kaj balbut'is stump'a'j'n kaj ne're'kon'ebl'a'j'n vort'o'j'n. Fin'fin'e li sukces'is el'ig'i kri'o'n el la gorĝ'o, kaj dis'etend'is la brak'o'j'n, ĵet'is si'n ĉirkaŭ la kol'o'n de la mal'jun'ul'et'o, kaj kri'is feliĉ'e :
— Ho, paĉjeto mi'a ! Fin'fin'e mi trov'is vi'n ! Nun mi neniam plu for'las'os vi'n, neniam, neniam !
— Do mi'a'j okul'o'j dir'as al mi la ver'o'n ! — ek'parol'is la mal'jun'ul'et'o, viŝ'ant'e al si la okul'o'j'n. — Do est'as vi mem, mi'a kar'a Pinokjo ?
— Jes ja, jes ja, est'as mi ! Ho, paĉjeto mi'a, kiel bon'a vi est'as !... Kaj pens'u, ke mi, mal'e... Ho, ĉu vi sci'as, kiom da mal'feliĉ'o'j pluv'is sur mi'a'n kap'o'n, kaj kiom da afer'o'j mis'ir'is al mi ! Imag'u, tiu'n tag'o'n, kiam vi, mal'feliĉ'a paĉjeto aĉet'is al mi aboc'o'libr'o'n prez'e de vi'a mantel'o, por ke mi pov'u ir'i al la lern'ej'o, kaj mi mis'ir'is por vid'i la marionet'o'j'n, kaj la marionet'ist'o vol'is mi'n ĵet'i sur la fajr'o'n, por ke li'a ŝaf'aĵ'o rost'iĝ'u ruĝ'ec'a, kaj la sam'a marionet'ist'o don'is al mi post'e kvin or'a'j'n mon'er'o'j'n, ke mi port'u ili'n al vi, sed mi traf'is la Vulp'o'n kaj la Kat'o'n, kiu'j konduk'is mi'n al la gast'ej'o ” Ruĝ'a Krab'o ”, kie ili manĝ'eg'is kiel mal'dik'eg'a'j lup'o'j, kaj kiam mi ek'ir'is sol'a en la nokt'o, mi traf'is murd'ist'o'j'n, kiu'j ĵet'is si'n kur'e post mi, kaj mi for, kaj ili ĉiam post'e, kaj mi for, kaj ili re'e post'e, kaj fin'e ili pend'ig'is mi'n sur branĉ'o'n de la Grand'a Kverk'o, de kie la bel'a Blu'har'a Knab'in'o ordon'is for'pren'i mi'n en kaleŝ'o, kaj la kurac'ist'o'j, kiam ili ekzamen'is mi'n, tuj dir'is : ” Se li ne mort'is, tio est'as sign'o de tio, ke li ankoraŭ viv'as ”, kaj tiam el'glit'is mensog'o el mi'a buŝ'o, kaj mi'a naz'o komenc'is kresk'i, kaj mi ne pov'is el'ir'i tra la pord'o de la ĉambr'o, post kio mi for'ir'is kun la Vulp'o kaj Kat'o por sub'ter'ig'i la kvar or'a'j'n mon'er'o'j'n, ĉar unu mi el'spez'is en la gast'ej'o, kaj la Papag'o komenc'is rid'i pri mi, kaj kiam mi re'ir'is por la du'mil mon'er'o'j, mi trov'is neniom, kaj kiam la Juĝ'ist'o ek'sci'is, ke oni pri'ŝtel'is mi'n, li tuj met'ig'is mi'n en mal'liber'ej'o'n por rekompenc'i la ŝtel'ist'o'j'n, kaj kiam mi for'ir'is de tie, mi vid'is bel'a'n grapol'o'n de vin'ber'o'j sur kamp'o, kie mi'n pren'is kapt'il'o, kaj la kamp'ar'an'o pro di'a ide'o met'is hund'o'kol'um'o'n sur mi'n, por ke mi gard'u la kok'ej'o'n, sed post'e li re'kon'is mi'a'n sen'kulp'ec'o'n kaj las'is mi'n for'ir'i, kaj la Serpent'o kun la fum'ant'a vost'o komenc'is rid'i, kaj ŝir'iĝ'is vejn'o en li'a brust'o, kaj tiel mi re'ir'is al la dom'o de la bel'a Knab'in'o, kiu jam mort'is, kaj kiam la Kolomb'o vid'is, ke mi plor'as, li dir'is al mi : ” Mi vid'is vi'a'n pa'ĉj'o'n, kiu fabrik'as al si ŝip'et'o'n por serĉ'i vi'n ”, kaj mi dir'is al li : ” Ho, se ankaŭ mi hav'us flug'il'o'j'n ! Kaj li dir'is al mi : ” Ĉu vi vol'as ven'i al vi'a pa'ĉj'o ? ” — kaj mi respond'is al li : ” Jes ja ! Sed kiu mi'n al'port'os ? ” — kaj li dir'is al mi :
” Mi port'os vi'n tie'n ”, kaj mi dir'is al li : ” Kiel ? ”, kaj li respond'is : ” Grimp'u sur mi'a'n dors'o'n ”, kaj tiel ni flug'is dum la tut'a nokt'o, kaj la sekv'a'n maten'o'n la fiŝ'ist'o'j, kiu'j rigard'is ĉiu'j al la mar'o, dir'is al mi : ” Est'as mal'feliĉ'a hom'o en ŝip'et'o, kiu baldaŭ dron'os ”, kaj mi tuj re'kon'is vi'n de mal'proksim'e, ĉar la kor'o dir'is tio'n al mi, kaj mi man'o'sign'is al vi, ke vi re'ir'u al la bord'o...
— Ankaŭ mi re'kon'is vi'n, — dir'is Ĝepeto, — kaj volont'e mi re'ir'us al la bord'o, sed kiel far'i ? La mar'o est'is grand'a, kaj ond'eg'o renvers'is la ŝip'et'o'n. Tiam terur'a Ŝark'o, kiu est'is ĝust'e proksim'e, apenaŭ ek'vid'is mi'n en la akv'o, tuj kur'is al mi, el'ig'is la lang'o'n, pren'is mi'n iom post iom, kaj glut'is mi'n kiel kuk'et'o'n.
— Kaj kiel long'e vi est'as ferm'it'a ĉi tie ? — demand'is Pinokjo.
— Ek'de tiu tag'o jam proksim'um'e du jar'o'j'n, kiu'j ŝajn'is al mi du jar'cent'o'j, Pinokjo mi'a !
— Kaj kiel vi pov'is rest'i viv'a ? Kaj kie vi trov'is kandel'o'n ? Kaj alumet'o'j'n por brul'ig'i ĝi'n, kiu don'is ili'n al vi ?
— Nu, mi rakont'os ĉio'n laŭ'vic'e. Vi dev'as sci'i, ke la tempest'o, kiu renvers'is mi'a'n ŝip'et'o'n, al'fund'ig'is ankaŭ komerc'a'n ŝip'o'n. Ĉiu'j mar'ist'o'j sav'iĝ'is, sed la ŝip'o sink'is fund'e'n. La sam'a Ŝark'o, kiu en tiu tag'o hav'is ekster'ordinar'a'n apetit'o'n, post mi en'glut'is ankaŭ la ŝip'o'n...
— Kiel ? Ĉu ĝi en'glut'is ĝi'n unu'tir'e ? — demand'is Pinokjo mir'e.
— Jes ja, unu'tir'e : kaj el'kraĉ'is nur la ĉef'mast'o'n, ĉar ĝi inter'dent'iĝ'is al ĝi, kiel fiŝ'ost'et'o. Por mi'a bon'ŝanc'o tiu ŝip'o est'is plen'a de konserv'aĵ'o'j en stan'skatol'o'j, biskot'o'j aŭ re'bak'it'a'j pan'o'j, vin'botel'o'j, sekv'in'ber'o'j, fromaĝ'o, kaf'o, suker'o, stear'in'a'j kandel'o'j, skatol'o'j de vaks'a'j alumet'o'j. Kun tiu Di'a donac'o mi pov'is tra'viv'i du jar'o'j'n, sed nun mi ven'is al la fin'o, en la proviz'ej'o rest'is neni'o ali'a krom ĉi tiu kandel'o, kiu nun lum'as, ĝi est'as la last'a, kiu rest'is al mi....
— Kaj post'e ?
— Kaj post'e, kar'a mi'a, ni ambaŭ rest'os en mal'lum'o.
— Tiam ek, pa'ĉj'o, — dir'is Pinokjo, — ni ne hav'as temp'o'n por perd'i. Ni dev'as pens'i pri tuj'a el'sav'iĝ'o.
— El'sav'iĝ'o... kia'manier'e ?
— Ni fuĝ'os tra la buŝ'o de la Ŝark'o, kaj ĵet'os ni'n en la mar'o'n por el'naĝ'i.
— Vi parol'as facil'e, sed mi, kar'a Pinokjo, ne kapabl'as naĝ'i.
— Ĉu grav'as... Vi sid'iĝ'os rajd'e sur mi'a'j'n ŝultr'o'j'n, kaj mi, kiu est'as bon'a naĝ'ant'o, port'os vi'n al'bord'e.
— Iluzi'o'j, fil'o mi'a ! — respond'is Ĝepeto, kaj sku'is la kap'o'n mal'gaj'e rid'et'ant'e. — Ĉu ŝajn'as ebl'e al vi, ke marionet'o, apenaŭ unu metr'o'n alt'a, kiel vi, pov'as hav'i tiom da fort'o, ke li port'u mi'n naĝ'e sur la ŝultr'o'j al la bord'o ?
— Prov'u, kaj vi vid'os ! Malgraŭ ĉio, se est'as skrib'it'e en la ĉiel'o, ke ni dev'as mort'i, ni hav'os almenaŭ la grand'a'n konsol'o'n, ke ni mort'os brak'um'ant'e unu la ali'a'n.
Kaj sen dir'i i'o'n pli, Pinokjo pren'is la kandel'o'n, antaŭ'e'n'ir'is por lum'ig'i, kaj dir'is al si'a pa'ĉj'o :
— Ven'u post mi, kaj ne tim'u.
Kaj tiel ili marŝ'is sufiĉ'e long'e, kaj tra'pas'is la tut'a'n korp'o'n kaj stomak'o'n de la Ŝark'o. Sed kiam ili al'ven'is al la lok'o, kie komenc'iĝ'as la grand'a gorĝ'o de la monstr'o, ili pens'is, ke pli bon'e est'as halt'i, kaj iom ĉirkaŭ'rigard'i, kaj kapt'i la plej taŭg'a'n moment'o'n por la fuĝ'o.
Oni dev'as sci'i, ke la Ŝark'o, kiu est'is tre mal'jun'a, kaj sufer'is je astm'o kaj tro fort'a kor'bat'ad'o, pov'is dorm'i nur kun mal'ferm'it'a buŝ'o. Pinokjo do supr'e'n'ir'is ĝis ĝi'a gorĝ'o, kaj el'rigard'is, kaj tiel pov'is vid'i tra tiu mal'ferm'it'a buŝ'eg'o pec'o'n de la stel'o'plen'a ĉiel'o kaj la bel'eg'a'n lun'lum'o'n.
— Jen taŭg'a moment'o por fuĝ'i — li flustr'is turn'ant'e si'n al si'a pa'ĉj'o. — La Ŝark'o dorm'as, kiel urs'o vintr'e, la mar'o kviet'as, kaj oni pov'as vid'i kiel tag'e. Ven'u do post mi, pa'ĉj'o, kaj post ne'long'e ni est'os sav'it'a'j.
Dir'it'e kaj far'it'e : ili ek'ir'is tra la gorĝ'o de la mar'a monstr'o, kaj kiam ili al'ven'is al tiu grand'eg'a buŝ'o, ili komenc'is marŝ'i pied'fingr'e sur la lang'o, kiu est'is tiel long'a, ke ĝi simil'is al ĝarden'a voj'o. Kaj ili jam pret'ig'is por si'n ĵet'i en la mar'o'n, kiam en la plej bel'a moment'o la Ŝark'o ek'tern'eg'is, kaj pro la tern'o tiel fort'e ĝi ek'sku'iĝ'is, ke Pinokjo kaj Ĝepeto re'flug'is en la fund'o'n de stomak'o de la monstr'o.
Pro la grand'a fal'puŝ'iĝ'o la kandel'o esting'iĝ'is, kaj patr'o kaj fil'o rest'is en mal'lum'o.
— Kaj nun ?... — demand'is Pinokjo, kiu far'iĝ'is serioz'a.
— Nun, fil'o mi'a, ni est'as cert'e perd'it'a'j.
— Kial perd'it'a'j ? Don'u al mi la man'o'n, pa'ĉj'o, kaj atent'u, ne fal'u !
— Kie'n vi mi'n konduk'as ?
— Ni dev'as re'prov'i la fuĝ'o'n. Ven'u kun mi, kaj ne tim'u !
Dir'int'e tio'n, Pinokjo pren'is la man'o'n de si'a pa'ĉj'o, kaj marŝ'ant'e kun'e sur pied'fingr'o'j, ili tra'ir'is la gorĝ'o'n de la monstr'o. Post'e ili pas'is laŭ'long'e de la tut'a lang'o, kaj tra'paŝ'is la tri dent'o'vic'o'j'n. Antaŭ ol el'salt'i, la marionet'o dir'is al si'a pa'ĉj'o :
— Grimp'u rajd'e sur mi'a'j'n ŝultr'o'j'n, kaj brak'um'u mi'n fort'e ! Pri la ceter'o zorg'os mi mem.
Apenaŭ Ĝepeto lok'is si'n oportun'e sur la ŝultr'o'j de la fil'o, Pinokjo, tre cert'a pri si'a afer'o, ĵet'is si'n en la akv'o'n, kaj komenc'is naĝ'i. La mar'o est'is glat'a, kiel ole'o, la lun'o hel'is en si'a tut'a bril'o, kaj la Ŝark'o daŭr'e dorm'is tiel profund'e, ke eĉ kanon'paf'o ne pov'us ĝi'n vek'i.
36 Fin'fin'e Pinokjo ĉes'as est'i marionet'o kaj far'iĝ'as knab'o
Dum Pinokjo vigl'e naĝ'is por ating'i la bord'o'n, li rimark'is, ke li'a pa'ĉj'o, kiu sid'is rajd'e sur li'a'j ŝultr'o'j, kaj las'is pend'i la gamb'o'j'n du'on'e en la akv'o, trem'as.
Li trem'is, ĉu pro mal'varm'o, ĉu pro tim'o ? Kiu sci'as ?
Ebl'e iom'et'e de unu, iom'et'e de la ali'a. Pinokjo dir'is por kuraĝ'ig'i li'n :
— Kuraĝ'o'n, pa'ĉj'o ! Post kelk'a'j minut'o'j ni al'ven'os al la ter'o, kaj est'os sav'it'a'j.
— Sed kie est'as tiu ben'it'a ter'o ? — demand'is la mal'jun'ul'et'o, ĉiam pli mal'trankvil'a, kaj pint'ig'is la okul'o'j'n, kiel tajlor'o'j, kiam ili tred'as faden'o'n en kudr'il'o'n. — Jen mi rigard'as en ĉiu'j direkt'o'j, kaj vid'as neni'o'n ali'a'n ol ĉiel'o'n kaj mar'o'n.
La mal'feliĉ'a Pinokjo ŝajn'ig'is hav'i bon'a'n humor'o'n, sed fakt'e mal'e : li komenc'is sen'kuraĝ'iĝ'i, li'a'j fort'o'j mal'pli'iĝ'is, li'a spir'o far'iĝ'is pez'a kaj sufok'a... sum'e li ne pov'is plu, kaj la bord'o ankoraŭ est'is mal'proksim'e.
Li naĝ'is, dum li hav'is spir'o'n : post'e li re'turn'is la kap'o'n al Ĝepeto, kaj dir'is per inter'romp'at'a voĉ'o :
— Pa'ĉj'o, help'u mi'n... ĉar mi mort'os !
Kaj patr'o kaj fil'o est'is jam dron'ont'a'j, kiam ili ek'aŭd'is voĉ'o'n simil'a'n al mis'agord'it'a gitar'o. Ĝi demand'is :
— Kiu mort'os ?
— Mi kaj mi'a mal'feliĉ'a pa'ĉj'o !
— Mi re'kon'as ĉi tiu'n voĉ'o'n ! Est'as vi, Pinokjo !
— Ĝust'e, kaj vi ?
— Mi est'as la Tinus'o, vi'a kun'kapt'it'o en la korp'o de la Ŝark'o.
— Kaj kiel vi sav'iĝ'is ?
— Mi imit'is vi'a'n ekzempl'o'n. Est'as vi, kiu montr'is al mi la voj'o'n, kaj post vi el'salt'is ankaŭ mi.
— Mi'a Tinus'et'o, vi al'ven'is ĝust'a'temp'e ! Mi pet'eg'as vi'n pro Di'o, help'u ni'n, ĉar ali'e ni pere'os.
— Volont'e kaj tut'kor'e. Al'kroĉ'iĝ'u ambaŭ al mi'a vost'o, kaj las'u vi'n tren'i. En kvar minut'et'o'j mi konduk'os vi'n al la bord'o.
Ĝepeto kaj Pinokjo — kiel vi pov'as imag'i, — tuj akcept'is la invit'o'n, sed anstataŭ al'kroĉ'iĝ'i al la vost'o, ili juĝ'is pli oportun'e lok'iĝ'i rekt'e sur la dors'o de la Tinus'o.
— Ĉu ni ne est'as tro pez'a'j ? — demand'is li'n Pinokjo.
— Pez'a'j ? Eĉ iom'et'e ne ; al mi ŝajn'as hav'i sur la dors'o du konk'o'j'n, — respond'is la Tinus'o, kiu hav'is grand'a'n kaj fortik'a'n statur'o'n, egal'a'n al du'jar'a bov'in'o.
Kiam ili al'ven'is al la bord'o, Pinokjo el'salt'is kiel unu'a sur la ter'o'n por si'n'gard'e el'help'i si'a'n pa'ĉj'o'n, post'e li turn'is si'n al la Tinus'o, kaj kun emoci'a voĉ'o dir'is al li :
— Amik'o mi'a, vi sav'is mi'a'n pa'ĉj'o'n ! Do mi ne hav'as vort'o'j'n por sufiĉ'e dank'i vi'n ! Permes'u al mi almenaŭ, ke mi don'u al vi kis'o'n sign'e de etern'a re'kon'o.
La Tinus'o el'met'is la naz'o'n el la akv'o, Pinokjo genu'iĝ'is sur la ter'o'n, kaj met'is am'o'plen'a'n kis'o'n sur li'a'n buŝ'o'n. Je tiu spontan'a kaj plej viv'a tener'ec'o la mal'feliĉ'a Tinus'o, kiu ne est'is al'kutim'iĝ'int'a al io simil'a, sent'is tiel profund'a'n kor'tuŝ'iĝ'o'n, ke pro la hont'o, ke oni vid'as li'n plor'i kiel infan'o'n, li subit'e re'met'is la kap'o'n sub la akv'o'n kaj mal'aper'is.
Dum'e tag'iĝ'is.
Tiam Pinokjo propon'is si'a'n brak'o'n al Ĝepeto, kiu apenaŭ hav'is spir'o'n por rekt'iĝ'i sur la pied'o'j, kaj dir'is al li :
— Apog'u vi'n sur mi'a brak'o, kar'a pa'ĉj'o, kaj ni ir'u. Ni marŝ'et'os paŝ'et'o post paŝ'et'o, kiel formik'o'j, kaj kiam ni lac'iĝ'os, ni ripoz'os dum'voj'e.
— Kaj kie'n ni ir'u ?
— Ni serĉ'os dom'o'n aŭ kaban'o'n, kie bon'kor'e oni don'os al ni pec'et'o'n da pan'o, iom'o'n da pajl'o por kuŝ'ej'o.
Ili ankoraŭ ne far'is cent paŝ'o'j'n, kiam ili ek'vid'is du mal'bel'a'j'n figur'aĉ'o'j'n sid'i sur la voj'rand'o, kiu'j intenc'is pet'i almoz'o'n.
Tio est'is la Kat'o kaj la Vulp'o : sed ili eĉ ne simil'et'is al si'a'j iam'a'j mem'o'j. Imag'u, la Kat'o, kiu tiom klopod'is ŝajn'i blind'a, fin'e ver'e blind'iĝ'is, kaj la Vulp'o mal'jun'iĝ'is, skabi'iĝ'is, kaj eĉ la vost'o'n li perd'is. Jes, tiel est'is. Tiu malic'a ŝtel'ist'o, kiam li fal'is en la plej profund'a'n mizer'o'n, dev'iĝ'is iu'n tag'o'n vend'i eĉ si'a'n bel'eg'a'n vost'o'n al iu migr'ant'a komerc'ist'o, kiu aĉet'is ĝi'n por far'i el ĝi muŝ'pel'il'o'n.
— Ho Pinokjo, — kri'is la Vulp'o kun plor'em'a voĉ'o, — kompat'u pro Di'o ĉi du mal'feliĉ'a'j'n mal'san'ul'o'j'n.
— Mal'san'ul'o'j'n ! — ripet'is la Kat'o.
— Adiaŭ, mask'it'o'j ! — respond'is la marionet'o. — Vi tromp'is mi'n unu'foj'e, kaj nun vi ne super'ruz'os mi'n re'e.
— Kred'u, Pinokjo, ke hodiaŭ ni est'as ver'e mal'riĉ'a'j kaj mal'feliĉ'a'j !
— Ver'e ! — ripet'is la Kat'o.
— Se vi est'as mal'riĉ'a'j, vi merit'as tio'n. Re'memor'u la proverb'o'n, kiu dir'as : ” El ŝtel'it'a mon'o ne ven'as bon'o ”.
Adiaŭ, mask'it'o'j !
— Hav'u kompat'o'n al ni !
— Al ni !
— Adiaŭ, mask'it'o'j ! Re'memor'u la proverb'o'n, kiu dir'as :
” Ne'leĝ'e akir'it'a ne est'as profit'a ”.
— Ne for'las'u ni'n !
—... ni'n ! — ripet'is la Kat'o.
— Adiaŭ, mask'it'o'j ! Re'memor'u la proverb'o'n, kiu dir'as :
” Kiu ŝtel'as la mantel'o'n de si'a proksim'ul'o, kutim'e mort'as sen ĉemiz'o. ” Dir'int'e tio'n Pinokjo kaj Ĝepeto daŭr'ig'is trankvil'e si'a'n voj'o'n : fin'e, post ali'a'j cent paŝ'o'j ili ek'vid'is ĉe turn'o de voj'et'o, mez'e de kamp'o bel'a'n pajl'o'kaban'o'n kun tegol'a kaj brik'a tegment'o.
— En ĉi tiu kaban'o iu cert'e loĝ'as, — dir'is Pinokjo. — Ni ir'u kaj frap'u !
Ili fakt'e al'ir'is, kaj frap'is sur la pord'o.
— Kiu vi ? — demand'is voĉ'et'o el - en'e.
— Ni est'as mal'feliĉ'a'j pa'ĉj'o kaj fil'o, sen pan'o kaj tegment'o, — respond'is la marionet'o.
— Turn'u la ŝlos'il'o'n, kaj la pord'o mal'ferm'iĝ'os, — dir'is la sam'a voĉ'et'o.
Pinokjo turn'is la ŝlos'il'o'n, kaj la pord'o mal'ferm'iĝ'is. Ili en'paŝ'is, kaj rigard'is dekstr'e'n, rigard'is mal'dekstr'e'n, sed vid'is neniu'n.
— Kie do est'as la mastr'o de la dom'o, — demand'is mir'e Pinokjo.
— Jen ĉi- supr'e !
Pa'ĉj'o kaj fil'o turn'is si'n al la plafon'o, kaj ek'vid'is supr'e, sur herb'et'o la Parol'ant'a'n Gril'o'n.
— Ho, mi'a kar'a Gril'et'o, — dir'is Pinokjo salut'ant'e ĝentil'e.
— Nun vi nom'as mi'n ” mi'a kar'a Gril'et'o ”, ĉu ne ? Sed ĉu vi memor'as, ke vi ĵet'is kontraŭ mi'n lign'a'n martel'o'n por el'pel'i mi'n el la dom'o ?
— Vi prav'as, Gril'et'o ! Ĵet'u kontraŭ mi'n ankaŭ vi lign'a'n martel'o'n, sed kompat'u mi'a'n mal'feliĉ'a'n pa'ĉj'o'n...
— Mi kompat'os kaj la patr'o'n kaj la fil'o'n. Mi vol'is nur re'memor'ig'i vi'n pri vi'a fi'kondut'o por instru'i vi'n, ke en ĉi tiu mond'o — kiam ni pov'as — ni kondut'u kun ĉiu'j ĝentil'e, se ni vol'as, ke oni rekompenc'u ni'n per la sam'a ĝentil'ec'o en la tag'o'j de neces'o.
— Vi prav'as, Gril'et'o, vi perfekt'e prav'as, kaj mi ten'os en la kap'o la lecion'o'n, kiu'n vi don'is. Sed dir'u, kiel vi aĉet'is ĉi tiu'n bel'a'n kaban'o'n ?
— Ĉi tiu'n kaban'o'n donac'is al mi hieraŭ plaĉ'aspekt'a kapr'in'o, kiu hav'is bel'eg'a'n blu'kolor'a'n lan'o'n.
— Kaj kie'n ir'is la kapr'in'o ? — demand'is Pinokjo kun plej vigl'a sci'vol'o.
— Mi ne sci'as.
— Kaj kiam ŝi re'ven'os ?
— Neniam ŝi re'ven'os. Hieraŭ ŝi ek'ir'is tut'e aflikt'e kaj be'ant'e, kvazaŭ ŝi vol'us dir'i : ” Mal'feliĉ'a Pinokjo... nun neniam plu mi li'n re'vid'os... la Ŝark'o nun jam komplet'e glut'is li'n ! ” — Ĉu ŝi parol'is tiel ?... Do est'is ŝi !... est'is ŝi !... est'is mi'a kar'a Fe'in'et'o !... — ek'kri'is Pinokjo, kaj ek'plor'is singult'e kun torent'o da larm'o'j.
Kiam li sufiĉ'e plor'is, li sek'ig'is la okul'o'j'n, kaj prepar'is bon'a'n pajl'o'lit'o'n, kuŝ'ig'is sur ĝi la mal'jun'a'n Ĝepeton.
Post'e li demand'is la Parol'ant'a'n Gril'o'n :
— Dir'u al mi, Gril'et'o : kie mi pov'us trov'i glas'o'n da lakt'o por mi'a kompat'ind'a pa'ĉj'o ?
— Tri kamp'o'j'n for de ĉi tie loĝ'as la ĝarden'ist'o Ĝanĝo, kiu hav'as bov'in'o'j'n. Ir'u al li, kaj vi trov'os la lakt'o'n bezon'at'a'n.
Pinokjo kur'e ir'is al la dom'o de la ĝarden'ist'o Ĝanĝo, sed tiu dir'is al li :
— Kiom da lakt'o vi bezon'as ?
— Mi vol'as plen'a'n glas'o'n.
— Glas'o da lakt'o kost'as unu groŝ'o'n. Unu'e don'u al mi la mon'o'n !
— Mi ne hav'as eĉ groŝ'er'o'n, — respond'is Pinokjo tut'e sen'esper'e kaj dolor'e.
— Mal'bon'e, mi'a marionet'o, — respond'is la ĝarden'ist'o. — Se vi ne hav'as eĉ groŝ'er'o'n, mi ne hav'as eĉ gut'et'o'n da lakt'o.
— Ne grav'as ! — dir'is Pinokjo, kaj turn'is si'n por for'ir'i.
— Atend'u iom, — vok'is al li post'e Ĝanĝo. — Ni pov'as far'i inter'konsent'o'n. Ĉu vi ne vol'us turn'i la nori'o'n ?
— Kio est'as nori'o ?
— Ĝi est'as lign'a aparat'o, kiu serv'as por supr'e'n'tir'i akv'o'n el la cistern'o, kaj akv'um'i la legom'o'j'n ?
— Mi prov'os...
— Do supr'e'n'tir'u cent sitel'o'j'n da akv'o, kaj rekompenc'e mi don'os al vi glas'o'n da lakt'o.
— En ord'o.
Ĝanĝo konduk'is la marionet'o'n en la ĝarden'o'n kaj instru'is al li turn'i la nori'o'n. Pinokjo tuj met'is si'n al labor'o ; sed antaŭ ol supr'e'n'tir'i la cent sitel'o'j'n da akv'o el la cistern'o, li naĝ'is en ŝvit'o de la kap'o ĝis la pied'o'j. Tia'n pen'a'n labor'o'n neniam li toler'is.
— Ĝis nun la nori'um'ad'o est'is la task'o de mi'a azen'et'o, — dir'is la ĝarden'ist'o, — sed hodiaŭ tiu mal'feliĉ'a best'o ven'is al la fin'o de si'a viv'o.
— Ĉu vi al'konduk'us mi'n por vid'i li'n ? — dir'is Pinokjo.
— Volont'e.
Kiam Pinokjo en'paŝ'is en la stal'o'n, li vid'is kuŝ'ant'a sur pajl'o bel'a'n azen'et'o'n, turment'it'a'n de mal'sat'o kaj tro mult'a labor'o. Kiam li observ'is ĝi'n fiks'e - zorg'e, li dir'is en si embaras'it'e :
— Sed mi ja kon'as ĉi tiu'n azen'et'o'n ! Ne est'as nov'a vizaĝ'o por mi !
Li klin'is si'n al ĝi, kaj demand'is en azen'a lingv'o :
— Kiu vi est'as ?
Je tiu demand'o la azen'et'o mal'ferm'is la okul'o'j'n mort'ant'a'j'n, kaj respond'is balbut'ant'e en la sam'a lingv'o :
— Mi est'as Me- me- o...
Post'e ĝi re'ferm'is la okul'o'j'n kaj suspir'is.
— Ho, mal'feliĉ'a Meĉ'o ! — dir'is Pinokjo mal'laŭt'e : kaj pren'is man'plen'o'n da pajl'o, kaj for'viŝ'is larm'o'n, kiu flu'is sur li'a vizaĝ'o.
— Vi'n tiel tuŝ'as la sort'o de azen'o, kiu neni'o'n kost'is al vi, — dir'is la ĝarden'ist'o, kio'n far'u mi, kiu aĉet'is ĝi'n por kontant'a mon'o ?
— Mi dir'os al vi la kial'o'n : li est'is mi'a amik'o !
— Vi'a amik'o ?
— Lern'ej'a kamarad'o !
— Kiel ? ! — kri'is Ĝanĝo, kaj eksplod'is en rid'o'n. — Kiel ? !
Ĉu azen'o'j est'is vi'a'j kun'lern'ant'o'j !... Mi imag'as tiu'j'n bel'a'j'n stud'o'j'n, kiu'j'n vi far'is !
La marionet'o, kiu sent'is si'n humil'ig'it'a de tiu'j vort'o'j, ne respond'is : sed li pren'is la glas'o'n da lakt'o, kaj re'ir'is al la kaban'o.
Kaj ek'de tiu tag'o dum kvin monat'o'j li el'lit'iĝ'is ĉiu'maten'e antaŭ sun'lev'iĝ'o por turn'i la nori'o'n kaj per'labor'i tia'manier'e po unu glas'o'n da lakt'o, kiu tiel bon'e efik'is al la mal'fort'a san'stat'o de li'a pa'ĉj'o. Li eĉ ne kontent'iĝ'is per tio : ĉar kun la temp'o li lern'is plekt'i korb'o'j'n kaj pan'uj'o'j'n el junk'o, kaj per la ricev'it'a mon'o kun mult'a saĝ'o li kovr'is la ĉiu'tag'a'j'n el'spez'o'j'n. Inter'ali'e li far'is elegant'a'n ĉar'et'o'n por promen'vetur'ig'i si'a'n pa'ĉj'o'n en bel'a'j tag'o'j, kaj por ebl'ig'i al li spir'i freŝ'a'n aer'o'n.
Kaj dum vesper'o'j sen labor'o li ekzerc'is si'n en la leg'ad'o kaj skrib'ad'o. En la proksim'a vilaĝ'o li aĉet'is por kelk'a'j groŝ'o'j grand'a'n libr'o'n, al kiu mank'is la kovr'il'paĝ'o kaj la en'hav'tabel'o, kaj li leg'ad'is el ĝi. Kio koncern'as la skrib'ad'o'n, li uz'is pint'ig'it'a'n ost'et'o'n kiel plum'o'n ; kaj ĉar li hav'is nek ink'o'n, nek uj'o'n por ĝi, li tremp'is ĝi'n en kruĉ'et'o'n plen'a'n de rub'us - kaj ĉeriz'o'suk'o.
Fakt'o est'as, ke per si'a bon'vol'a klopod'o labor'i kaj pli'bon'ig'i la viv'o'n li sukces'is ne nur viv'ten'i en bon'eg'a stat'o si'a'n patr'o'n ceter'e mal'san'em'a'n, sed li pov'is ankaŭ flank'e'n'met'i kvar'dek groŝ'o'j'n por aĉet'i al si nov'a'n vest'o'n.
Iu'n maten'o'n li dir'is al si'a patr'o : — Mi ir'os al la proksim'a foir'o por aĉet'i al mi jak'o'n, beret'o'n kaj par'o'n da ŝu'o'j. Kiam mi re'ir'os hejm'e'n, — li al'don'is rid'ant'e, — mi est'os vest'it'a tiel bon'e, ke vi inter'ŝanĝ'os mi'n kun grand'a sinjor'o.
Li el'ir'is el la dom'o, kaj ek'kur'is vigl'e kaj ĝoj'e, kiam subit'e li aŭd'is, ke iu vok'as li'n per li'a nom'o. Kaj turn'int'e si'n, li vid'is bel'a'n limak'in'o'n, kiu proksim'iĝ'is el sub heĝ'o.
— Ĉu vi ne re'kon'as mi'n ? — dir'is la Limak'in'o.
— Al mi ŝajn'as : jes, kaj ankaŭ : ne...
— Ĉu vi ne memor'as tiu'n Limak'in'o'n, kiu serv'is ĉe la Blu'har'a Fe'in'o kiel ĉambr'ist'in'o ? Ĉu vi ne memor'as la tag'o'n, kiam mi el'ir'is por lum'ig'i al vi, kaj ke vi implik'iĝ'is en la dom'pord'o ?
— Mi memor'as ĉio'n, — kri'is Pinokjo. — Sed tuj respond'u al mi : kie vi las'is mi'a'n bon'a'n Fe'in'o'n ? Kio'n ŝi far'as ? Ĉu ŝi pardon'is mi'n ? Ĉu ŝi ne forges'is mi'n ? Ĉu ŝi ankoraŭ am'as mi'n ? Ĉu ŝi est'as mal'proksim'e de ĉi tie ? Ĉu vi pov'us trov'i ŝi'n ?
Al tiu'j demand'o'j, kiu'j'n la marionet'o far'is hast'e - rapid'e, sen pren'i aer'o'n, la Limak'in'o respond'is kun la kutim'a flegm'o :
— Mi'a Pinokjo ! La mal'feliĉ'a Fe'in'o kuŝ'as en lit'o en mal'san'ul'ej'o !
— En mal'san'ul'ej'o ?
— Bedaŭr'ind'e ! Pro amas'o da mal'feliĉ'o'j ŝi grav'e mal'san'iĝ'is, kaj hav'as neniom por aĉet'i al si pec'o'n da pan'o.
— Ĉu ver'e ? Ve, kiel grand'a'n dolor'o'n vi kaŭz'is al mi !
Ho, kompat'ind'a Fe'in'et'o, kompat'ind'a Fe'in'et'o ! Se mi hav'us milion'o'n, mi kur'us por port'i ĝi'n al ŝi. Sed mi hav'as nur kvar'dek groŝ'o'j'n, jen ili : mi ĝust'e ir'is aĉet'i al mi nov'a'n vest'o'n. Pren'u ili'n, Limak'in'o, port'u ili'n rapid'e al mi'a bon'a Fe'in'et'o.
— Kaj vi'a nov'a vest'aĵ'o ?
— Neniom grav'as nun nov'a vest'aĵ'o. Mi vend'us ankaŭ ĉi tiu'j'n ĉifon'o'j'n, kiu'j'n mi sur'hav'as por pov'i help'i al ŝi !
Ir'u, Limak'in'et'o, klopod'u : kaj post du tag'o'j re'ven'u, mi esper'as, ke mi pov'os don'i al vi kelk'a'j'n pli'a'j'n groŝ'o'j'n.
Ĝis nun mi labor'is por viv'ten'i mi'a'n pa'ĉj'o'n : ek'de hodiaŭ mi labor'os kvin hor'o'j'n pli por viv'ten'i ankaŭ mi'a'n bon'a'n pa'nj'o'n. Adiaŭ, Limak'in'o, kaj post du tag'o'j mi atend'os vi'n.
La Limak'in'o — kontraŭ si'a kutim'o — komenc'is kur'i kiel lacert'o'j en plej'varm'eg'o de aŭgust'o.
Kiam Pinokjo hejm'e'n'ir'is, li'a pa'ĉj'o demand'is li'n :
— Kaj la nov'a vest'aĵ'o ?
— Mi ne sukces'is trov'i tia'n, kia konven'us al mi. Ne grav'as !... Mi aĉet'os ali'a'n foj'o'n.
Tiu'n vesper'o'n, anstataŭ ĝis la dek'a, Pinokjo mal'dorm'is ĝis la nokt'o'mez'a hor'bat'o, kaj anstataŭ ok, li plekt'is dek'ses junk'o'korb'o'j'n.
Post'e li ir'is en lit'o'n kaj ek'dorm'is. Kaj dorm'ant'e ŝajn'is al li, ke li vid'as en sonĝ'o la Fe'in'o'n, kiu est'is tre bel'a kaj rid'et'is. Ŝi don'is al li kis'o'n, kaj tiel parol'is al li :
— Brav'e, Pinokjo ! Dank ’ al vi'a bon'a kor'o, mi pardon'as al vi ĉiu'j'n bub'aĵ'o'j'n, kiu'j'n vi far'is ĝis nun. La infan'o'j, kiu'j am'em'e help'as al si'a'j ge'patr'o'j en ili'a mizer'o kaj mal'san'o, merit'as ĉiam grand'a'n laŭd'o'n kaj varm'a'n am'o'n, eĉ se oni ne pov'as montr'i ili'n kiel model'o'j'n de obe'em'o kaj bon'a kondut'o. Est'u saĝ'a en la est'ont'ec'o, kaj vi est'os feliĉ'a.
En tiu moment'o la sonĝ'o fin'iĝ'is, kaj Pinokjo vek'iĝ'is kun larĝ'e mal'ferm'it'a'j okul'o'j.
Imag'u, kiel grand'a est'is li'a mir'o, kiam post vek'iĝ'o li rimark'is, ke li ne plu est'as marionet'o lign'a, sed far'iĝ'is ver'a knab'o, kiel ĉiu'j ali'a'j. Li ĉirkaŭ'rigard'is, kaj anstataŭ la kutim'a'j'n mur'o'j'n de la pajl'o'kaban'o, li vid'is bel'e mebl'it'a'n ĉambr'et'o'n kun preskaŭ elegant'a simpl'ec'o. Li el'salt'is el la lit'o kaj trov'is pret'a'j bel'a'n nov'a'n vest'ar'o'n, nov'a'n beret'o'n kaj par'o'n da led'a'j bot'et'o'j.
Apenaŭ li vest'is si'n, per natur'a gest'o li en'poŝ'ig'is la man'o'j'n, kaj el'tir'is de tie et'a'n mon'uj'o'n el ebur'o, sur kiu est'is ĉiz'it'a'j la sekv'a'j vort'o'j : ” La Blu'har'a Fe'in'o re'don'as la kvar'dek groŝ'o'j'n al si'a kar'a Pinokjo, kaj tre dank'as li'n por li'a bon'a kor'o. ” Kaj kiam li mal'ferm'is la mon'uj'o'n, anstataŭ kvar'dek kupr'a'j'n groŝ'o'j'n li trov'is en ĝi kvar'dek bril'ant'a'j'n zekin'o'j'n el or'o.
Post'e li ir'is rigard'i si'n en spegul'o, kaj al li ŝajn'is est'i iu ali'a. Li ne plu vid'is la kutim'a'n figur'o'n de la lign'a marionet'o, sed vid'is la sprit'a'n kaj inteligent'a'n vizaĝ'o'n de knab'o kun kaŝtan'kolor'a'j har'o'j, ĉiel'blu'a'j okul'o'j kaj gaj'a'ĝoj'a vizaĝ'o.
Mez'e de tiu'j mirakl'o'j, kiu'j okaz'is unu post la ali'a, Pinokjo ne sci'is, ĉu li ver'e mal'dorm'as, aŭ ankoraŭ sonĝ'as kun mal'ferm'it'a'j okul'o'j.
— Kaj mi'a pa'ĉj'o, kie li est'as ? — li ek'kri'is subit'e, kaj en'paŝ'is en la apud'a'n ĉambr'o'n, kaj li trov'is la mal'jun'a'n Ĝepeton san'a, vigl'a kaj bon'humor'a, kiel ĉiam, kaj kiu jam re'e praktik'is si'a'n profesi'o'n de lign'aĵ'ist'o, kaj desegn'is ĝust'e bel'eg'a'n kornic'o'n plen'a'n de foli'o'j, flor'o'j kaj kap'et'o'j de divers'a'j best'o'j.
— Mal'kaŝ'u al mi mister'o'n, pa'ĉj'o : kiel klar'ig'ebl'as ĉi tiu subit'a ŝanĝ'iĝ'o ? — demand'is li'n Pinokjo, kaj salt'is sur li'a'n kol'o'n, kaj kovr'is li'n per mil kis'o'j.
— Ĉi tiu subit'a ŝanĝ'iĝ'o en ni'a dom'o est'as tut'e vi'a merit'o, — dir'is Ĝepeto.
— Kial mi'a ?
— Ĉar kiam mal'bon'a'j knab'o'j re'bon'iĝ'as, ili kapabl'as al'pren'i nov'a'n kaj rid'et'ant'a'n aspekt'o'n ankaŭ en'e de si'a famili'o.
— Kaj kie kaŝ'iĝ'as la mal'nov'a Pinokjo ?
— Jen tie, — respond'is Ĝepeto : kaj montr'is al li grand'a'n marionet'o'n, kiu est'is apog'it'a al seĝ'o kun flank'e'n'klin'it'a kap'o, pend'ant'a'j brak'o'j kaj kruc'e met'it'a'j, mez'e fleks'it'a'j gamb'o'j, tiel ke ŝajn'is mirakl'o, ke ĝi star'as rekt'e.
Pinokjo turn'is si'n por rigard'i ĝi'n, kaj observ'ant'e ĝi'n moment'o'n, li dir'is al si kun grand'a kontent'o :
— Kiel rid'ind'a mi est'is kiel marionet'o !... kaj kiel mi ĝoj'as nun, ke mi far'iĝ'is ver'a knab'o !
www. omnibus. se/ink'o I S B N 91- 7303- 152- 6 227